نقش مدیریت شهری در ارتقاء کیفیت فضاهای عمومی کلان‌شهر تبریز باتأکیدبر توسعۀ اجتماعی و فرهنگی
محورهای موضوعی : تحولات اجتماعی
فوزیه خیاط‌کلیبر
1
,
آرش ثقفی‌اصل
2
,
مسعود حق‌لسان
3
,
حسن ستاری‌ساربانقلی
4
1 - دانشجوی دکتری طراحی‌شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران
2 - دانشیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاداسلامی، تبریز، ایران.
3 - استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد ایلخچی، دانشگاه آزاداسلامی، ایلخچی، ایران.
4 - دانشیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
کلید واژه: اجتماعی-فرهنگی, فضاهای عمومی, مدیریت شهری, اجتماع, کلان‌شهر تبریز.,
چکیده مقاله :
نمود تحولات اجتماعی-فرهنگی سریع شهری و افزایش جمعیت در 1قرن حاضر، تقاضا برای فضاهای عمومی در اجتماع باکیفیت را بیش‌ازپیش آشکار ساخته است. پژوهش موردتبیین دراین‌رستا به‌دنبال واکاوی نقش مدیریت شهری در ارتقاء کیفیت فضاهای عمومی باتأکیدبر توسعۀ اجتماعی و فرهنگی در اجتماع به‌ویژه در کلان‌شهر تبریز تلاش است. طوری‌که از روش ترکیبی شامل مطالعات کیفی و کمی، این تحقیق به شناسایی و ارزیابی نقش مدیریت شهری دراین حوزه پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مدیریت شهری در ارتقاء کیفیت فضاهای عمومی دارای نقش‌های چندگانه‌ای است‌که عبارت‌انداز: سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، اجرا، حفاظت و نگهداری، تدوین استانداردها و کاتالیزور کیفیت و نقش مشارکتی در توسعۀ اجتماعی و فرهنگی. نتایج حاصل‌از تحلیل داده‌ها حاکی ازآن است‌که سیاست‌گذاری به‌عنوان محرک اصلی در ارتقاء کیفیت فضاهای عمومی ایفای‌نقش می‌کند. همچنین، مشارکت فعال اجتماعی شهروندان در فرایندهای تصمیم‌گیری و اجرای پروژه‌ها به‌عنوان عاملی کلیدی در بهبود کیفیت این فضاها شناخته شده است. به‌طورخاص، این جستار بر اهمیت رویکردی جامع و یکپارچه در مدیریت فضاهای عمومی در اجتماع تأکید دارد. به‌بیانی، برای دستیابی به فضاهای عمومی باکیفیت، لازم است‌که تمامی ابعاد اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی-سیاسی، موردتوجه قرار گیرد و همکاری بین تمامی ذی‌نفعان ازجمله مدیران شهری، شهروندان و متخصصان مختلف برقرار شود. بدین‌سان، این پژوهش به‌عنوان یک مرجع علمی برای سیاست‌گذاران و مدیران شهری درراستای ارتقاء کیفیت فضاهای عمومی شهری عمل می‌کند. نتایج این تحقیق می‌تواند در تدوین برنامه‌های جامع و بلندمدت برای بهبود فضاهای عمومی شهری و ارزیابی عملکرد مدیریت شهری دراین زمینه مورداستفاده قرار گیرد.
The manifestation of rapid socio-cultural transformations and population growth in the 21st century has increasingly highlighted the demand for high-quality public spaces within communities. This research seeks to examine the role of urban management in enhancing the quality of public spaces with a focus on social and cultural development, particularly in the metropolis of Tabriz. Utilizing a mixed-methods approach, incorporating both qualitative and quantitative studies, this research identifies and evaluates the role of urban management in this area. The findings indicate that urban management plays multiple roles in improving the quality of public spaces, including policy-making, planning, execution, maintenance, setting standards, acting as a catalyst, and facilitating social and cultural development. Data analysis reveals that policy-making acts as the primary driver in enhancing the quality of public spaces. Additionally, active participation by citizens in decision-making and project implementation has been recognized as a key factor in improving the quality of these spaces. This study emphasizes the importance of a comprehensive and integrated approach to managing public spaces within communities. Achieving high-quality public spaces requires attention to all socio-cultural, economic, and political dimensions, as well as collaboration among stakeholders, including urban managers, citizens, and various professionals. As such, this research serves as a reference for policymakers and urban managers aiming to improve the quality of urban public spaces. The findings can be used to develop long-term plans for enhancing public spaces and assessing the performance of urban management in this field.
برک‌پور، ناصر. اسدی، ایرج. 1390. مدیریت و حکمروایی شهری، چاپ‌دوم، تهران: انتشارات دانشگاه هنر.
پاکزاد، جهانشاه. 1395. راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران، چاپ‌هشم، تهران: انتشارات شهیدی.
دبدبه، محمد. 1400. دست‌نوشته‌های از مجموعه آثار معمار دبدبه )گسترۀ واکاوی در مدیریت شهری با ابعاد مطالعات اجتماعی و فرهنگی)، تهران.
رفیعیان، مجتبی، عسگری، علی، و عسگری زاده، زهرا. 1388. رضایت‌مندی شهروندان از محیط‌های سکونتی شهری، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-علوم‌محیطی، دورۀ 7، شمارۀ 1، 68-57. صفری‌شالی، رضا. حبیب‌پورگتابی، کرم. 1394. راهنمای جامع کاربرد “SPSS”، در تحقیقات پیمایشی: (تحلیل داده‌های کمی)، چاپ‌‌ششم، تهران: انتشارات لویه.
طغرایی، ابوالفضل. رنجبر، احسان. کاظمی، عباس. 1401. تبیین جایگاه فضای عمومی شهری در دو انگارۀ مصرف فرهنگی و تولید اجتماعی فضا، فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-دانش شهرسازی, دورۀ 6، شمارۀ 2، 130-101.
قلندریان گل خطمی، ایمان. 1397. تبیین مفهوم کیفیت محیط در نوسازی بخش مرکزی کلان شهر مذهبی مشهد، رسالۀ دکتری تخصصی شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران-ایران.
Carmona, M. 2010. Contemporary Public Space, Part Two: Classification, Journal Of Urban Design, 15(2): 157-173.
Carmona, M. 2014. Re-Theorising Contemporary Public Space: A New Narrative And A New Normative, Journal Of Urbanism: International Research On Placemaking And Urban Sustainability.
Chien, H. 2024. 10New Forms Of Active Citizen Participation To Regenerate Cities, Varieties Of Civil Society Across Asia, 2.
De Magalhães, C., Carmona, M. 2009. Dimensions And Models Of Contemporary Public Space Management In England, Journal Of Environmental Planning And Management, 52(1): 111-129.
Dempsey, N., Burton, M. 2012. Defining Place-Keeping: The long-Term Management Of Public Spaces, Urban forestry & urban greening, 11(1): 11-20.
Dempsey, N., Smith, H., Burton, M. (Eds.). 2014. Place-Keeping: Open Space Management In Practice, Routledge.
Hallanaro, S. 2024. Creating A Community: Perceptions Of Cooperation Between The Residents Of Rinnekodit Silta And Owners Of K-Market Kivikko.
Jeppesen, S., Andersen, J. E., Madsen, P. V. 2006. Urban Environmental Managment In Developing Countries-Land Use, Environmental Health And Pollution Management-A Review.
Lara-Hernandez, J. A., Coulter, C. M., Melis, A. 2020. Temporary Appropriation And Urban Informality: Exploring The Subtle Distinction, Cities, 99, 102626.
Low, S. M. 2023. Why Public Space Matters, Oxford University Press.
Madanipour, A. (Ed.). 2010. Whose Public Space?: International Case Studies In Urban Design And Development, Routledge.
Praliya, S., Garg, P. 2019. Public Space Quality Evaluation: Prerequisite For Public Space Management, The Journal Of Public Space, 4(1): 93-126.
Randrup, T. B., Persson, B. 2009. Public Green Spaces In The Nordic Countries: Development Of A New Strategic Management Regime, Urban Forestry & Urban Greening, 8(1): 31-40.
Stevens, Q. 2017. Public Space As Lived, In Explorations In Urban Design (pp. 303-312), Routledge.
Tibbalds, F. (2012). Making People-Friendly Towns: Improving The Public Environment In Towns And Cities, Taylor & Francis.
Tonne, C., Adair, L., Adlakha, D., Anguelovski, I., Belesova, K., Berger, M.,. Adli, M. 2021. Defining Pathways To Healthy Sustainable Urban Development, Environment international, 146: 106236.
Zamanifard, H., Alizadeh, T., Bosman, C. 2018. Towards A Framework Of Public Space Governance, Cities, 78: 155-165.
