تبیین کارآمدی نظام حقوقی دفاعی اسلام
محورهای موضوعی : جامع الفقهیهعلی مهدی فرد 1 , محمود قیوم زاده 2 , حسین حیدری 3
1 - دانشجوی دکتری فقه و حقوق جزا، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران.
2 - استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین
کلید واژه: جنگ, دفاع, دفاع مشروع, جهاد, جهاد ابتدایی, صلح,
چکیده مقاله :
جنگ پدیده ای اجتماعی است که با تاریخ بشر پیوند داشته، از دیدگاه های تاریخی، سیاسی، روانشناختی، نظامی و... مورد ارزیابی قرار گرفته است. موضوع جنگ و پرداختن به آن از زاویه‌ی حقوقی می تواند حائز اهمیت باشد چه این که بشر از جنگ به عنوان یکی از شیوه های اِعمال قدرت و توسل به زور استفاده کرده که خود در برهه‌ای درصدد قانونمند کردن و انتظام بخشیدن به آن برآمده است. اصل نَه به جنگ و تحریم و منفور دانستن آن از جمله مسلمات قطعی بشر است که البته این مهم هیچگاه نتوانست قابلیت اجرایی پیدا کند. از جمله ادعاهای حقوق بین الملل آن است که شعار مقابله با جنگ را در قالب بیانیه های حقوقی، عهدنامه‌ها، منشورها و ... صادر اما همه ی آنها یکی پس از دیگری به فراموشی و مورد سوء استفاده قرار گرفته است. نتیجه‌ی این حقیقت تلخ آن است که مفهوم جنگ به عنوان یک ابزار قانونی و به نام اعمال قانون مورد بهره برداری بسیار قرار گرفته و می‌گیرد. تبیین نظام حقوقی دفاع اسلام عنوانی است که از یک سو مبین نظریه‌پردازی اسلام به عنوان دین خاتم است که از مجموعه‌ای منسجم، هماهنگ و هدفمند تشکیل شده و همه اعتقادات احکام و اخلاقیات آن مکمل یکدیگر و در عین حال مقوم هم و در راستای یک هدف مشخص و معین است. از دیگر سو نشانه‌‌ی جایگاه و نقش دین در تعیین نظام حقوقی دفاع اسلام است و این بدان معناست که این سیستم در زمینه‌های مختلف و از جمله در مباحث نظامی داعیه‌ی جهانی شدن داشته ،دربردارنده عالی‌ترین قوانینی است که در سایه‌ی آن می‌توان زندگی مسالمت‌آمیز و عاری از خشونت و جنگ را تجربه کرد. این نوشتار که بر پایه‌ی مطالعات کتابخانه‌ای و نظری است، بر آن است تا موضوع مزبور را از سه منظر مورد بررسی قرار دهد: مقدمات جنگ و مسائل مربوط به آن
War is a social phenomenon that is linked to human history and has been evaluated from historical, political, psychological, military, etc. perspectives. The issue of war and addressing it from a legal perspective can be important because humanity has used war as a method of exercising power and resorting to force, which it itself has sought to legalize and regulate at some point. The principle of no to war, sanctions, and abhorrence is among the certainties of humanity, which, of course, has never been able to find implementation. Among the claims of international law is that the slogan of opposing war has been issued in the form of legal declarations, treaties, charters, etc., but all of them have been forgotten and misused one after the other. The result of this bitter truth is that the concept of war as a legal tool in the name of applying the law has been and is being exploited a lot. Explanation of the legal system of defense of Islam is a title that, on the one hand, explains the theorization of Islam as the final religion, which consists of a coherent, coordinated and purposeful set, and all its beliefs, rules and ethics are complementary to each other and at the same time are established and in line with a specific and definite goal. On the other hand, it is a sign of the position and role of religion in determining the legal system of defense of Islam, which means that this system has claimed to be global in various fields, including military issues, and contains the highest laws under which one can experience a peaceful life free from violence and war. This article, which is based on library and theoretical studies, aims to examine the subject from three perspectives: the preliminaries of
hghfghfgh
