ایران و نقش تاریخی مبارزه با اشغالگری فلسطین
محورهای موضوعی : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی
1 - گروه معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشکده اصول الدین. ایران
کلید واژه: رهبران دینی, مصلحان دینی, قاعده نفی سبیل, انقلاب اسلامی, محور مقاومت, اسلام انقلابی,
چکیده مقاله :
قبل از انقلاب اسلامی، علما و رهبران دینی ایران، در برابر اشغالگری فلسطین مواضع روشنی داشتند و به‌طور مداوم نسبت به ظلم و نقض حقوق مسلمانان در فلسطین اعتراض می‌کردند و با نقد شدید سیاست‌های استعماری و صهیونیستی، توجه جهانیان را به مسئله فلسطین جلب و نقش مهمی در شکل‌دهی به نگاه اسلامی به مبارزات فلسطینی‌ها ایفا می‌نمودند. این حمایت‌ها موجب شد، بعد از انقلاب اسلامی به عنوان یک بازیگر کلیدی در سطح منطقه‌ای و جهانی در مقابله با اشغالگری اسرائیل شناخته شود.
جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب، با اتخاذ سیاست‌هایی مبتنی بر حمایت از مردم فلسطین و مخالفت با رژیم صهیونیستی، مسیری جدید در معادلات منطقه‌ای ایجاد کرد. این رویکرد در قالب حمایت سیاسی، اقتصادی و نظامی از گروه‌های مقاومت فلسطینی مانند حماس و جهاد اسلامی تبلور یافت و منجر به تقویت جریان مقاومت در برابر اسرائیل شد.
پرسش اصلی این پژوهش، بررسی این نکته است که آیا پیش از انقلاب اسلامی، ایران و به‌ویژه علمای دینی این کشور، در برابر اشغالگری‌های اسرائیل و ظلم‌های روا داشته شده به مردم فلسطین، واکنش و اعتراضی فعال داشته‌اند؟ فرضیه اصلی این است که علمای دینی ایران، در این زمینه، مواضع فعال و تاثیرگذاری اتخاذ کرده و با استفاده از اصول دینی و فکری، از حقوق مردم فلسطین دفاع کرده‌اند. چارچوب نظری پژوهش با تأکید بر قاعده نفی سبیل تدوین گردیده است این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر تحلیل اسنادی و کتابخانه‌ای، به بررسی دقیق‌تر این موضوع می‌پردازد
Before the Islamic Revolution, Iranian scholars and religious leaders had clear positions against the occupation of Palestine and constantly protested against the oppression and violation of Muslim rights in Palestine. By strongly criticizing colonial and Zionist policies, they drew the world's attention to the Palestinian issue and played an important role in shaping the Islamic view of the Palestinian struggle. This support led to Iran being recognized as a key player at the regional and global levels in confronting the Israeli occupation after the Islamic Revolution.
The main question of this research is to examine whether Iran, and especially the country's religious scholars, actively reacted and protested against the Israeli occupation and the oppression committed against the Palestinian people before the Islamic Revolution. The main hypothesis is that Iranian religious scholars have taken active and influential positions in this regard and have defended the rights of the Palestinian people using religious and intellectual principles. The theoretical framework of the research has been developed with an emphasis on the rule of negation of the mustache. This research uses a descriptive-analytical method based on documentary and library analysis to examine this issue in more detail.
آقانوری، علی؛ ذکاوت، محمود.(۱۴۰۰) .مقایسه‌ی تطبیقی رویکرد آیت‌الله کاشف‌الغطاء و آیت‌الله کاشانی در مورد بحران فلسطین، دوفصلنامه مطالعات تطبیقی تاریخ و فرهنگ اسلامی، سال اول، پاییز و زمستان، شماره اول.
اندیشکده برهان.(1395).از غزه تا قدس: جلوه های کارآمدی گفتمان مقاومت اسلامی در فلسطین، چاپ اول، تهران، انتشارات دیدمان،ص121.
بهمن، شعیب.(1396). توافق سلیمانی-پوتین؛ امکان‌سنجی روابط راهبردی ایران و روسیه، چاپ اول، تهران، مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور، ص199.
پارسانیا، حمید؛ یوسفی، ظاهر.(1395) .بررسی انتقادی مقاومت در اندیشه فوکو، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، سال هفتم، شماره سوم، پیاپی27،صص72-47.
پاک‌نیا، عبدالکریم. (۱۴۰۲) . حمایت علمای شیعه از فلسطین، ره‌توشه فصلنامه‌ی علمی-تخصصی ویژه مبلغان-زمستان ،شماره‌ی ۱۶.
پوراسمعیلی، نجمیه.(1400).رویکرد ادراکی به محور مقاومت در غرب آسیا (بازشناسی ذهنیت رهبران، چاپ اول، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر، ص326
توحیدی نژاد، الهام؛ وزیری، مجید، معصومی، جمشید. (۱۴۰۲) . بررسی بعد اقتصادی قاعده نفی سبیل، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی، دوره‌ی پنجم، شماره دوم.
خسروشاهی، سیدهادی.(1392). حرکت های اسلامی معاصر: استراتژی نظام و مسئله شیعه و سنی، چاپ اول، قم، بوستان کتاب، ص216.
خسروشاهی، محمود.(۱۳۹۷) .ابر مرد جهاد و اجتهاد آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی. قم: کلبه شروق
دبیری مهر، امیر.(1392).مؤلفه‌های فرهنگی گفتمان مقاومت اسلامی در خاورمیانه، چاپ اول، تهران، ناشر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات؛ پژوهشکدۀ باقرالعلوم علیه‌السلام، ص280.
دهنوی، م .(۱۳۶۱).مجموعه‌ای از مکتوبات، سخنرانی‌ها و پیام‌های آیت‌الله کاشانی، جلد ۱، تهران، انتشارات چاپخش.
دیاری بیگدلی، محمدتقی؛ داوری، روح‌الله. (۱۴۰۰) . تأثیر آیه نفی سبیل در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، پژوهش‌نامه معارف قرآنی ، سال دوازدهم، شماره ۴۴.
رکن‌آبادی، غضنفر.( ۱۳۷۹). سیاست و دیانت و آیت‌الله کاشانی، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
زارعی، بهادر؛ زینی وند، علی، محمدی، کیمیا. (۱۳۹۳) . قاعده نفی سبیل در اندیشه اسلامی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه‌ی علمی-پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال یازدهم، بهار، شماره ۳۶، صص ۱۶۷-۱۸۲.
شاپوری، مهدی.(1401).کتاب محورمقاومت، جمهوری اسلامی ایران و نظم منطقه ای، چاپ اول، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، ص226.
صحیفه امام ،جلد 1-5-11
طاهری، سید مهدی.(1394). بیداری اسلامی، از ایده تا تحقق، چاپ اول ،تهران، انتشارات امیر کبیر، ص327.
فلسفی، محمدتقی.( ۱۳۷۶). خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام والمسلمین فلسفی تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
قربانی، سعید؛ فکری، محمد، فتحی، محمدجواد. (۱۴۰۱) . بحران فلسطین در اندیشه آیت‌الله بروجردی و امام‌خمینی، فصلنامه بحران پژوهی جهان اسلام، سال نهم، شماره ۴، صص ۱۰۳-۱۳۰.
کدیور، جمیله.(1374). پشت‌پرده صلح، تهران، اطلاعات، ص324.
کهن ترابی، میثم؛ فرطوسی، حسین. (۱۴۰۱) . بازخوانی چالش‌های نظری و عملی قاعده نفی سبیل، دو فصلنامه مطالعات تطبیقی فقه و اصول و مذاهب، سال پنجم، شماره دوم، صص ۲۲-۴۱.
مجیدی، محمدرضا.(1381). فلسطین: نگاه مسلمانان ایرانی، فصلنامه علمی پژوهشی اندیشه انقلاب اسلامی.
میری رستمی، سیدمحمد؛ سلیمی، علیرضا، ناظمی اشنی، محمدحسین، حسینی، سیدعلیرضا.(۱۳۹۸). بررسی الزامات بین‌المللی در مواجهه با قاعده نفی سبیل و تأثیر آن در بقا و نظام از منظر قرآن و فقه امامیه، فصلنامه مطالعات قرآنی، سال دهم، شماره‌ی ۴۰، صص۱۱۱_۱۳۸
