تحلیل محتوای کتب آموزش زبان انگلیسی منتخب دانشگاهی از نظر میزان توجه به هوش‌های چندگانه

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

رضا رضوانی ¹ (استادیار گروه زبان انگلیسی، دانشگاه یاسوج)
طیبه امیری ² (کارشناس ارشد آموزش زبان انگلیسی)

تاریخ دریافت : 1393/02/24 تاریخ پذیرش : 1393/02/24 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: ارزیابی کتب درسی, آموزش زبان انگلیسی برای اهداف ویژه (ESP), نظریه هوش چندگانه,

چکیده مقاله :

تا مدت­ها معلمین؛ استعداد، علایق و هوش دانش­آموزان را نادیده می­گرفتند اما تنوع و چندگانگی در هوش فراگیران با پیدایش نظریه­ی «هوش چندگانه» مورد توجه قرار گرفت. انتظار می­رود که کتاب درسی به عنوان وسیله و راهنمای اصلی برنامه آموزشی در سیستم آموزشی ایران، تنوع هوشی را در هر فراگیر مورد توجه قرار دهد. این پژوهش، قصد دارد کتاب­های آموزش زبان­انگلیسی برای اهداف ویژه (ESP)[1] منتشر شده توسط سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت) را از این منظر مورد بررسی قرار داده تا چندگانگی هوش را در آنها دریابد. بدین منظور، 8 کتاب با استفاده از جدول حوزه­های رشته­های دانشگاهی (Biglan,1973) به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. کتاب­ها با استفاده از چک­لیستی از تمرین­های مرتبط با هر هوش بوده به روش تحلیل محتوایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. لازم به ذکر است چک­لیست فعالیت­های مرتبط با هوش­چندگانه توسط محققین این پژوهش با استفاده از ادبیات پژوهش در این زمینه و تعریف هر هوش تهیه و تدوین گردیده است. تمرین­های هر درس در کتاب­های برگزیده جدا شدند و براساس چک­لیست مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بررسی نشان می­دهد که مولفین انتشارات سمت هیچ­گونه توجهی به تنوع و چندگانگی در هوش یادگیرندگان نداشته است. علیرغم اینکه کتاب­ها برای فراگیران در رشته­های تحصیلی متفاوت بوده است همه­ی آنها به هوش زبانی/کلامی، هوش منطقی/ ریاضی و هوش درون فردی اکتفا کرده­اند. تنها یک درصد از تمرین­های این کتاب­ها شامل هوش فضائی/ تصویری بودند و 99% تمرین­ها هوش زبانی/کلامی، هوش منطقی/ ریاضی و هوش درون فردی را در برمی­گرفتند.
³- English for specific purposes

چکیده انگلیسی:

Diversity in learners’ intelligence profiles was heralded by the advent of Multiple Intelligences (MI) theory. Teachers, however, do not always recognize the interests, talents, and potentials of the students. Textbooks as the main curriculum plans and guides in Iran’s educational system are expected to recognize and cater to the diverse students as individuals and hence their intelligences. This study was motivated by a query as to whether ESP textbooks published by the Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Humanities (known as SAMT) accommodate intelligence diversity or they are an exclusive province of linguistic intelligence. In an attempt to see to the extent to which the ESP textbook activities address and engage different intelligences, a sample of them were analyzed in the light of MI theory. More specifically, eight ESP textbooks were selected randomly from among 34 ESP textbooks published by SAMT according to Biglan's (1973) eight academic task areas, that is, each textbook was randomly selected from and belonged to one area. Activities in each textbook were extracted and evaluated using a detailed checklist developed by the current researchers drawing on the relevant literature and theoretical description of each intelligence and possible activities. The evaluation indicated that textbook activities generally involved four intelligences: verbal/linguistic, intrapersonal, logical/ mathematical and spatial/visual. These four intelligences prevailed dominantly the textbooks to the extent of 99% of the activities. Thus, though ESP textbooks are developed for different academic fields, it seems that SAMT ESP textbooks developers failed to cater to the learners’ intelligence diversity and uniformly accommodated the other intelligences in only a negligible extent of 1% of the activities.