ارائه الگوی رهبری دیجیتال در نظام آموزش عالی کشور: مطالعه فراترکیب
محورهای موضوعی : فن‎آوری اطلاعاتمهدی معینی‌کیا 1 , مرتضی جاویدپور 2 , سلیم کاظمی 3 , عظیم امیدوار 4
1 - استاد گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
2 - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل-ایران
3 - استادیار مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی
4 - کارکنان دانشگاه محقق اردبیلی
کلید واژه: سبک رهبری, رهبری دیجیتال, آموزش عالی,
چکیده مقاله :
موفقیت نظام آموزش عالی در عصر حاضر نیازمند پایش، پاسخگویی و هماهنگی با تحولات دیجیتال حاکم بر تمامی ارکان زندگی فردی و اجتماعی است. به این جهت هدف تحقیق ارائه الگوی رهبری دیجیتال در نظام آموزش عالی کشور بوده است. روش این پژوهش کیفی با رویکرد فراترکیب بوده است که در جامعه مجلات معتبر ملی و بین المللی از سال 2000 تا 2024 اجرا شد و تعداد 63 مقاله به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت 28مقاله با توجه به روش کدگذاری با استفاده از نرم افزار Maxqda مورد تحلیل قرار گرفته است. یافتههای تحقیق مطابق با مطالعه فراترکیب نشان داد که رهبری دیجیتال در آموزش عالی در ابعاد فرهنگ دیجیتال؛ زیرساخت فناوری؛ نگرش دیجیتال؛ تفکر اکوسیستمی؛ تحول دیجیتال؛ بهبود نظاممند؛ سواد دیجیتال؛ چابکی و انعطافپذیری و تفکر مشارکتی بوده است. يافتههاي اين پژوهش در كشور كاملاً جديد است. با عنایت به یافتههای پژوهش حاضر بهرهگیری از مولفههای اساسی رهبری دیجیتال در نظام آموزش عالی باعث بهبود فرایند سازگاری و پاسخگویی به تحولات عصر دیجیتال در نظام آموزش عالی خواهد شد.
The success of the higher education system in the present era requires monitoring, accountability, and coordination with the digital developments that govern all elements of individual and social life. For this reason, the aim of the research was to present a digital leadership model in the higher education system of the country. The method of this qualitative research was a meta-synthesis approach that was implemented in the community of reputable national and international journals from 2000 to 2024, and 63 articles were examined as a sample, of which 28 articles were finally analyzed according to the coding method using Maxqda software. The research findings, in accordance with the meta-synthesis study, showed that digital leadership in higher education was in the dimensions of digital culture; technology infrastructure; digital attitude; ecosystem thinking; digital transformation; systematic improvement; digital literacy; agility and flexibility, and collaborative thinking. The findings of this research are completely new in the country. Considering the findings of the present study, utilizing the basic components of digital leadership in the higher education system will improve the process of adaptation and responsiveness to the developments of the digital age in the higher education system.
تأئید، مهدی؛ نظرزاده زارع، محسن؛ خاکپور، عباس. (1402). تأثیر سبک رهبری دیجیتال در تدریس دیجیتال معلمان با نقش میانجی توانمندسازی روان‌شناختی. نوآوری های آموزشی، 22(1). 163-147.
رحمتي كرهرودي، س؛ شمس موركاني، غ ؛ شامي زنجاني، م ؛ ابوالقاسمي، م. (1397). رهبري ديجيتال و چالش¬هاي پيشرو؛ ضرورت تغييرات بنيادين در شايستگي¬هاي رهبران. ششمين كنفرانس ملي آموزش وتوسعه سرمايه انساني، تهران.
ملازهی، مصطفی؛ سلاجقه، سنجر؛ حسنی احمدیه، صدیقه؛ فیروزآبادی,،آمنه؛ جلالی جواران، رحمان. (1400). طراحی و اعتبارسنجی الگوی رهبری دیجیتال در نظام آموزش و پرورش کشور (مطالعه موردی: آموزش وپروش استان سیستان و بلوچستان، پژوهش های مدیریت راهبردی 27(81). 175-147.
ناطقی، هاشم؛ قربانزاده، قربانعلی؛ بدری، وحید. (1398). پیامدهای شکاف دیجیتال بر شکاف فرهنگی از منظر پدافند غیر عامل، دو فصلنامه مقابله با عملیات روانی، دوره7، 44-23.
نوری، مژگان؛ شاه حسینی، محمدعلی؛ شامی زنجانی، مهدی؛ عابدین، بابک. (1398). طراحی چارچوب مفهومی رهبری تحول دیجیتال در سازمان‌های ایرانی. مدیریت و برنامه¬ریزی در نظام های آموزشی، 12(2). 242-211.
AlAjmi, M. K. (2022). The impact of digital leadership on teachers’ technology integration during the COVID-19 pandemic in Kuwait. International Journal of Educational Research, 112, Article Number: 101928.
Antonopoulou, H., Halkiopoulos, C., Barlou, O., & Beligiannis, G. N. (2020). Leadership Types and Digital Leadership in Higher Education: Behavioural Data Analysis from University of Patras in Greece. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 19(4), 110-129.
Baglama, B., Evcimen, E., Altinay, F., Sharma, R.C., Tlili, A., Altinay, Z., Dagli, G., Jemni, M., Shadiev, R., Yucesoy, Y., Celebi, M. (2022). Analysis of Digital Leadership in School Management and Accessibility of Animation-Designed Game-Based Learning for Sustainability of Education for Children with Special Needs. Sustainability, 14(13), Article Number: 7730.
Dijkstra, J. (2020). Digital Leadership and Firm Performance: a Meta-Analysis. Master thesis, Business Administration: Strategic Innovation Management/SIM.
Erhan, T., Uzunbacak, H.H., & Aydın, E. (2022). From conventional to digital leadership: exploring digitalization of leadership and innovative work behavior. Management Research Review.
Haroon, A.R., Mugge, P., Gudergan, G.P., Hoeborn, G., & Kwiatkowski, A. (2022). Measuring the Human Dimensions of Digital Leadership for Successful Digital Transformation. Research-Technology Management, 65, 39 - 49.
International Society for Technology in Education. (2014). ISTE standards for education leaders. https://www.iste.org/ standards/foreducation-leaders.
Karakose, T., Polat, H., & Papadakis, S. (2021). Examining teachers’ perspectives on school principals’ digital leadership roles and technology capabilities during the COVID-19 pandemic. Sustainability, 13(23), Article Number: 13448.
Mihardjo, L., Sasmoko, S., Alamsyah, F., & Elidjen, E. (2019a). The influence of digital leadership on innovation management based on dynamic capability: Market orientation as a moderator. Management Science Letters, 9(7), 1059-1070.
Sasmoko, S., Mihardjo, L., Alamsjah, F., & Elidjen, E. (2019). Dynamic capability: The effect of digital leadership on fostering innovation capability based on market orientation. Management Science Letters, 9(10), 1633-1644.
Skinner, G., Alhejaili, A., Alabadi, M., Alharbi, O., & Aldawood, H. (2019, July). Integrating Digital Leadership in an Educational Supervision Context: a Critical Appraisal. In 2019 International Conference in Engineering Applications (ICEA) (pp. 1-7). IEEE.
Tang, S. M., & Tien, H. N. (2020). Digital Transformation Trend in Vietnam Higher Education: Blended Learning Model. International Journal of Social Science and Economics Invention, 6(07), 304-to.
Tanniru, M., & Peral, J. (2021). Digital Leadership in Education. Effective Leadership for Overcoming ICT Challenges in Higher Education: What Faculty, Staff and Administrators Can Do to Thrive Amidst the Chaos (Emerald Studies in Higher Education, Innovation and Technology), Emerald Publishing Limited, 73-91.
Temelkova, M. (2018). Skills for digital leadership-Prerequisite for developing high-tech economy. International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 7(12), 50-74.
Wasono, L. W., & Furinto, A. (2018). The effect of digital leadership and innovation management for incumbent telecommunication company in the digital disruptive era. International Journal of Engineering and Technology, 7, 125-130.
Zhong, L. (2017). The effectiveness of K-12 principal’s digital leadership in supporting and promoting communication and collaboration regarding CCSS implementation. Journal of Educational Technology Development and Exchange (JETDE), 10(2), 55-77.
