اثربخشی آموزش خود-دلسوزی شناختی بر انعطاف‌پذیری شناختی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیتۀ امداد امام خمینی(ره)

محورهای موضوعی : فصلنامه زن و جامعه

علی شیخ الاسلامی ¹ (اردبیل، دانشگاه محقق اردبیلی)

تاریخ دریافت : 1395/07/13 تاریخ پذیرش : 1398/08/15 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: زنان سرپرست خانوار, انعطاف‌پذیری شناختی, خود-دلسوزی شناختی,

چکیده مقاله :

این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی آموزش خود-دلسوزی شناختی بر انعطاف‌پذیری شناختی زنان سرپرست خانوار انجام گرفت. روش این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری پژوهش را تمامی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیتۀ امداد امام خمینی(ره) شهر رشت در سال 1394 تشکیل دادند که از بین آن‌ها به روش نمونه‌گیری در دسترس، تعداد 30 نفر انتخاب و به طور تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. به گروه آزمایش، 8 جلسه‏ی 90 دقیقه‌ای برنامه‌ی خود-دلسوزی شناختی آموزش داده شد. برای گردآوری داده‌ها در دو مرحله‌ی پیش‌آزمون و پس‌آزمون از پرسشنامه‌ی انعطاف‌پذیری شناختی دنیس و وندروال (2010) استفاده شد. داده‌های گردآوردی شده با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد که پس از تعدیل نمره‌‌های پیش‌آزمون، تفاوت بین گروه آزمایش و کنترل در سطح آلفای 01/0 معنادار بود؛ بنابراین، فرضیه‌ی پژوهش مبنی بر اثربخشی آموزش خود-دلسوزی شناختی بر افزایش انعطاف‌پذیری شناختی و مولفه‏های آن در زنان سرپرست خانوار و تفاوت بین گروه آزمایش و کنترل از لحاظ میزان انعطاف‌پذیری شناختی و مولفه‏های آن در پس‌آزمون مورد تائید قرار گرفت. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که آموزش خود-دلسوزی شناختی در افزایش انعطاف‏پذیری شناختی زنان سرپرست خانوار اثربخش است. لذا می‌توان از آن به عنوان آموزشی سودمند برای ارتقاء انعطاف‌پذیری شناختی زنان سرپرست خانوار استفاده کرد.

چکیده انگلیسی:

The present study was conducted to investigate the effectiveness of cognitive self-compassion on cognitive flexibility of female-headed households. The research method was quasi-experimental with pre-test and post-test design according to control group. The statistical population of this study comprised of whole women heads of households of Rasht city in the year of 2015. Among them thirty persons were selected available sampling method and randomly from this society assigned to two experimental (15 persons) and control groups (15 persons). The experimental group had received 8 sessions of 90 minutes of cognitive self-compassion program. Cognitive flexibility questionnaire used to data gathering. Data were analyzed Analysis of co-variance (ANCOVA). The results showed that after adjusting the pretest scores, the difference between the test and control groups was significant at the alpha level of 0.01. Therefore, a research hypothesis based on the effectiveness of cognitive self-efficacy on the increase of cognitive counseling components among female head of household and the difference between the group Testing and control were ensured in terms of the cognitive flexibility of post-test flexibility. So, we can conclude that Cognitive self-compassion Program has a significant effect on Cognitive Flexibility of female-headed households, than it can be used as useful method for improving the quality of life in female-headed households.

منابع و مأخذ:

-Alen, A., & Leary, M. (2010). Self-Compassion, Stress, and Coping. Social and Personality Psychology Compass, 4(2), 107-118.

-Barnard, LK., & Curry, JF. (2011). Self-Compas sion: Conceptualizations, Correlates & Int rventions Review of General Psychology. Am. J Psychol Assoc, 15(4), 289-303.

-Burton, NW., Parkenham, KI., & Brown, WJ. (2010). Feasbility andeffectiveness of psychosocial resilience training: A pilot study of the READY program. Psychol Health Med, 15(3), 266-277.

-Cosley, S.; McCoy , E.; Saslow, R.; Elissa, S. (2010). "Is compassion for others stress buffering? Consequences for physiological reactiring to stress". Journal of Experimental Social Psychology, 3, 113-123.

-Dennis, JP,; Vander Wal, JS. (2010). The cognitive flxibility inventory: Intrument developmant and estimate of reliability and validity. Cognther Res. 34(3): 241-253.

-Folkman, S, Lazarus RS.(1980). An analysis of coping in a middle aged community sample. J Health Soc Behav;21(3), 219-39.

-Gilbert, P. (2005). Compassion and cruelty: A biopsychosocial approach. In P. Gilbert (ED.), Compassion: Conceptualisation, research and use in psychotherapy. Hove. UK: Routledge, 9-74.

-Gilbert, P. (2009). Introducing compassion-focused therapy. Journal of Advances in psychiatric treatment, 1(15): 199-208.

-Haglund, ME M., Nestadt, PS., Cooper, NS., Southwick, SM., Charney, DS. (2007). Psychobilogical mechanisms of resilience: relevance to prevention and treatment of stress-related psychopathology. Dev Psychopathol, 19(3), 889-920.

-Holifax , J. (2011). The Precious Necessity of Compassion. Journal of Pain and Symptom Management. L, 41 (1),146.

-Kahrizi, A., Aghausefi, SH., & Mirhashemi, M. (2012). The effects of group cognitive therapy in reducing depression prisoners by Michael Frey. Thinking and behavior (Applied Psychology). 6(22), 21-30. (Persion)

-Kashan, TB., & Rottenberg, J. (2010). Psychological flexibility as a fundamental aspect of health. Clin Psych Rev; 30: 865-878.

-Khosravi, Z. (2008). Evaluation of Psycho-social damage of female-headed families. "Journal of Humanities magazine, 4(39), 71-94. (Persion)

-Lee, D. (2005). The perfect nurturer: A model to develop a compass sionate mind within the cintext of cognitive therapy. In P. Gilbert (ED), Compassion: Concepturalisation, research and use in psychotherapy (pp326-351). New York, NK: Rutledge.

-Nazoktabar., H, N.Aliabadi.,A (2011). «International Conference on Social Science and Humanity», IPEDR vol.5, IACSIT Press, Singapore. (Persion)

-Neff, K. D., Pisits, Ungkgarnk & Hsich Y. P. (2008). Self-Compassion and Self-Construal in the United States Thailand and Taiwan. Journal of Cross-Cultural Psychology, 39 (3), 267-285.

-Neff, KD., Pisits, K., & Hsieh, TP. (2008). Self-Compassion and Self-Construal in the United States, Thailand, and Taiwan. J Cross-Cult Psychol, 39(3), 267-285.

-Neff, Kristin, D & Germer, R. (2013). Self-Compassion program. Journal of Clinical Psychology, 69(1), 28-44.

-Philips, E. (2011). Resilience, mental Flxibility and cortisol respose to the Montreal Imaging stress Task in unemployed men (Dossertation). Michigan. The University of Michigan.

-Reddy, SD., Negi, LT., Dodson-Lavelle, B., Ozawa-de Silva, B., Pace, TW., Cole, SP., Raison, CL., & Craighead, LW. (2013). Cognitive e-Based Coppassion Training: A Prom ising Prevention Strategy for At-Risk Adolescents. Journal Child fam stus, 22(2), 219-230.

-Soltani, A., Shareh, H., Bahreinian, A., & Farmani, A. (2013). The mediating role of cognitive flexibility in the relationship between coping styles and resilience with depression. Researcher (Journal martyr Beheshti University of Medical Sciences). 18(2), 88-96. (Persion)

-Zong, JG., Cao., XY., Cao, Y., Shi, YF., Wang, YN., Yan, C., et al. (2010). Coping flexibility in college students with depressive symptoms. Health Qual Life Qutcomes, 8, 66.