هنجارگریزی واژه¬ی «عشق» در شعر فروغ فرخزاد

الموضوعات :

سارا امین ¹ , محسن ایزدیار ² , محمدرضا زمان احمدی ³

1 - دانشجوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران
2 - استادیارگروه زبان وادبیات فارسی، گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی اراک
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی اراک، ایران.

تاريخ الإرسال : 09 السبت , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 18 السبت , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 24 الجمعة , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: واژگان کلیدی: عشق, هنجارگریزی, معنایی, واژگانی, سبکی,

ملخص المقالة :

یکی از نظریات فرمالیست¬ها عدول زبان ادبی از زبان معیار است؛ آن¬ها سبک را بر حسب عدول و خروج از معیارها مطالعه می¬کردند و همین موارد از قدیم مورد توجه ادبای بدیع و بیان بوده است که بر پایه¬ی آن امروزه بحث هنجارگریزی توسعه یافته است؛ و آن¬ها به انواعی چون هنجارگریزی آوایی، لغوی، نحوی و سبکی تقسیم کرده¬اند. شعر معاصر نیمایی، گونه¬ای از هنجارگریزی در مقایسه با شعر کلاسیک و سنتی است. از میان شاعران نوگرا فروغ فرخزاد یکی از موفق¬ترین شاعران معاصر است که در آثار خود به بهترین شیوه واژه¬ی «عشق» را در انواع هنجارگریزی معنایی، واژگانی و سبکی به کار برده است. هنجارگریزی واژه¬ی «عشق» در شعر وی ریشه در زندگی پر تلاطم و دگرگونی بینش او دارد. در پژوهش حاضر بر آن هستیم با توجه به دیوان فروغ با روش تحقیق کتابخانه¬ای و شیوه¬ی تحلیلی - توصیفی هنجارگریزی واژه¬ی عشق را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. نتیجه¬ی پژوهش نشانگر آن است که فروغ، در مواجهه با عشق بیشتر از هنجارگریزی معنایی بهره گرفته است. واژگان کلیدی: عشق، هنجارگریزی، معنایی، واژگانی، سبکی

المصادر:

احمدی، بابک. ساختار وتاویل متن، تهران: نشر مرکز، 1388
جعفری، مرتضی، «برسی هنجارگریزی در شعر فروغ فرخزاد»، مجله¬ی علمی - پژوهشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، سال 4، شماره 1، 1392، 87-104.
حقوقی، محمد. شعر زمان ما (4)فروغ فرخزاد،، تهران: انتشارات نگاه، 1387، 39.
داد، سیما. فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: نشر مروارید، 1385، 540.
دستغیب، عبدالعلی. پری کوچک دریایی، تهران: نشر آتیمیس، 1385، 167 ـ 70.
شمیسا، سیروس. کلیات سبک‏شناسی، تهران: نشر میترا، 1388، 177-44.
شمیسا، سیروس. نگاهی به فروغ، تهران: نشر مروارید، 1401، 258-255.
شفیعی کدکنی، محمدرضا، با چراغ وآینه در جستجوی تحول شعر معاصر ایران، تهران: نشر سخن، 1390،
568-564.
صفویی، کورش از زبان‏شناسی به ادبیات جلد اول: نظم، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر، 1394،
58-53.
طاهباز، سیروس. زنی تنها: زندگی و هنر فروغ فرخزاد، تهران: نشر زریاب، 1376، 45.
فرخزاد، فروغ. دیوان کامل، تهران: نشر اهورا، 1386، 13-351.
مختاری، محمد، انسان در شعر معاصر، تهران: انتشارات توس، 1392، 579.
مختاری، محمد، هفتاد سال عاشقانه، مشهد: نشر بوتیمار، 1394، 33.
یوسفلو، زهرا؛ دهقان، علی؛ فرضی، حمیدرضا. «هنجارگریزی واژگانی در اشعار هوشنگ ابتهاج و نادر نادرپور»، نشریه بهارستان سخن، سال 11، شماره 26، 1393، 183-202.