هنجارگریزی واژه¬ی «عشق» در شعر فروغ فرخزاد
محورهای موضوعی :سارا امین 1 , محسن ایزدیار 2 , محمدرضا زمان احمدی 3
1 - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 - استادیارگروه زبان وادبیات فارسی، گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی اراک، ایران.
کلید واژه: واژگان کلیدی: عشق, هنجارگریزی, معنایی, واژگانی, سبکی,
چکیده مقاله :
یکی از نظریات فرمالیست¬ها عدول زبان ادبی از زبان معیار است؛ آن¬ها سبک را بر حسب عدول و خروج از معیارها مطالعه می¬کردند و همین موارد از قدیم مورد توجه ادبای بدیع و بیان بوده است که بر پایه¬ی آن امروزه بحث هنجارگریزی توسعه یافته است؛ و آن¬ها به انواعی چون هنجارگریزی آوایی، لغوی، نحوی و سبکی تقسیم کرده¬اند. شعر معاصر نیمایی، گونه¬ای از هنجارگریزی در مقایسه با شعر کلاسیک و سنتی است. از میان شاعران نوگرا فروغ فرخزاد یکی از موفق¬ترین شاعران معاصر است که در آثار خود به بهترین شیوه واژه¬ی «عشق» را در انواع هنجارگریزی معنایی، واژگانی و سبکی به کار برده است. هنجارگریزی واژه¬ی «عشق» در شعر وی ریشه در زندگی پر تلاطم و دگرگونی بینش او دارد. در پژوهش حاضر بر آن هستیم با توجه به دیوان فروغ با روش تحقیق کتابخانه¬ای و شیوه¬ی تحلیلی - توصیفی هنجارگریزی واژه¬ی عشق را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. نتیجه¬ی پژوهش نشانگر آن است که فروغ، در مواجهه با عشق بیشتر از هنجارگریزی معنایی بهره گرفته است. واژگان کلیدی: عشق، هنجارگریزی، معنایی، واژگانی، سبکی
One of the ideas of formalists is the deviation of literary language from standard language; They studied style in terms of deviations and deviations from standards, and these issues have been the focus of innovative and expressive literature since ancient times, on the basis of which the discussion of non-normization has been developed today; And they have divided into types such as phonetic, lexical, syntactic and style deviations. Nimai's contemporary poetry is a type of deviance compared to classical and traditional poetry. Among the modern poets, Forough Farrokhzad is one of the most successful poets of this era, who in his works has avoided the norm of the word "love" in a variety of semantic, lexical and stylistic ways. Avoidance of the word "love" in his poetry is rooted in his turbulent life and failures. In the present research, we aim to investigate and analyze the normative deviation of the word love with reference to Diwan Forough with library research method and analytical-descriptive method. The result of the research shows that Forough has used the meaning of norm avoidance in most of the norm avoidance of love.
احمدی، بابک. ساختار وتاویل متن، تهران: نشر مرکز، 1388
جعفری، مرتضی، «برسی هنجارگریزی در شعر فروغ فرخزاد»، مجله¬ی علمی - پژوهشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، سال 4، شماره 1، 1392، 87-104.
حقوقی، محمد. شعر زمان ما (4)فروغ فرخزاد،، تهران: انتشارات نگاه، 1387، 39.
داد، سیما. فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: نشر مروارید، 1385، 540.
دستغیب، عبدالعلی. پری کوچک دریایی، تهران: نشر آتیمیس، 1385، 167 ـ 70.
شمیسا، سیروس. کلیات سبکشناسی، تهران: نشر میترا، 1388، 177-44.
شمیسا، سیروس. نگاهی به فروغ، تهران: نشر مروارید، 1401، 258-255.
شفیعی کدکنی، محمدرضا، با چراغ وآینه در جستجوی تحول شعر معاصر ایران، تهران: نشر سخن، 1390،
568-564.
صفویی، کورش از زبانشناسی به ادبیات جلد اول: نظم، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر، 1394،
58-53.
طاهباز، سیروس. زنی تنها: زندگی و هنر فروغ فرخزاد، تهران: نشر زریاب، 1376، 45.
فرخزاد، فروغ. دیوان کامل، تهران: نشر اهورا، 1386، 13-351.
مختاری، محمد، انسان در شعر معاصر، تهران: انتشارات توس، 1392، 579.
مختاری، محمد، هفتاد سال عاشقانه، مشهد: نشر بوتیمار، 1394، 33.
یوسفلو، زهرا؛ دهقان، علی؛ فرضی، حمیدرضا. «هنجارگریزی واژگانی در اشعار هوشنگ ابتهاج و نادر نادرپور»، نشریه بهارستان سخن، سال 11، شماره 26، 1393، 183-202.
