ارائه مدلی برای پیش‌بینی سازگاری و کیفیت روابط زناشویی بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجی‌گری تابآوری
محورهای موضوعی : مطالعات اسلامی ایرانی خانواده
صدیقه پورمقداد
1
,
فریده دوکانه ای فرد
2
,
معصومه بهبودی
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره (مدیریت و حسابداری)، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
2 - دانشیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره (مدیریت و حسابداری)، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
3 - استادیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره (مدیریت و حسابداری)، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
کلید واژه: تابآوری, سازگاری, طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه, کیفیت روابط زناشویی,
چکیده مقاله :
مقدمه: هدف پژوهش انجام‌شده ارائه مدلی برای پیش‌بینی سازگاری و کیفیت روابط زناشویی بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجی‌گری تابآوری بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی با روش معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان متأهل مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره اسلامی شهر تهران در سال 1401-1400 بود. روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی چندمرحله‌ای و حجم نمونه آماری بر اساس نرم‌افزارSample Power ، 350 نفر در نظر گرفته شد. ابزارهای سنجش شامل مقیاس سازگاری زناشویی اسپاینر (1976)، کیفیت روابط زناشویی باسبی و همکاران (1995)، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه (فرم کوتاه) یانگ (1998) و مقیاس تابآوری کانر و دیویدسون (2003) بود. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون T و تحلیل مسیر و بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS و SmartPLS انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که مدل ارائه‌شده از کیفیت برازش مطلوبی برخوردار بود. همچنین طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و تابآوری بر سازگاری زناشویی و کیفیت زناشویی اثر مستقیم معناداری داشت. از سوی دیگر طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه (421/0) و مؤلفه‌های حوزه (خودگردانی و عملکرد مختل (421/0)، طرد و بریدگی (423/0)، دیگرجهت‌مندی (419/0)، محدودیت‌های مختل (420/0)، گوش‌به‌زنگی و بازداری (421/0)) در کیفیت روابط زناشویی با نقش میانجی‌گری جزئی تابآوری اثر غیر مستقیم معناداری داشت. نتیجه‌گیری: بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بر اساس آگاهی، شناخت و اصلاح طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در حوزه‌های مختلف، با افزایش سطح تابآوری بر مبنای درک متقابل نیازهای هرکدام از همسران نسبت به یکدیگر در بافت روابط زناشویی کارآمد، زمینه سازگاری و کیفیت روابط زناشویی رضایت‌بخش فراهم می‌گردد.
Introduction: The aim of the research was to provide a model for predicting the adjustment and quality of marital relationship based on early maladaptive schemas with mediating resilience. Method: The descriptive research method was correlation type with structural equation method. The statistical population included all married women who referred to Islamic counseling centers in Tehran in 2021-2022. Multi-stage random sampling method and statistical sample size based on Sample Power software, 350 people were considered. Measurement tools included Spanier's Dyadic Adjustment Scale (1976), Busby et al.'s Revision of the Dyadic Adjustment Scale (1995), Young's Early Maladaptive Schemas (1998) and Connor and Davidson's Resilience Scale (CD-RISC, 2003). Data analysis was done using T-test and path analysis and using SPSS and SmartPLS software. Findings: The findings showed that the presented model had good fit quality. Also, initial maladaptive schemas and resilience had a significant direct effect on marital adjustment and marital quality. On the other hand, primary maladaptive schemas (0.421) and domain components (self-management and dysfunctional performance (0.421), rejection and cut-off (0.423), reorientation (0.419), impaired limitations (0.420), callousness and inhibition (0.421)) had a significant indirect effect on the quality of marital relationships with a partial mediating role of resilience. Conclusion: Therefore, it can be concluded that based on the awareness, recognition and correction of the early maladaptive schemas in different fields, by increasing the level of resilience based on the mutual understanding of the needs of each of the spouses towards each other in the context of efficient marital relationship, the adjustment and quality of satisfactory marital relationship will be provided.
