اثر نیترات، آمونیوم و گروه مسوس بر تکثیر درون شیشه گیاه ژربرا (Gerbera jamesonii): یافته های جدید

محورهای موضوعی : مجله گیاهان زینتی

مرتضی فایقی ¹ , موسی ترابی گیگلو ² , بتول حسین پور ³

1 - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - گروه تولیدات گیاهی و گیاهپزشکی، پژوهشکده کشاورزی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1403/08/20 تاریخ پذیرش : 1403/10/18 تاریخ انتشار : 1404/01/03

کلید واژه: آمونیوم, ژربرا, مسوس, ریزازدیادی, نیترات,

چکیده مقاله :

گیاه ژربرا با نام علمی Gerbera jamesonii یکی از گل‌های شاخه بریده تجاری در جهان محسوب می‌شود. به‌دلیل هتروزیگوسیتی بالا، ریزازدیادی ارقام مختلف ژربرا یک روش مناسب برای تکثیر آن می‌باشد. بهینه‌سازی محیط کشت برای تهیه یک پروتکل ریزازدیادی اهیمت داشته و نیاز به تنظیم مواد غذایی پرمصرف و ریز مصرف در داخل محیط کشت می‌باشد. در این تحقیق اثرات متقابل سه گروه از مواد معدنی پرمصرف شامل KNO₃، NH₄NO₃ و گروه مسوس (MgSO₄. 7H₂O, CaCl₂. 2H₂O and KH₂PO₄) و نقش آن‌ها بر روی رشد درون شیشه ژربرا مطالعه شده است. یک آزمایش فاکتوریل (2 × 2 × 3 × 3) شامل دو سطح 0.5X  و 1X از KNO₃، NH₄NO₃ در سه سطح 0.5X، 1X  و 1.5X و گروه مسوس در سه سطح 0.5X، 1X و 1.5X بر روی دو رقم مختلف ژربرا طراحی شد و اثرات ساده و چندگانه بر روی پارامترهای مختلف رشد ژربرا درون شیشه بررسی گردید. نتایج نشان داد که اثر متقابل سه طرفه نیترات آمونیوم، نیترات پتاسیم و گروه مسوس بر روی تمام فاکتورهای رشد از لحاظ آماری معنی‌دار بود و جالب اینکه اثر متقابل دوطرفه نیترات پتاسیم و نیترات آمونیوم بدون گروه مسوس بر روی تعداد شاخساره اثری نداشت. استفاده از غلظت 0.5X نیترات پتاسیم و نیترات آمونیوم و 1.5X از گروه مسوس منجر به تولید بیشترین تعداد شاخساره، کمترین تعداد ریشه و کمترین طول ریشه شد. این مطالعه نتایج جدیدی در مورد عناصر پرمصرف و چگونگی بهینه سازی مقادیر آن‌ها برای افزایش راندمان ریزازدیادی و کیفیت گیاهان تولید شده ارائه می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

Gerbera jamesonii (gerbera) is a commercially cultivated cut flower worldwide. Owing to high levels of heterozygosity, micropropagation is the most suitable approach for the rapid propagation of gerbera cultivars. The optimization of a suitable culture medium is critical for the micropropagation protocol and requires the adjustment of medium components, such as macro- and micronutrients. A full factorial experiment (2 × 2 × 3 × 3) was designed using KNO₃ at 0.5X and 1X levels, NH₄NO₃ at 0.5X, 1X, and 1.5X levels, mesos (MgSO₄.7H₂O, CaCl₂.2H₂O, and KH₂PO₄) at 0.5X, 1X, and 1.5X levels, and two cultivars (Artist and Brilliance) to analyze the effect of their single and multiple interactions on several in vitro growth parameters of gerbera. The current study indicated that the triple interaction among nitrate, ammonium, and mesos affects all growth parameters, and interestingly, KNO₃ × NH₄NO₃ did not affect shoot number. As a result, the highest number of shoots, the lowest number of roots, and the lowest length of the roots were obtained using low concentrations of KNO₃ (0.5X) and NH₄NO₃ (0.5X) and increased levels of mesos (1.5X). This research reports new findings on the interaction effects among macroelements and suggests how they can be modified to improve the rate of micropropagation as well as the quality of regenerated gerbera plants.

 

منابع و مأخذ:

Cardoso, J.C. and Teixeira da Silva, J.A. 2012. Micropropagation of gerbera using chlorine dioxide (ClO2) to sterilize the culture medium. In Vitro Cellular and Developmental Biology – Plant, 48(3): 362-368.
Cardoso, J.C. and Teixeira da Silva, J.A. 2013. Gerbera micropropagation. Biotechnology Advances, 31(8): 1344-1357.
Cioć, M., Dziurka, M. and Pawłowska, B. 2022. Changes in endogenous phytohormones of Gerbera jamesonii axillary shoots multiplied under different light emitting diodes light quality. Molecules, 27(6): 1804.
da Silva, D.P.C., de Oliveira Paiva, P.D., Herrera, R.C., Porto, J.M.P., dos Reis, M.V. and Paiva, R. 2020. Effectiveness of silicon sources for in vitro development of gerbera. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 141:77–85.
Hameg, R., Arteta, T.A., Landin, M., Gallego, P.P. and Barreal, M.E. 2020. Modeling and optimizing culture medium mineral composition for in vitro propagation of Actinidia arguta. Frontiers in Plant Science, 11:554905. doi: 10.3389/fpls.2020.554905
Hunková, J., Gajdošová, A. and Szabóová, M. 2020. Effect of mesos components (MgSO4, CaCl2, KH2PO4) on in vitro shoot growth of blackberry, blueberry, and Saskatoon. Plants, 9(8): 935.
Jan, T., Gul, S., Khan, A., Pervez, S., Noor, A., Amin, H., Bibi, S., Nawaz, M.A., Rahim, A., Ahmad, M.S., Azam, R. and Ullah, H. 2023. Range of factors in the reduction of hyperhydricity associated with in vitro shoots of Salvia santolinifolia Bioss. Brazilian Journal of Biology, 83:e246904. doi: 10.1590/1519-6984.246904
Kabylbekova, B., Kovalchuk, I., Mukhitdinova, Z., Turdiyev, T., Kairova, G., Madiyeva, G. and Reed, B.M. 2020. Reduced major minerals and increased minor nutrients improve micropropagation in three apple cultivars. In Vitro Cellular and Developmental Biology – Plant, 56(3): 335-349.
Kumar, R., Saha, T.N. and Saha, S. 2020. Gerbera (Gerbera jamesonii Bolus ex. Hooker F.). Floriculture and Ornamental Plants, 1: 1–25.
Lozano-Milo, E., Landin, M., Gallego, P.P. and García-Pérez, P. 2022. Machine learning deciphers genotype and ammonium as key factors for the micropropagation of Bryophyllum sp. medicinal plants. Horticulturae, 8(11): 987. https://www.mdpi.com/2311-7524/8/11/987#
Ma, B., Ma, T., Xian, W., Hu, B. and Chu, C. 2023. Interplay between ethylene and nitrogen nutrition: How ethylene orchestrates nitrogen responses in plants. Journal of Integrative Plant Biology, 65(2): 399–407.
Murashige, T. and Skoog, F. 1962a. A revised medium for rapid growth and bio assays with tobacco tissue cultures. Physiolgia Plantarum, 15(3):473–497.
Poothong, S. and Reed, B.M. 2014. Modeling the effects of mineral nutrition for improving growth and development of micropropagated red raspberries. Scientia Horticulturae, 165(1):132–141.
Rezende, R.K.S., Paiva, L.V., Paiva, R., Chalfun Júnior, A., Torga, P.P. and Castro, E.M. de. 2008. Organogênese em capítulos florais e avaliação de características anatômicas da folha de Gerbera jamesonii Adlam. Ciência e Agrotecnologia, 32(3). https://doi.org/10.1590/S1413-70542008000300018
Shabanpour, K.A.A., Sharifi, A., Bagheri, A. and Moshtaghi, N. 2011. Effect of genotypes and culture medium on shoot regeneration and proliferation of Gerbera jamesonii. African Journal of Biotechnology, 10(57):12211–12217.
Vittoz, N. 2021. Beginner statistics for Psychology. https://pressbooks.bccampus.ca/statspsych/.