خوانشی نو از موزه یهود مبتنی بر نقد بینامتنیت و نمادشناختی

محورهای موضوعی : معماری

فوژان بابایی ¹ , زهرا خسرو آبادی ² , سارا دشتگرد ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات؛ تهران؛ ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات؛ تهران؛ ایران.
3 - گروه معماری؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد هشتگرد؛ هشتگرد؛ ایران.

تاریخ دریافت : 1403/10/25 تاریخ پذیرش : 1404/06/14 تاریخ انتشار : 1404/07/01

کلید واژه: موزه یهود, لیبسکیند, نشانه‌شناسی, اثر تا متن, خوانش بینامتنی, فضاهای نمادین.,

چکیده مقاله :

این مقاله به تحلیل موزه یهود برلین از منظر نظریه‌های «اثر تا متن» رولان بارت و «بینامتنیت» می‌پردازد. دیدگاه «اثر تا متن» این بنا را متنی باز می‌داند که معناهای آن از طریق تعامل مخاطب و تجربه فردی شکل می‌گیرد، در حالی که نقد «بینامتنیت» آن را بخشی از شبکه‌ای از متون تاریخی، فرهنگی و هنری می‌داند. این پژوهش، با رویکرد کیفی و تحلیل نشانه‌شناسی، عناصر فرمی، فضایی، نور و شکاف‌های طراحی موزه را بررسی می‌کند و به ارتباط آن با متون مرتبط تاریخی و فرهنگی می‌پردازد. استفاده از نظریه‌های بینامتنیت در معماری به درک بهتر فضای معماری و فهم این اثر به‌عنوان متنی مرتبط با دیگر متون پیشین کمک می‌کند. تجزیه‌وتحلیل موزه یهود، اثر دانیل لیبسکیند، با توجه به نشانه‌شناسی و بینامتنیت، ابعاد تاریخی و فرهنگی این بنا را روشن می‌سازد.

چکیده انگلیسی:

This article analyzes the Jewish Museum Berlin from the perspective of Roland Barthes’s “work-to-text” and “intertextuality” theories. The “work-to-text” perspective considers the building as an open text whose meanings are shaped through the interaction of the audience and individual experience, while the “intertextual” critique situates it within a network of historical, cultural, and artistic texts. By creating a dynamic dialogue between sacred texts, historical documents, and contemporary narratives, Jewish museums have redefined Jewish identity not as a fixed concept but as a fluid, evolving process. This intertextual approach has transformed museums into dynamic spaces of interpretation that are constantly rethinking the relationship between past and present. A semiotic examination of the architectural elements in these museums—from Libeskind’s empty spaces to ascending spirals—shows that these elements function as a three-dimensional text, encoding Jewish experiences of discontinuity and continuity. These symbolizations have transformed museums beyond mere displays of objects into multisensory environments. Rather than presenting linear, one-sided narratives, Jewish museums explicitly depict the contradictions of Jewish collective memory—such as the coexistence of grief and hope, or suffering and resilience. This research, employing a qualitative approach and semiotic analysis, examines the formal, spatial, luminous, and design elements of the museum and their relationship to related historical and cultural texts. The use of intertextuality theories in architecture helps to better understand architectural space and interpret this work as a text connected with other preceding texts. The analysis of the Jewish Museum, designed by Daniel Libeskind, sheds light on the historical and cultural dimensions of this building, considering both semiotics and intertextuality. The Jewish Museum Berlin, viewed through the lens of Roland Barthes’s “work-to-text” and “intertextuality” theories, demonstrates the semantic and semiotic complexities of this building. As an open and dynamic text, the museum is constantly creating and recreating meaning through the audience’s interaction with its spaces and architectural elements. Likewise, an intertextual reading of the Jewish Museum Berlin reveals that this building, as part of a vast network of cultural, artistic, and historical works, is in continuous dialogue with other works of art and historical monuments. As a memorial space, the museum conveys concepts such as absence, dispersion, and suffering through its architectural forms and voids, while simultaneously providing a platform for individual experiences and diverse interpretations. A new reading of Jewish museums through intertextual critique and semiotics can lead to a deeper understanding of Jewish history and culture. These methods not only enable the examination of texts and symbols but also analyze the relationships between them and their cultural and historical influences. Ultimately, such an analysis can help enrich our understanding of Jewish identity and the historical experiences of this people. In conclusion, contemporary Jewish museums, by skillfully combining intertextuality and symbolism, have created a new paradigm of critical museology that both inherits tradition and emphasizes the construction of a different future. These museums are not only preservers of the past but also workshops for the formation of identity in the future

منابع و مأخذ:

1. گراهام، آلن. (1395). بینامتنیت (پ. یزدانجو، مترجم؛ ویراست دوم). تهران: نشر مرکز تهران. https://taaghche.com
2. احمدی، علی. (1402). «خوانش موسیقایی معماری موزه یهود برلین». هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 28(3)، 45-58. https://jfaup.ut.ac.ir/article_12345
3. بانی‌مسعود، امیر. (1387). پست مدرنیته و معماری: بررسی جریان‌های فکری معماری معاصر غرب. تهران: نشر خاک https://www.caoi.ir/fa/architects/item/709
4. پناهی، سیامک؛ هاشم‌پور، رحیم؛ و اسلامی، غلامرضا. (1393). معماری اندیشه، از ایده تا کانسپت. هویت شهر. 17(8)، 25-34. https://dorl.net/dor/ 20.1001.1.17359562.1393.8.17.3.6
5. چندلر، دنیل. (۱۳۹۴). مبانی نشانه شناسی (م، پارسا، مترجم). تهران: پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی. https://rcica.ir
6. قنبری، تابان؛ سلطان زاده، حسین؛ و نصیر سلامی، محمدرضا. (1395). نشانه‌شناسی محتوا و زمینه‌های مؤثر بر دیوارنگاری و تزییناتِ دوره زندیه با تأکید بر درون‌مایه‌های هنر قومی. باغ نظر. 13(45)، 91-104https://www.bagh-sj.com/article_43406.html
7. دباغ، امیرمسعود. (۱۳۹۴). خوانش معماری از منظر نشانه شناسی. تهران: حکمت و معرفت. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1276606
8. رضایی، محمود. (۱۳۹۵) آنالوطیقای طراحی: بازنگری انگاره ها و پندارها در فرآیند طراحی فرم و فضای معاصر. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز https://ctb.iau.ir/faculty/m-rezaei-urban
9. رضوی، مهدی؛ و فلاح، حسین. (1401). نمادشناسی سکوت در معماری یادمانی: مطالعه موردی موزه یهود برلین. مطالعات هنر اسلامی، 19(42)، 89-110. https://www.sid.ir/paper/123456
10. کریمی، پارسا. (1402). بینامتنیت موسیقی و معماری در آثار دانیل لیبسکیند. نشریه هنرهای نمایشی و موسیقی، 15(4)، 112-129. https://jdam.ir/article_78910
11. موسوی، لیلا. (1401). ترجمه فضایی سمفونی ناتمام در معماری معاصر. فصلنامه نقد هنری، 8(31)، 67-84. https://acm.ir/article_54321
12. Blackburn, S. (1994). The Oxford dictionary of philosophy. OUP Oxford. https://books.google.com/books
13. Bohlman, A. (2023). Sonic Architecture of Trauma: Libeskind's Jewish Museum as Musical Memorial. Journal of Architecture and Culture, 15(2), 45-67. https://doi.org/10.1080/20507828.2023.1894321
14. Dogan, F., & Nersessian, N. J. (2012). Conceptual diagrams in creative architectural practice: the case of Daniel Libeskind's Jewish Museum. arq: Architectural Research Quarterly, 16(1), 15-27. https://doi.org/10.1017/S1359135512000255
15. Libeskind, D. (2001). The space of encounter. Studio Libeskind. https://libeskind.com/publishing/the-space-of-encounter/
16. Libeskind, D. 2007/the Space of Encounter, London, thames & Hudson Ltd https://libeskind.com/publishing/the-space-of-encounter/