پیش¬بینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی در رانندگان با سوءمصرف مواد
محورهای موضوعی : علوم رفتاریمنصوره سادات موسوی زاهد 1 , نجیمه صادقیان 2 , سارا طاهری 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، اصفهان
2 - داشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، اصفهان
3 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان
کلید واژه: ناگویی هیجانی, راهبردهای تنظیم¬شناختی¬هیجان, راهبردهای سازش¬یافته, راهبردهای سازش¬نیافته, تحمل پریشانی, رانندگان با سوءمصرف مواد.,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف تعیین پیش¬بینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی در رانندگان با سوءمصرف مواد شهر اصفهان در سال 1403 به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را رانندگان با سوءمصرف مواد به تعداد 300 نفر تشکیل دادند که تعداد 50 نفر به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده¬ها شامل سه پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان CERQ)) گارنفسگی و کریج (2006)، پرسشنامه تحمل پریشانی (DTS) سیمونز و گاهر (2005)و پرسشنامه ناگویی هیجان (TAS) بگبی، پارکر و تیلور (1994) که روایی صوری آن توسط چند نفر از پاسخگویان تأیید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برای ناگویی هیجانی، راهبردهای سازش¬نیافته، راهبردهای سازش¬یافته و تحمل پریشانی 0.759، 0.712، 0.714 و 0.701 برآورد شد. به منظور تجزیه و تحلیل یافته¬های پژوهش در بخش آمار توصیفی از مشخصههای آماری مانند میانگین، انحراف معیار، کمترین و بیشترین مقدار و در بخش آمار استنباطی از آزمون رگرسیون همزمان استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یافته¬ها نشان داد راهبردهای سازش نیافته تنظیم شناختی هیجان به صورت مثبت و تحمل پریشانی به صورت منفی توان پیش¬بینی ناگویی هیجانی را دارد؛ ولی راهبردهای سازش یافته تنظیم شناختی هیجانی توان پیش بینی ناگویی هیجانی را ندارد.
The present study aimed to determine the prediction of alexithymia based on emotional cognitive regulation strategies and distress tolerance in drivers with substance abuse in Isfahan city in 1403 using a descriptive correlational method. The statistical population of this research was made up of 300 drivers with substance abuse, of which 50 were selected by available sampling method. Data collection tools include three questionnaires: Cognitive Regulation of Emotion Questionnaire (CERQ) by Garnafsgi & Krij (2006), Distress Tolerance Questionnaire (DTS) by Simmons & Gaher (2005) and alexithymia Questionnaire (TAS) by Bagby, Parker & Taylor (1994) based on a 5-point Likert scale, whose face validity was confirmed by several respondents and its reliability was confirmed using Cronbach's alpha coefficient, respectively, for alexithymia, non-compromised strategies, and compromised strategies and distress tolerance was estimated at 0.759, 0.712, 0.714 and 0.701. In order to analyze the findings of the research, statistical characteristics such as mean, standard deviation, minimum and maximum values were used in the descriptive statistics section, and simultaneous regression test was used in the inferential statistics section. The results of the analysis of the findings showed that non-compromised strategies of cognitive regulation of emotion positively and distress tolerance negatively can predict alexithymia, but the compromised strategies of cognitive regulation of emotion cannot predict alexithymia.
Journal of Psycho Res and Edu Studies Volume 2, Issue 2- Summer 2024 - Pages 65 - 77
|
|
Prediction of alexithymia based on emotional cognitive regulation strategies and distress tolerance in drivers with substance abuse
Mansour sadat Mousavi zahed * 1, Najime Sadeghiyan 2, Sara Taheri 3
1- * Masters Student, Department of medical, Islamic Azad University, Najaf Abad Branch, Esfahan, Iran.
2- Masters Student, Department of medical, Islamic Azad University, Najaf Abad Branch, Esfahan, Iran.
3- PhD Student, Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
OPEN ACCESS Research Article
*Correspondence : Mansour sadat Mousavi zahed *
Received: July 23, 2024 Accepted: August 26, 2024 Published: Summer 2024 Citation: Mousavi zahed, M. (2024). Prediction of alexithymia based on emotional cognitive regulation strategies and distress tolerance in drivers with substance abuse. Journal of Psycho Research and Educational Studies, 2(2): 65- 77
| Abstract The present study aimed to determine the prediction of alexithymia based on emotional cognitive regulation strategies and distress tolerance in drivers with substance abuse in Isfahan city in 1403 using a descriptive correlational method. The statistical population of this research was made up of 300 drivers with substance abuse, of which 50 were selected by available sampling method. Data collection tools include three questionnaires: Cognitive Regulation of Emotion Questionnaire (CERQ) by Garnafsgi & Krij (2006), Distress Tolerance Questionnaire (DTS) by Simmons & Gaher (2005) and alexithymia Questionnaire (TAS) by Bagby, Parker & Taylor (1994) based on a 5-point Likert scale, whose face validity was confirmed by several respondents and its reliability was confirmed using Cronbach's alpha coefficient, respectively, for alexithymia, non-compromised strategies, and compromised strategies and distress tolerance was estimated at 0.759, 0.712, 0.714 and 0.701. In order to analyze the findings of the research, statistical characteristics such as mean, standard deviation, minimum and maximum values were used in the descriptive statistics section, and simultaneous regression test was used in the inferential statistics section. The results of the analysis of the findings showed that non-compromised strategies of cognitive regulation of emotion positively and distress tolerance negatively can predict alexithymia, but the compromised strategies of cognitive regulation of emotion cannot predict alexithymia. Key words: Alexithymia, Emotional cognitive regulation strategies, Compromised strategies, non-compromised strategies, Distress tolerance, Drivers with substance abuse. |
Journal of Psycho Research and Educational Studies, 2(2): 65-77, Summer 2024 66
Extended Abstract
Introduction
Addiction is a chronic and recurring disease that has gone beyond the border of psychological disorders and has become a social problem and Due to the fact that the driving profession is one of the most exhausting jobs, taking drugs by mistake to prevent physical and mental fatigue is common among drivers. One of the important components in the tendency of people to abuse substances is alexithymia, and cognitive emotion regulation coping strategies are one of the important factors in alexithymia in such a way that a person with emotional regulation can understand unwanted pressures and have better control over his emotions. Distress tolerance is another important predictor in substance abuse, as when distress tolerance decreases in people, the amount of substance abuse in them increases. This research was conducted with the aim of predicting emotional dyslexia based on cognitive emotion regulation strategies and distress tolerance on substance abuse drivers.
Methodology
The method was descriptive and correlation type, which used the simultaneous regression test. The statistical population of this research was made up of 300 drivers with substance abuse, of which 50 were selected by available sampling method. Data collection tools include three questionnaires: Cognitive Regulation of Emotion Questionnaire (CERQ) by Garnafsgi & Krij (2006) with 18 items, Distress Tolerance Questionnaire (DTS) by Simmons & Gaher (2005) with 15 items and alexithymia Questionnaire (TAS) by Bagby, Parker & Taylor (1994) with 20 items based on a 5-point Likert scale, whose face validity was confirmed by several respondents and its reliability was confirmed using Cronbach's alpha coefficient, respectively, for alexithymia, non-compromised strategies, and compromised strategies. and distress tolerance was estimated at 0.759, 0.712, 0.714 and 0.701. In order to analyze the findings of the research, was used from SPSS software version25.
Discussion and Results
The results of the analysis of the findings showed that non-compromised strategies of cognitive regulation of emotion positively and distress tolerance negatively can predict alexithymia, but the compromised strategies of cognitive regulation of emotion cannot predict alexithymia.
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری سال دوم، شماره دوم، تابستان 1403- صفحات 65- 77 |
|
پیشبینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی
در رانندگان با سوءمصرف مواد
منصوره سادات موسوی زاهد1* ، نجیمه صادقیان 2، سارا طاهری 3
1- دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، اصفهان، ايران.
2- داشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، اصفهان، ايران.
3- دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
پیش بینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی---------------------------------- موسوی زاهد 68
بیان مسئله
اعتیاد نوعی بیماری مزمن و عودکننده (سادوک، سادوک و روئیز1، 2015) همراه با رفتارهای اجباری، غیر قابل کنترل و جستجوگرانه برای مواد و مصرف مداوم آن است (شعبانلو، علیمرادی و معاضدیان، 1398). انجمن روانپزشکی آمريکا در پنجمین نسخة تجديدنظرشده راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی آن را جزء طبقه سوءمصرف ماده و وابستگی قرار داده است (انجمن روانپزشکی آمریکا2، 2013). سوءمصرف مواد از مرز اختلالات روانشناختی پیشتر رفته و به یک مشکل اجتماعی مبدل شده است (سزبو، گریفیزس، هوگلید و دمتریکس3، 2018). چنانکه به دلیل تأثیر سوءمصرف مواد بر رفتار افراد و بروز رفتار پرخطر حین رانندگی، یکی از عوامل مؤثر در تصادفات رانندگی را میتوان سوءمصرف مواد دانست (سادوک، سادوک، روئیز و کاپلان4، 2017).
به نظر میرسد یکی از مؤلفههای مهم در تمایل افراد به سوءمصرف مواد، ناگویی هیجانی5 است (آقایار و شریفیدرآمدی، 1394). ناگویی هیجانی در بستر تعاملات بین فردی و سلامت روان با دامنه وسیعی از مشکلات بین فردی روانشناختی مرتبط است (سیگالا، فابریس، ریبرا، زدانکیویسز و لانگوبردیا6، 2021). آگاهی افراد به احساسشان و توانایی در بیان این احساسها در تسهیل مبادلات اجتماعی بسیار مؤثر است (پانیسیا، گوایدیو، پودا، دایترانی، دامانالیس و همکاران7، 2017). افراد با ناگویی هیجانی، در موقعیتهای پرتنش، در تنظیم احساسات خود با مشکلاتی روبرو هستند که مستقیم فرد را مستعد اختلالهای مرتبط به ناتوانی در تنظیم احساسات میکند (فکی، فکی، تریگو، ترکی و مسمودی8، 2017).
واژه ناگویی هیجانی برای اولین بار توسط نیمیه9 و سیفنوس10 (1970) برای توصیف نقص های شناختی و عاطفی در تجربه بیماران روانتنی در درک، تمایز و بیان احساسات خود ابداع شد (سنتی، برگمنز، مک آینرنی و ریزوی11، 2020). ناگویی هیجانی یک ساختار چندوجهی و صفت شخصیتی است (چالاه و آیشه12، 2017) که وجه مشخصه آن ناتوانی در درک و بیان هیجانات است (صادقپور، فرهنگی و تیزدست، 1397). ناگویی هیجانی در راهنمای تشخیصی و آماری به عنوان یک اختلال در نظر گرفته نشده است (سنتی و همکاران، 2020). درواقع شکل خاصی از بی نظمی هیجانی است که با مشکل در شناسایی مشخص شده (اورسولینی13، 2020) و عامل خطری برای اختلالهای روانی و جسمی به حساب میآید(کیفر، تیلور، پارکر و بگبی14، 2017).
استراتژیهای مقابلهای (پترسو، واله، کاویک، مارتینوتی، دی جیانانتونیو و همکاران15، 2020) تنظیم شناختی هیجان16 از عوامل مهم جهت نگاه گستردهتر در خصوص ناگویی هیجانی شناخته شدهاند (کاساگراند، مینگرلی، گوارینو، فاویری، بن کام پاگنی و همکاران17، 2019). تنظیم هیجان شامل؛ آگاهی از هیجانات، درک و پذیرش آنها، توان فرد در کنترل رفتارهای تکانشی و رفتار کردن مطابق با اهداف بهینه در زمان تجربه هیجان منفی است که در نهایت باعث بروز پاسخ هیجانی صحیح متناسب با موقعیت شخص و محیط می شود (سوری، شپس، یانگ، آبراها، مک گری و گراس، 2018). توانایی تنظیم شناختی هیجان به جمعی از فرایندها گفته میشود که به
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1403 2(2):65-77 -------------------------------------موسوی زاهد 69
دنبال تغییر جهت خودکار هیجانات صورت میگیرد، تا بتوانند در پاسخهای تجربی، رفتاری و فیزیولوژیک تغییر ایجاد کنند (لانگر، ولف، جنتس، 2021).
تنظیم هیجان ممکن است برای بهراه انداختن، افزایش دادن، حفظ کردن یا کاهش دادن هیجانهای مثبت و منفی در پاسخدهی به رویدادهای محیطی نقش ایفا کند، زیرا بر فرایندهای فیزیولوژیکی، رفتاری و تجربی تأثیر میگذارد (کرایج و گرانفسگی18، 2019). در نتیجه توانایی در تنظیم احساسات منفی و تعارضها از طریق تنظیم مؤثر احساسات و راهکارهای مؤثر باعث بهبود عملکرد میشود (انگلیس، جان، گراس19، 2013). انسانها با تنظیم هیجانی بیشتر، توانایی بهتری در پیشبینی خواستههای دیگران دارند، از این رو فشارهای ناخواسته دیگران را درک و بر احساسات خود نیز کنترل بهتری دارند (فتحی، میرهاشمی، 2018). دشواری کنترل هیجان مورد مهمی است که در جمعیت معتادان مواد مخدر به چشم میخورد (براون، چن20، 2019).
تحمل پریشانی21 پایین پیشبینیکننده مهمی برای سوءمصرف مواد است؛ بدین معنی که با کاهش تحمل پریشانی در افراد، میزان سوءمصرف مواد در آنها افزایش پیدا میکند (مشاک، تری، داترز و کرلی22، 2017). چرا که افراد دارای سطوح پایین تحمل پریشانی معمولاً گرایش دارند به جای مواجهه با مسائل و حل مستقیم آنها به دنبال راههایی ناسازگارانه برای تسکین فوری رنج هیجانی خود باشند (انستیز و جوینر23، 2017) و افراد با تحمل بالا، در مواجهه با مشکلات توانایی بیشتری در انطباق با محیط دارند و بدون تمرکز بر چالشها و مشکلات به زندگی خود ادامه میدهند (لاکمن24، 2016). تحمل پریشانی توانایی تحمل و تداوم در تجربه ناراحتی حتی با امکان فرار از آن موقعیت و اجتناب از پاسخ به فرصت تقویت منفی است (متینگل، یوسف، مانینگ، گریم و هال25، 2022).
تحمل پریشانی به عنوان ظرفیت درکشده برای مقاومت در برابر حالتهای عاطفی منفی و یا سـایر حالتهای نفرتانگیز (مانند ناراحتی فیزیکی) و عمل رفتاری، مقاومت در برابر حالتهای درونی ناراحت کننده ناشی از برخی از انواع عوامل تنشزا نامیده میشود (زراچ26، 2020). تحمل پریشانی بر ارزیابی و پیامدهای ناشی از تجربه هیجانهای منفی تأثیر گذارده، درنتیجه افراد دارای تحمل پریشانی پایینتر، واکنشی شدیدتر به استرس نشان میدهند (ویلکس27، 2019). تحمل پریشانی به دو صورت مشاهده می شود: مورد اول، به توانایی فرد در تحمل هیجانات منفی اشاره دارد و مورد دوم، تظاهرات رفتاری تحمل، حالتهای درونی ناخوشایندی است که به وسیله موقعیتهای متفاوت تنشزا فراخوانده میشود (وب، سیمونز و سیمونز28، 2019).
مروری بر تحقیقات نشان داد که رابطه بین ناگویی هیجانی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی در اعتیاد به اینترنت: یک مدل تحلیلی (لئو، جونگ، چن، هو، وانگ و همکاران، 2022)، مقایسه ناگویی هیجانی و راهبردهای تنظیم شناختی هیحان در افراد دارای نشانههای اختلال اضطراب فراگیر و اجتماعی، سوءمصرف مواد و افراد سالم(نصراللهی و آقایی، 1401)، مدل ساختاری رابطه بین راهبرد تنظیم شناختی هیجانی و سبک زندگی دفاعی با میانجی ناگویی هیجانی در بیماران مبتلا به فشارخون(تهمتن، کلهرنیا گلکار و حاج علیزاده، 2022)، انگیزههایی برای مصرف مواد افیونی: نقش ناگویی هیجانی و تحمل پریشانی(هنسچل، فلنگان، آگار، جففیرز و بیک، 2022)، تدوین و آزمون مدل علی گرایش به اعتیاد دانشجویان بر اساس منغیرهای تحمل پریشانی و تمایزیافتگی با میانجیگری ناگویی هیحانی(کامکار، فرخی، سلیمی بجستانی و مردانی راد، 1399) و مقایسه کیفیت زندگی، سلامت روان، ناگویی هیجانی و تحمل
پیش بینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی---------------------------------- موسوی زاهد 70
پریشانی در پرستاران بخش مراقبت از بیماران کووید_19 با پرستاران سایر بخشها (طولابی و ایطا، 1400) انجام گرفته ولی پژوهشی که پیشبینی ناگویی هیجانی را بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیحان و تحمل پریشانی در رانندگان با سوءمصرف مواد را بررسی کرده باشد، یافت نشد. با توجه به مطالب بیان شده و اهمیت تنظیم شناختی هیحان، تحمل پریشانی و ناگویی هیجانی در اختلالات سوءمصرف مواد، میتوان گفت سوءمصرف مواد اختلالی است که ممکن است درنتیجه پریشانی، مشکلات در درک و شناسایی هیجان و عدم راهبردهای تنظیم هیجان بوجود آید و باعث آسیب جدی به رانندگان شود. همچنین احتمال بروز رفتارهای پرخطر منجمله تصادف را در پی داشته و نهایتا پیامدهای وخیمی بدنبال که خسارات جبرانناپذیری برای این قشر و سایر افراد جامعه به بار میآورد. لذا پژوهش حاضر درصد بررسی فرضیه زیر میباشد:
راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی توان پیشبینی ناگویی هیجانی در رانندگان با سوءمصرف مواد را دارد.
روش اجرای پژوهش
روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، رانندگان کامیون با سابقه سوء مصرف مواد در شهر اصفهان در سال 1403 بود که تعداد آنها حدود 300 نفر تخمین زده شد و با توجه به اینکه معیار انتخاب نمونه برای مطالعات توصیفی حداقل 50 نفر می باشد (حسن زاده و مداح، 1401) با مراجعه به ییمانکاری حمل مواد نفتی 75 پرسشنامه به روش نمونه گیری دردسترس بین آنها توزیع گردید و تعداد 50 پرسشنامه به پژوهشگر عودت داده شد. ملاکهای ورود شامل راننده بودن و سابقه سوءمصرف مواد و نیز رضایت آنان در ارائه اطلاعات و ملاک های خروج شامل عدم تمایل به همکاری و عدم سوء مصرف مواد بود. مشارکت در پژوهش داوطلبانه بود و رانندگانی که به هر دلیلی تمایل به همکاری نداشتند، میتوانستند پرسشنامه دریافت نکنند. همچنین ملاحظات اخلاقی پژوهش شامل بیان اصل رازداری، محرمانه ماندن اطلاعات شخصی و آزاد بودن آزمودنی جهت شرکت در پژوهش بود. جهت تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از نرم افزار SPSS25 و آزمون رگرسیون همزمان استفاده شد.
ابزار پژوهش
ابزار جمع آوری اطلاعات شامل سه پرسشنامه زیر بود:
1)پرسشنامه تحمل پریشانی(DTS)
مقیاس تحمل پریشانی، یک شاخص خودسنجی تحمل پریشانی است که توسط سیمونز و گاهر در سال ۲۰۰۵ تهیه شد. تعداد گویه های این مقیاس دارای 15 ماده و 4 خرده مقیاس و نمره گذاری مقیاس بر اساس طیف پنج درجه ای لیکرت از کاملاً موافق (نمرۀ 1) تا کاملاً مخالف (نمرۀ ۵) که هریک از این گزینهها به ترتیب 4،3،2،1 و 5 امتیاز دارند. عبارت 6 به صورت معکوس نمرهگذاری میشود. نمرات بالا در این مقیاس نشانگر تحمل پریشانی بالاست و نمرات کمتر نشان دهندۀ عدم تحمل پریشانی است. سیمونزو گاهر، در بررسی پایایی و روایی، ضریب آلفا را برای این مقیاس ۰٫۸۲و همچنین روایی ملاکی و همگرایی اولیه را مطلوب گزارش کردند. پایایی این مقیاس در مطالعه کشاورز، محمدی و خلعتبری ۰٫۸1 به دست آمد.
2)پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان(CERQ)
این پرسشنامه توسط گارنفسگی و کریج 2006 ساخته شده است و دارای 18 ماده می باشد که نحوه پاسخ به آن بر اساس مقیاس
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1403 2(2):65-77 ------------------------------------------موسوی زاهد 71
لیکرت از هرگز (نمره 1) تا همیشه (نمره 5) و برحسب 9 زیرمقیاس شامل خودسرزنشگری، دیگرسرزنشگری، تمرکز بر فکر/نشخوار فکری، فاجعهنمایی، کم اهمیت شماری، تمرکز مجدد مثبت، ارزیابی مجدد مثبت، پذیرش و تمرکز مجدد بر برنامهریزی است. راهبرد شناختی تنظیم هیجان در این پرسشنامه به دو دسته کلی راهبردهای انطباقی (سازشیافته) و راهبردهای غیرانطباقی (سازشنایافته) تقسیم میشوند. گارنفسکی و کریج پایایی و روایی این آزمون را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای راهبردهای انطباقی، 91/0 درصد و برای راهبردهای غیرانطباقی، 87/0 گزارش نموده اند. (سامانی و صادقی 2010)در مطالعه خود، ضریب آلفای کرونباخ را در دامنة 62/0 تا 91/0 گزارش نمودهاند.
3)پرسشنامه ناگویی هیجان(TAS)
این پرسشنامه توسط بگبی، پارکر و تیلور (1994)، ساخته شده است. پرسشنامه ناگویی هیجانی تورنتو یک پرسشنامه خودسنجی و 20 سؤالی است که دارای سه بعد دشواری در تشخیص و شناسایی احساسات (شامل 7 سؤال)، دشواری در توصیف احساسات (شامل 5 سؤال) و تمرکز بر تجارب بیرونی (شامل 8 سؤال) است. سؤال ها بر حسب معیار 5 درجه ای لیکرت از کاملاً مخالفم (1) تا کاملاً موافقم (5) نمره گذاری می شوند. مادههای شماره 4، 5، 10، 18 و 19 به صورت معکوس نمرهگذاری میشوند. ضریب آلفای کرونباخ در پژوهش بگبی، پارکر تیلور 88/0 بود. بشارت (1392) ضریب آلفای کرونباخ برای ناگویی هیجانی کل و سه زیر مقیاس را به ترتیب 85/0، 82/0، 75/0 و 72/0 و روایی همزمان بر حسب همبستگی زیرمقیاسهای این آزمون مورد تأیید قرار گرفت.
یافته ها
تجزيه تحليل يافته هاي پژوهش به وسيله بسته نرمافزار آماری SPSS نسخه 25 در دو سطح توصيفي و استنباطي تحليل شد. يافتهها در سطح توصيفي (فراواني و درصد فراواني دادههای جمعیتشناختی) و در سطح استنباطي (رگرسیون همزمان) انجام گرديد. يافته ها در سطح توصيفي نشان داد که بیشترین فراوانی مربوط به گروه سنی 50 سال به بالا، متأهل و دارای مدرک تحصیلی دیپلم با حداقل 8 سال سوءمصرف مواد بودند.
در جدول (1) براي هر يک از متغيرهای پژوهش میانگین، انحراف استاندارد، کمترین مقدار و بیشترین مقدار مربوط به هر يک از این عوامل بیان شده است:.
جدول (1) میانگین متغیرهای اصلی پژوهش
متغیرهای پژوهش | میانگین | انحراف معیار | کمترین مقدار | بیشترین مقدار |
ناگویی هیجانی | 2.86 | 0.496 | 1.80 | 3.95 |
تحمل پریشانی | 2.81 | 0.485 | 1.71 | 3.67 |
راهبردهای سازش یافته | 3.68 | 0.504 | 2.70 | 5.00 |
راهبردهای سازش نیافته | 3.01 | 0.729 | 1.38 | 4.38 |
جهت بررسی پیشبینیپذیری ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی و تحمل پریشانی از روش رگرسیون همزمان استفاده گردید. یعنی ورود متغیرها به صورت همزمان صورت گرفته و بر روی داده ها برازش انجام میشود که نتایج در جدول (2) نشان داده شده است.
پیش بینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی---------------------------------- موسوی زاهد 72
جدول (2) آزمون رگرسیون بین متغیرهای پیشبین و«ناگویی هیجانی»
مدل | ضریب همبستگی | مجذور ضریب همبستگی | همبستگی تعدیل شده | دوربین - واتسون |
1 | 679/0 | 462/0 | 426/0 | 985/1 |
1-پیشبینی کنندهها: (عدد ثابت)، تحمل پریشانی، راهبردهای سازش یافته، راهبردهای سازش نیافته
برطبق جدول (2) رابطه بین متغیرهای پیشبین و ناگویی هیجانی برابر با 679/0 است؛ به عبارتی این متغیرها تقریبا 67 درصد از تغییرات مربوط به ناگویی هیجانی را تبیین میکنند. استقلال خطاها با استفاده از آزمون دوربین- واتسون بررسی شد که این مقدار برابر با 985/1 محاسبه گردید. آماره دوربین واتسون بین 0 تا 4 میباشد. اگر بین باقیماندهها همبستگی متوالی وجود نداشته باشد، مقدار این آماره باید به 2 نزدیک باشد که در این فرضیه مقدار این آماره 985/1 بدست آمد که مناسب میباشد. محاسبات مربوط به آماره F در جدول(3 ) نشان داده شده است.
جدول (3) معناداری مدل رگرسیون (ANOVA) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
مدل | مجموع مربعات | درجه آزادی | میانگین مربعات | F آماره | سطح معناداری | |
1 | رگرسیون | 565/5 | 3 | 855/1 | 143/13 | 000/0 |
باقیمانده | 493/6 | 46 | 141/0 |
|
| |
کل | 058/12 | 49 |
|
|
| |
1-متغیر پیش بین: (عدد ثابت)، تحمل پریشانی، راهبردهای سازش یافته، راهبردهای سازش نیافته 2-متغیر ملاک: ناگویی هیجانی |
بر اساس جدول (3) مقدار معناداری P_Value صفر بدست آمده است، که نتیجه میشود مدل رگرسیون مدلی معنادار میباشد. برون داد بعدی تحلیل ضرائب رگرسیون مدل را نشان میدهد.
جدول (4) ضرائب مدل رگرسیون | ||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
مدل | ضرایب غیراستاندارد | ضریب بتای استاندارد | T آماره | سطح معناداری | آماره همخطی | |||||||||||||||
بتا | خطای معیار | تلرانس | ضریب همخطی | |||||||||||||||||
1 | ضریب ثابت | 3.062 | 0.622 |
| 4.918 | 0.000 |
|
| ||||||||||||
- تحمل پریشانی | 0.337- | 0.125 | 0.329- | 2.692- | 0.01 | 0.782 | 1.280 | |||||||||||||
- راهبردهای سازش نیافته | 0.313 | 0.083 | 0.460 | 3.755 | 0.000 | 0.780 | 1.283 | |||||||||||||
- راهبردهای سازش یافته | 0.053- | .107 | 0.054- | 0.497- | 0.621 | 0.990 | 1.010 | |||||||||||||
متغیر ملاک: ناگویی هیجانی |
نتایج جدول (4) حاکی از آن است که متغیرهای تحملپریشانی با مقدار آماره t 692/2- و سطح معناداری 01/0 و راهبردهای سازشنیافته تظیمشناختیهیجان با مقدار آماره t 755/3 و سطح معناداری 000/0 پیشبینیکننده ناگوییهیجانی هستند ولی راهبردهای سازشیافته تنظیم شناختیهیجانی با مقدار آماره t 497/0- و سطح معناداری 621/0 پیشبینی کننده نمیباشند.
برای بررسی همخطی بودن نیز از ضریب تولرانس استفاده شد که مقدار آن در ستون آخر جدول (4) نشان داده شده است. معادله خط رگرسیون آن با ضرایب غیر استاندارد به صورت زیر میباشد:
062/3 + (تحمل پریشانی) 337/0- (راهبردهای سازشنیافته) 313/0= ناگویی هیجانی
بحث و نتیجه گیری
پژوهش حاضر با هدف تعیین پیشبینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی در رانندگان با سوءمصرف مواد انجام شد. از آنجایی که ناگویی هیجانی تعیین کننده اصلی نارسایی تنظیم عواطف است و شیوه استفاده از راهبردهای تنظیم شناختی هیجان را تحت تأثیر قرار میدهد بر آن شدیم که پژوهش خود را با هدف پیشبینی تحمل پریشانی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی بر رانندگان با سوء مصرف مواد بررسی کنیم.
یافتههای پژوهش نشان داد که تحمل پریشانی به صورت منفی و راهبردهای سازش نیافته تنظیم شناختی هیجان به صورت مثبت پیشبینی کننده ناگویی هیجانی در رانندگان با سوءمصرف مواد است؛ ولی راهبردهای سازش یافته پیشبینی کننده ناگویی هیجانی در آنها نمیباشند. با توجه به یافتههای قبلی مبنی بر رابطه تنظیم شناختی هیجان و ناگویی هیجان در پیشگیری هدفمند مداخلات اعتیاد (لئو و همکاران،۲۰۲۲؛نصرالهی و آقایی، ۱۴۰۱). این بدان معناست که چنانچه افراد راهبردهای تنظیم شناخت هیجانی سازگارانه (کماهمیت شماری، تمرکز مجدد مثبت، ارزیابی مجدد مثبت، پذیرش و تمرکز مجدد بر برنامهریزی) را به کار گیرد و از راهبردهای ناسازگارانه (سرزنش خود، سرزنش دیگران، نشخوارگری یا تمرکز روی افکار و فاجعه سازی) کمتر استفاده کنند، در حل مسائل موفقتر عمل میکنند، بنابراین به نظر میرسد که راهبردهای شناختی تنظیم هیجان میتواند تلویحات کاربردی مهمی در زمینههای متفاوت داشته باشد. بر اساس دیگر مطالعات مبنی بر رابطه ناگویی هیجان با کیفیت زندگی و تأثیر آن بر ابعاد متفاوت زندگی شخصی (تهمن و همکاران ۲۰۲۲) و نیز پژوهشهای دیگر در زمینه ارتباط تحمل پریشانی و ناگویی هیجانی (هنسچل و همکاران، ۲۰۲۲؛کامکار و همکاران، ۱۳۹۹ و اثنی عشری و همکاران، ۱۴۰۰) این موضوع را خاطرنشان کردند که چنانچه در افراد تحمل پریشانی پایین باشد قطعاً با ناگویی هیجانی میتواند در ارتباط باشد. همچنین ابعاد دیگر آن را نیز در بر میگیرد که این نتایج با نتایج پژوهش حاضر همسو میباشد.
چنانچه بخواهیم از حیث ارتباط تحمل پریشانی و ناگویی هیجانی بر طبق نظریه ریچارد لازاروس و سوزان فولکمن که در دهه ۱۹۷۰ میلادی ابداع شد به تبیین یافتههای خود بپردازیم، مشاهده خواهیم کرد که این نظریه معتقد است توانایی افراد در مدیریت و سازگاری با استرس و فشارها میتواند از طریق تعامل با محیط اجتماعی و استفاده از استراتژیهای متنوع تنظیمی بهبود یابد. پس توانایی مدیریت استرس و فشارها بر اساس نظریه تحمل پریشانی ارتباطی میتواند به کاهش ناگویی هیجانات کمک کند.
بر طبق نظریه تنظیم شناختی هیجان جیمزگراس با این فرضیه که افراد با استفاده از استراتژیهای تنظیم شناختی، مانند بازنگری شناختی و توجه به هیجانات، میتوانند تأثیرگذاری خود را بر هیجانات خود افزایش دهند و با استناد به یافتههای پژوهش، استراتژیهای سازش یافته تنظیم شناختی هیجان میتواند به کاهش ناگویی هیجانات کمک کند، زیرا این استراتژیها به افراد کمک میکنند تا با توجه به مفاهیم و تفسیرهای جدید، بهبودی در کنترل هیجانات خود داشته باشند.
همچنین بر اساس نظریه خودکارآمدی آلبرت بندورا، افراد با اعتماد به نفس و اعتقاد به تواناییهای خود، توانایی مقاومت در برابر فشارها و مواجهه با مشکلات را تجربه میکنند. افرادی که اعتماد به نفس قوی دارند و به تواناییهای خود اعتقاد دارند، احتمالاً بهترین
توانایی را برای مواجهه با پریشانیها دارند، زیرا این اعتماد به نفس میتواند آنها را به استراتژیهای متنوعی برای مدیریت استرس و
پیش بینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی---------------------------------- موسوی زاهد 74
فشارها هدایت کند. الگوی نظری توانمندسازی فردی آدلر معتقد است که هر فرد دارای قابلیتها و استعدادهای منحصر به فردی است. این نظریه به تأکید بر رشد و توسعه فردی میپردازد و اعتقاد دارد که با بهرهگیری از تواناییهای خود، فرد میتواند به بالاترین سطح عملکرد و موفقیت برسد.
افراد می توانند با استفاده از راهبردهای شناختی مثبت در جهت تنظیم شناختی هیجان و دستیابی بهتر جهت برخورد و حلوفصل مشکلات به جای روی آوردن به مواد مخدر استفاده کنند. با توجه به یافتهها و نظریههای گفته شده میتوانیم به این موضوع اشاره کنیم که افراد چنانچه بر تحمل پریشانی خود و تنظیم شناختی هیجان مثبت تسلط داشته باشند امکان اینکه به سمت مواد مخدر بروند و گرفتار سوء مصرف مواد بشوند میتواند کاهش یابد و در زمان پریشانی راهکار مناسبی جهت مقابله با آن مییابند.
اين پژوهش نیز مانند پژوهشهای ديگر با محدوديتهايي روبرو بود که از آن جمله ميتوان به حجم نمونه پايین، میزان حمایت اجتماعیشان، روش نمونه گیری دردسترس و در نهايت تعیین نکردن نوع ماده مصرفي اشاره کرد. همچنین دسترسی محدود به افراد با سوءمصرف مواد به دلیل حساسیت موضوع و مشکلات اخلاقی و عدم تعمیمپذیری یافتهها به جمعیت عمومی به دلیل نمونه خاص، عدم کنترل متغیرهای مداخلهگر مانند سطح اضطراب، افسردگی یا سایر اختلالات همبود از دیگر موارد مربوط به محدودیتهای پژوهش مذکور میباشد.
برای تعمیمپذيری بیشتر نتايج پیشنهاد ميشود پژوهشگران پژوهشهای مشابهي را بر روی نمونه بزرگتری از افراد دارای نشانه و سوء مصرف کنندگان مواد تکرار کنند تا نتايج موثقتری بهدست آيد، همچنین نوع ماده مصرفی افراد مبتلا به اعتیاد نیز معین شود و درمان مناسب در جهت کاهش ناگویی هیجانی و راهبردهای سازشنیافته تنظیم شناختی هیجان، همچنین افزایش راهبردهای سازشیافته تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی در این افراد صورت گیرد.
سپاسگزاری
در پایان از رانندگان محترمی که صادقانه با ما نهایت همکاری را داشتند کمال تقدیر و تشکر را ابراز مینمائیم.
تعارض منافع
نویسنده مقاله کسب منافع مثل دریافت وجه یا به دست آوردن سهم در هر سازمانی در قبال نوشتن این مقاله را انکار می نماید و در مراجع قانونی پاسخگو می باشد.
منابع
آقایار، سیروس و شریفی درآمدی، پرویز (1394). هوش هیجانی: کاربرد هوش در قلمرو هیجان. انتشارات سپاهان.
حسنزاده رمضان، مداح محمدتقی. روشهای آماری در علوم رفتاری (1401). انتشارات ویرایش.
شعبانلو سعید، علی مرادی محجوبه و معاضدیان آمنه. (1398). مقایسه ناگویی هیجانی و خشم در دو گروه وابسته به مواد مخدر و محرک با افراد سالم. مجله سلامت روانی،20 (5)، 362-367 .
صادقپور رقیه، فرهنگی عبدالحسین و تیزدست طاهر (1397). رابطه علائم جسمانی ساز با دشواری در تنظیم هیجان، ناگویی خلقی و رویدادهای آسیب زا در نوجوانان بزهکار. طب انتظامی، 7(3)، 123-128 .
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1403 2(2):65-77 ------------------------------------------موسوی زاهد 75
طولابی سعید و ایطا تینا. (1400). مقایسة کیفیت زندگی، سلامت روان، ناگویی هیجانی و تحمل پریشانی در پرستارانِ بخش مراقبت از بیماران کووید 19- با پرستاران سایر بخشها. نشریه غلمی پژوهش در نظام¬های آموزشی، دوره 15، شماره 55، ص 164-153.
کامکار شبنم، فرخی نورعلی، سلیمی بجستانی حسین، مردانیراد مژگان. (1399). تدوين و آزمون مدل علي گرايش به اعتياد دانشجویان بر اساس متغیرهای تحمل پریشانی و تمایزیافتگی با میانجیگری ناگویی هیجانی، فصلنامه اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، سال چهاردهم، شماره پنجاه و پنجم، ص 46-29.
نصراللهی بیتا و آقایی وحیده. (1401). مقایسه ناگویی هیجانی و راهبردهای تنطیم شناختی هیجان در افراد دارای نشانههای اختلال اضطراب فراگیر و اجتماعی، سوء مصرف مواد و افراد سالم. رویش روان شناسی، سال ،11شماره ،4شماره پیاپی، ص 12-1 .
تهمتن علی، کلهرنیا گلکار مریم، حاجیعلیزاده کبری. (1400). بررسی مدل ساختاری رابطه بین تنظیم شناختی هیجان و سبکهای دفاعی با کیفیت زندگی و با میانجیگری ناگویی هیجانی در بیماران مبتلا به فشارخون بالا. ماهنامه علوم روانشناختی، دوره بیستم، شماره،108.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th Ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
Anestis, M. D, & Joiner, T. E. (2017). The multifaceted role of distress tolerance in patients with chronic pain. International Journal of Eating Disorders, 40(8), 718-726.
Brown, R. A., Lejuze, C. W., Strong, D. R., Kahler, C. W.,Zvolensky ,M. J., Carpenter, L. I., Niaura, R.,&Price, L. H. (2009). A Prospective examination of distress tolerance and early smoking lapse in adult self-quitters. Nicotine & Tobacco Research,11(5),493-502.
Casagrande, M., Mingarelli, A. Guarino, A., Favieri, F., Boncompagni, I., Germano, R.,& Forte, G. (2019)
Ceniti, Amanda K, Bergmans Yvonne , McInerney Shane & Rizvi Sakina J. (2020). Alexithymia and self-harm: A review of nonsuicidal self-injury, suicidal ideation, and suicide attempts. Psychiatry Research, Volume 288.
Chalah, M. A & Ayache, S. S. (2017). Alexithymia in multiple sclerosis: A systematic review of literature. Neuropsychologia, 104, 31–47.
Chen, A. (2019). From attachment to addiction :The mediating role of need satisfaction on social network ing sites. Computers in Human Behavior, 98:80-92.
English, T.,John , O. P., &Gross, J. J. (2013). Emotion regulation in close relationships . In J. A. Simpson& L. Campbell(Eds.) , The Oxford Handbook of Close Relationships(pp.500-513). Oxford University Press.
Fattahi Shengelabad M, Mirhashemi M.The effectivenss of matrics therapy on emotion regulation in patients with dependency to metamphetamine. Med Sci. 2018:28(1):50-7 {Persian}.
Feki, R, Sellami, R, Feki, I, Trigui, D., Turki, H., & Masmoudi, J. (2017). Association between depression and alexithymia in adolescents with Acne vulgaris . European Psychiatry, 41, 437-445.
Henschel, Aisling V. Flanagan, Julianne C. Augur, Isabel F. Jeffirs, Stephanie M. Back, Sudie E. (2022). Motives for prescription opioid use: The role of alexithymia and distress tolerance. THE AMERICAN JOURNAL ON ADDICTIONS. P 55-60. DOI: 10.1111/ajad.13230.
Keefer, K. V, Taylor, G. J, Parker, J. D. A, & Bagby, R. M. (2017). Taxometric Analysis of the Toronto Structured Interview for Alexithymia: Further Evidence That Alexithymia Is a Dimensional Construct. Assessment, 1, 1-12.
پیش بینی ناگویی هیجانی بر اساس راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و تحمل پریشانی---------------------------------- موسوی زاهد 76
Kraaij, V., & Garnefski, N. (2019). The behavioral emotion regulation questionnaire: Development, psychometric properties and relationships with emotional problems and the cognitive emotion regulation questionnaire.Personality and Individual Differences, 137, 56–61.
Lachman, V.D. (2016). Moral Resilience: Managing and Preventing Moral Distress and Moral Residue. Medsurg Nurs, 25(2):121-4.
Langer K, Wolf OT, Jentsch VI. (2001), Delayed effects of acute stress on cognitive emotion regulation. Pers Individ Dif.2001:30(8):1311-27.
Langer K, Wolf OT, Jentsch VI. (2021), Delayed effects of acute stress on cognitive emotion regulation. Pers Individ Dif.2001:30(8):1311-27.
Luo Hongge, Gong Xun, Chen Xiaomei, Hu Jianing, Wang Xiaoyi, Sun Yekun, Li Jiating, Lv Shaobo and Zhang Xiujun. (2022). Exploring the links between alexithymia and cognitive emotion regulation and strategies inn internet addiction: Anetwork analysis model ,frontiers in psychology, Doi: 10.3389/fpsyg.2022.938116.
Mattingley S, Youssef GJ, Manning V, Graeme L, Hall K . (2022). Distress tolerance across substance use, eating, and borderline personality disorders: A meta-analysis. Journal of Affective Disorders. 300 (1): 492-504.
Moschk, T.M., Terry, D.R., Daughters, S.B., & Carelli, R.M. (2017). Low distress tolerance predicts heightened drug seeking and taking after extended abstinence from cocaine self-administration. Addiction Biology, DOI:10.1111/adb.12488.
Orsolini Laura . (2020). Unable to Describe my feelings and emotion without addiction: The interdependency between Alexithymia and addictions.frontiers in psychiatry.
Paniccia, M.F, Gaudio, S, Puddu, A, DiTrani , M, Dakanalis, A, Gentile, S,& Ciommo, V.D . (2017). Alexithymia in parents and adolescents with generalized anxiety disorder. Clinical Psychology, 22(3), 336-343. DOI:10.1111/cp.12134.
Pettorruso, M.Valle, S.,Cavic, E., Martinotti, G.,di Giannantonio, M., and Grant, J. E. (2020). Problematic internet use (PIU), personality profiles and emotion dysregulation in a cohort of young adults: trajectories from risky behaviors to addiction . Psychiatry Res. 289:113036.
Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Ruiz, P. (2015). Kaplan & Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry (Eleventh edition.). Philadelphia: Wolters Kluwer.
Sadock BJ, Sadock VA, Ruiz P, Kaplan HI. (2017).Kaplan and Sadock's comprehensive textbook of psychiatry.10th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams and Wilkins.
Scigala, D., Fabris, M., Ribera, L., Zdankiewicz Scigala, E., Longobardi, C. (2021). Alexithymia andSelf Differentiation: The Role of Fear of Intimacy and Insecure Adult Attachment. Contemporary Family Therapy, 43, 165-176.
Suri G,Shepps G,Young G, Abraham D, McRae K, Gross j. (2018). Emotion regulation choice: The role of environmental affordances. Cognition and Emotion, 32(5),963-971.
Szabo, A., Griffiths, M. D., Høglid, R. A., & Demetrovics, Z. (2018). Drug, nicotine, and alcohol use among
exercisers: Does substance addiction co-occur with exercise addiction?. Addictive behaviors reports, 7, 26-31.
Veilleux, J. C. (2019). The relationship between distress to lerance and cigarette smoking: A systematic review and synthesi. Clin Psychol Re, 71, 78-89.
Webb, M. K., Simons, J. S., & Simons, R. M. (2019). Affect and drinking behavior: Moderating effects of
فصلنامه روان پژوهی و مطالعات علوم رفتاری تابستان 1403 2(2):65-77 ------------------------------------------موسوی زاهد 77
involuntary attention to emotion and distress tolerance. Experimental and clinical psychopharmacology.
Zerach G. “He ain’t heavy, he’s my brother”: Distress tolerance moderates the association between secondary posttraumatic symptoms and secondary posttraumatic growth among siblings of combat veterans. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy. 2020; 12 (7): 687- 694.
[1] Sadock, Sadock, & Ruiz
[2] Diagnostical and Statistical manual of Mental disorder(DSM)
[3] Szabo, Griffiths, Hoglid & Demetrovice
[4] Sadock, Sadock, Ruiz & Kaplan
[5] Alexithymia
[6] Scigala, Fabris, Ribera, Zdankiewicz, Scigala & Longobardi
[7] Paniccia, Gaudio, Puddu, DiTrani, Dakanalis & els
[8] Feki,Feki, Trigui, Turki &Masmoudi
[9] Nemiah
[10] Sifneos
[11] Ceniti, Bergmans, McInerney, Rizvi & Orsolini
[12] Chalah & Ayache
[13] Orsolini
[14] Keefer, Taylor, Parker & Bagby
[15] Pettorruso, Valle, Cavic, Martinott & Giannantonio
[16] Cognitive Emotion Regulation
[17] Casagrande, Mingarelli, Guarino, Favieri & Boncompagni
[18] Kraiij & Garnefski
[19] English, John & Gross
[20] Brown & Chen
[21] Distress & Tolerance
[22] Moschk, Terry, Daughters & Carelli
[23] Anestist & Joiner
[24] Lachman
[25] Mattingley, Youssef, Manning, Graem & Hall
[26] Zerach
[27] Veilleux
[28] Webb, Simons & Simons