ارائه مدل ساختاری پیش بینی فرسودگی شغلی مدیران آموزش عالی برحسب کیفیت زندگی کاری، تعهد سازمانی و مدیریت دانش

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

حمید سینا ¹ (دانش آموخته دوره دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن.)
صمد کریم زاده ² (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن)
فتاح ناظم ³ (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن)
عباداله احمدی ⁴ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت)

تاریخ دریافت : 1393/12/13 تاریخ پذیرش : 1393/12/13 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: تعهد سازمانی, دانشگاه آزاد اسلامی, مدیران, مدیریت دانش, کیفیت زندگی کاری, فرسودگی شغلی,

چکیده مقاله :

هدف از این تحقیق ارائه مدل ساختاری پیش بینی فرسودگی شغلی مدیران دانشگاه آزاد منطقه یک بر اساس ابعاد کیفیت زندگی کاری، تعهد سازمانی و مدیریت دانش است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه آماری مورد بررسی این تحقیق شامل660 نفر از مدیران دانشگاه آزاد اسلامی منطقه یک که در سال تحصیلی 92-91 مشغول به خدمت بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه­ای، و با استفاده از جدول مورگان تعداد250 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­های تحقیق، از سه پرسش نامه فرسودگی شغلی مسلک و جکسون (1981)، کیفیت زندگی کاری والتون (1973)، تعهد سازمانی می یر (1990) و مدیریت دانش شرون لاوسون (2003) استفاده گردید که با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایایی کلیه پرسشنامه­ها محاسبه گردید که از پایایی مناسب برخوردار بودند. نتایج ضریب همبستگی، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر نشان داد که: کلیه ابعاد کیفیت زندگی کاری قادر به پیش­بینی متغیر فرسودگی شغلی بود. دو بعد تعهد عقلانی و تعهد هنجاری به ترتیب به میزان 44/0و 39/0 قادر به پیش بینی فرسودگی شغلی بودند. تنها سه بعد مدیریت دانش، (دانش آفرینی، جذب دانش و کاربرد دانش) به ترتیب قادر به پیش بینی فرسودگی شغلی بودند. ارائه مدل ساختاری پیش بینی فرسودگی شغلی مدیران براساس کیفیت زندگی کاری، تعهد سازمانی و فرسودگی شغلی.

چکیده انگلیسی:

The present study aimed to posit a structural model to predict higher education managers’ job burnout based on their quality of work life, organizational commitment, and knowledge management. This applied and descriptive study included 250 managers of district one of Islamic Azad University selected through cluster sampling from among a total of 660 managers.  In order to collect data a use was made of four questionnaires of job burnout (Maslach & Jackson, 1981), quality of work life (Walton, 1973), organizational commitment (Meyer, 1990), and knowledge management (Lawson, 2003) whose reliability indexes were assessed. The findings revealed that: 1. the relationship of the quality of work life, organizational commitment, and knowledge management to job burnout was statistically significant. 2. Quality of work life, organizational commitment, and knowledge management could predict the managers’ job burnout most. 3. There was a statistically negative relationship between quality of work life, organizational commitment, and knowledge management and the dependent variable of job burnout. 4. Quality of work life could account for emotional burnout and personal accomplishment. 5. All the components of work life quality could predict job burnout. 6. Organizational commitment could only account for individual job performance of managers’ job burnout. 7. Two dimensions of intellectual commitment and normative commitment could predict job burnout variance by 0.44% and 0.39% respectively. 8. Except individual performance none of the burnout components were predicted by knowledge management. 9.  Only three dimensions of the knowledge management were able to predict job burnout. 10. The two dimensions of knowledge absorption and storage could predict the quality of work life. 11. Three components of quality of work life (healthy and safe workplace, legalism of the organization and the overall organization atmosphere) could account for job burnout.