تحلیل عوامل علّی موثر بر مدیریت تاب اوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن: مورد کلانشهر تهران
ابراهیم خوشحال سوستانی
1
(
جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
)
رضا ولی زاده
2
(
گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ازاد اسلامی، تبریز، ایران
)
علی پناهی
3
(
استادیارگروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
)
کلید واژه: تهران, تاب آوری, مدیریت بحران, کرونا,
چکیده مقاله :
چکیده
افزایش تابآوری شهری برای مقابله با مخاطرات و اپیدمی‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و مسیر جدیدی برای توسعه پایدار شهرها در آینده توسعه شهری محسوب می‌گردد. تجربه کرونا و تاثیر آن بر ابعاد و ساختارهای مختلف شهرها ضرورت پرداختن بر عوامل علی موثر بر تاب آوری شهرها را پس از مهار این بحران انسانساخت آشکارتر ساخت. هدف اصلی از این پژوهش، تحلیل عوامل علّی مؤثر بر مدیریت تابآوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن در کلانشهر تهران است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد. جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از تکنیک SOWT-FDEMATEL بهره گرفته شد. مهم‌ترین عوامل داخلی و خارجی (ضعف؛ قوت، فرصت و تهدیدات) پیشروی مدیریت تابآوری در دوران پساکرونا در کلانشهر تهران با استفاده از نظرات کارشناسی استخراج گردید. نتایج حاصل از روش ادغامی مذکور نشان میدهد که رابطه دوسویه میان متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی در تابآوری مدیریت پساکرونا در کلانشهر تهران وجود دارد به طوری که بر اساس مقدار (Di-Ri) مولفه های مرتبط با عوامل مدیریتی و اجتماعی به ترتیب جز اثرگذارترین و اثرپذیرترین متغیر در شبکه ارتباطی عوامل علّی موثر بر مدیریت تاب اوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن در کلانشهر تهران میباشند. به عبارتی دیگر، متغیرهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی تحت تأثیر متغیر کالبدی قرار دارند و هر نوع برنامهریزی جهت افزایش انعطاف‌پذیری و برنامهریزی در مقوله مدیریت و نوع سیاست‌گذاری برای آن می‌تواند حداقل خسارت اقتصادی، کالبدی و اجتماعی در ابعاد فضایی کلانشهر تهران به بار آورد. همچنین مولفه های مذکور به عنوان عوامل علی در تاب آوری کلانشهر تهران در دوره پساکرونا مطرح می باشند.
واژههای کلیدی:
تاب آوری، مدیریت بحران، کرونا، تهران
چکیده انگلیسی :
Abstract
Increasing urban resilience to deal with risks and epidemics is very important and is considered a new path for the sustainable development of cities in the future of urban development. The experience of Corona and its impact on different dimensions and structures of cities made it more obvious the need to address the causal factors affecting the resilience of cities after curbing this man-made crisis. The main goal of this research is to analyze the causal factors affecting resilience management in the post-corona era and its strategies in Tehran metropolis. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature. SOWT-FDEMATEL technique was used to analyze the data. The most important internal and external factors (weakness, strength, opportunity and threats) of advancing resilience management in the post-coronavirus era in Tehran metropolis were extracted using expert opinions. The results of the mentioned integration method show that there is a two-way relationship between social, economic, physical and managerial variables in post-coronavirus management resilience in Tehran metropolis, so that according to the value (Di-Ri) managerial and social discussion are among the most effective respectively. And they are the most effective variables in this communication network. In other words, social, economic and physical variables are influenced by physical variables and any type of planning to increase flexibility and planning in the category of management and the type of policy for it can cause minimal economic, physical and social damage in the spatial dimensions of Tehran metropolis.Also, the mentioned components are considered as causal factors in the resilience of Tehran metropolis in the post-corona period.
Journal Research and Urban Planning ISSN (Print): 2228-5229 - ISSN (Online): 2476-3845
|
Spring 2021. Vol 12. Issue 44 |
Research Paper
Analysis of the causal factors affecting post-COVID resilience management and its strategies: The case of Tehran metropolis.
Abstract Increasing urban resilience to cope with hazards and epidemics is of great importance and represents a new path for sustainable urban development in the future of urbanization. The experience of COVID and its impact on various dimensions and structures of cities highlights the need to address the causal factors of urban resilience more clearly after controlling this human-made crisis. The main objective of this research is to analyze the causal factors affecting post-COVID resilience management and its strategies in Tehran metropolis. This study is practical in terms of purpose and descriptive-analytical in nature. The SWOT-FDEMATEL technique was used to analyze the data. The most important internal and external factors (weaknesses, strengths, opportunities, and threats) of post-COVID resilience management in Tehran metropolis were extracted using expert opinions. The results of this hybrid method show that there is a two-way relationship between social, economic, physical, and managerial variables in post-COVID resilience management in Tehran metropolis, in which managerial and social factors are the most influential and susceptible variables in the causal network of factors affecting urban resilience management and its strategies in Tehran metropolis. In other words, social, economic, and physical variables are influenced by the physical variable, and any planning to increase flexibility and planning in the field of management and the type of policy-making for it can minimize economic, physical, and social damages in the spatial dimensions of Tehran metropolis. These components are also mentioned as causal factors in the resilience of Tehran metropolis during the post-COVID period. |
Received Accepted: 2019/12/17 PP:
Keywords: Resilience,Crisis Management, Corona, Tehran |
Use your device to scan and read the article online
|
Citation: .
DOI: 10.30495/jupm.2020.3969
|
Extended Abstract
Introduction
Tehran, as the political and economic capital of Iran, with a high population density and economy, was recognized as one of the cities that was the source of the crisis after the outbreak of the COVID-19 pandemic in the country. It had allocated a higher number of infected cases compared to other metropolitan areas, and various dimensions of the city were affected by this disease, causing a departure from normal trends. As a result, a more accurate understanding of the effective factors in resilience can facilitate effective and necessary strategies for managing the resilience of the Tehran metropolis in the post-corona period. Therefore, this research attempts to examine the effective components of resilience in the Tehran metropolis and provide appropriate strategies in post-corona conditions. Additionally, this research aims to answer the question of which factor is the most effective and influential in the resilience of the Tehran metropolis and what strategies can be proposed for it.
Methodology
This research is a developmental-applied study with a descriptive-analytical nature. In this study, the theoretical literature in the field of post-COVID urban management paradigm, with an emphasis on urban resilience, will be reviewed. The data collection is based on library resources, documents, and survey using a pairwise comparison method. The statistical population in this research consists of 40 experts and specialists who will be selected through purposive sampling. In this regard, the SWOT-FDEMATEL method is used for data analysis. Then, with the opinions and inputs of experts and specialists, the causal and affected factors, i.e. the most influential and susceptible variables, are identified. It is worth mentioning that the variables under study, as internal and external factors (strengths, weaknesses, opportunities, and threats), were evaluated using a pairwise comparison questionnaire based on the opinions of experts and university professors.
Results and discussion
The results obtained from the fuzzy DEMATEL method indicate that the most influential variable in post-COVID resilience management in Tehran metropolis is the institutional-management issue, which is considered as one of the causal variables due to its positive score (0.021). The social variable, with susceptibility to other variables, was also identified as the most affected variable and its score according to the mentioned method is (-0.03).
Conclusion
The results obtained from the hybrid SWOT-DEMATEL fuzzy method show that among the social-security factors, strengthening cooperation and participation among government organizations, the private sector, media, and people (strength); insufficient access of citizens to information and the performance of organizations (weakness); strong and spontaneous social cohesion among citizens for relief efforts after the crisis (opportunity); and finally, high population density and migration in Tehran metropolis and its surroundings (threat) were identified as the most influential variables. In the economic sector, variables such as economic dynamism and diversity at the city level (strength); lack of planning to identify economic and political constraints (weakness); concentration of the country's capital in Tehran metropolis compared to other metropolises (opportunity); and inappropriate economic situation of Tehran metropolis in redefining sustainable income (threat) were identified as the most influential variables. In the physical-environmental sector, the most influential variables were relatively suitable resilience factors in access to public transportation (strength); high level of wear and tear in the physical structure of the city (weakness); use of rapid warning systems in areas that are more exposed to natural hazards (opportunity); and lack of safety in sensitive buildings at the city level (threat). In the managerial-institutional sector, the results showed that factors such as awareness of officials and institutions about the existing risks in Tehran metropolis (strength); macro policies and innovative crisis management methods, which were the most influential indicator (weakness); existence of construction laws for builders in terms of safety, resilience, etc. (opportunity); and neglect of managers and municipalities of open spaces due to unbridled construction in these areas (threat) were identified as the most influential variables. Therefore, assessing the external and internal environment enables managers, decision-makers, and planners to use the four factors (weaknesses, strengths, opportunities, and threats) in the process of formulating goals and strategies from the early stages of judgment.
مقاله پژوهشی
تحلیل عوامل علّی موثر بر مدیریت تاب اوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن: مورد کلانشهر تهران
چکیده افزایش تابآوری شهری برای مقابله با مخاطرات و اپیدمی‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و مسیر جدیدی برای توسعه پایدار شهرها در آینده توسعه شهری محسوب می‌گردد. تجربه کرونا و تاثیر آن بر ابعاد و ساختارهای مختلف شهرها ضرورت پرداختن بر عوامل علی موثر بر تاب آوری شهرها را پس از مهار این بحران انسانساخت آشکارتر ساخت. هدف اصلی از این پژوهش، تحلیل عوامل علّی مؤثر بر مدیریت تابآوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن در کلانشهر تهران است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی می¬باشد. جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از تکنیک SOWT-FDEMATEL بهره گرفته شد. مهم‌ترین عوامل داخلی و خارجی (ضعف؛ قوت، فرصت و تهدیدات) پیشروی مدیریت تابآوری در دوران پساکرونا در کلانشهر تهران با استفاده از نظرات کارشناسی استخراج گردید. نتایج حاصل از روش ادغامی مذکور نشان میدهد که رابطه دو سویه میان متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی در تابآوری مدیریت پساکرونا در کلانشهر تهران وجود دارد به طوری که عوامل مدیریتی و اجتماعی به ترتیب جز اثرگذارترین و اثرپذیرترین متغیر در شبکه ارتباطی عوامل علّی موثر بر مدیریت تاب اوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن در کلانشهر تهران میباشند. به عبارتی دیگر، متغیرهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی تحت تأثیر متغیر کالبدی قرار دارند و هر نوع برنامهریزی جهت افزایش انعطاف‌پذیری و برنامهریزی در مقوله مدیریت و نوع سیاست‌گذاری برای آن می‌تواند حداقل خسارت اقتصادی، کالبدی و اجتماعی در ابعاد فضایی کلانشهر تهران به بار آورد. همچنین مولفه های مذکور به عنوان عوامل علی در تاب آوری کلانشهر تهران در دوره پساکرونا مطرح می باشند.
|
تاریخ دریافت: 17/05/1398 تاریخ پذیرش: 06/10/1398 شماره صفحات: 74- 55
واژههای کلیدی: تاب آوری، مدیریت بحران، کرونا، تهران |
از دستگاه خود برای اسکن و خواندن مقاله به صورت آنلاین استفاده کنید
|
استناد: کاظمیان، غلامرضا، براری، احسان، شریف زاده، فتاح، قربانی زاده، وجه الله (1400): مدل متناسب حکمروایی خوب شهری برای کلانشهرهای کشور و تحلیل یکپارچه وضعیت فعلی (مورد مطالعه: شهر مشهد)، فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال 12، شماره 44، مرودشت، صص 74- 55.
DOI:
مقدمه:
مقدمه
شهرها همسو با تسریع روند شهرنشینی، تنوع کارکردهای شهری و رشد جمعیت، با مخاطرات فزاینده‌ای از انواع بلایای طبعی و انسانساخت و خسارات ناشی از این بلایا مواجه می‌شوند. در مواجه با این بلایا، مفهوم تابآوری در تحقیقات و پژوهش‌ها و کاربرد سیاست‌ها و راهبردهای تابآوری توسط دولت‌ها و بخش‌های خصوصی به رسمیت شناخته شده و بر آن تأکید شده است(Cutter et al., 2010). طرح رویکرد شهر تاب آور و ارائه راهبردهای آن توسط بنیاد راکفلر، در راستای کاهش مخاطرات شهری و واکنش مناسب به انواع بلایا(Fitzgibbon and Mitchell,2019) و همچنین کاربست این مفهوم در اهداف توسعه پایدار (SDGs) توسط سازمان ملل متحد(وانگ و همکاران، 2019)زمینه عمومی شدن تابآوری در برابر چالش‌های ناشی از وقوع انواع بلایا را آشکار می‌سازد. با اتخاذ نگرش سیستمی به شهر نیز می‌توان اظهار داشت که شهرها در حال تبدیل شدن به سیستم‌های شبکه‌ای و چند سطحی هستند (Borsekova et al., 2018). در این سیستم شبکه‌ای چنانچه منابع و امکانات قابلیت جریان و گسترش می‌توانند از اجزای سیستم و زیرسیستم‌ها تسری یافته و اثر تقویتی داشته باشد، درعین‌حال، خسارات انواع بلایا نیز می‌تواند شامل چنین تسری در سطوح و بخش‌های مختلف شهرها باشد(Li, 2020; Koren, 2017).
کرونا و اثرات آن در زیست شهروندان، فراتر از یک رویداد بهداشت عمومی، به یک بحران اقتصادی-اجتماعی در سطح جهانی تبدیل شد و زندگی شهروندان و سیستم اجتماعی-اقتصادی و زیست‌محیطی را به شدت تحت تأثیر قرار داد(Tai et al., 2021)؛ ماهیت شهرهای کنونی ازجمله وجود تحرک بالا، ارتباطات پیچیده شهرها و مناطق مختلف آن، موجب شده است تا میزان آسیب‌پذیری شهرها در برابر کرونا و بلایای مشابه افزایش یابد(Chu et al, 2021). درواقع تأثیر اقتصادی بیماری‌های همه‌گیر (و اپیدمی) با برآورد هزینه مرگ‌ومیر، کشورهای با درآمد متوسط – پایین را در مقایسه با کشورهای با درآمد بالا را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهد (Norouzi et al, 2020: 1). برخی از مفسران نگرانی‌هایی را در مورد رکود اقتصادی عمیق مطرح کرده‌اند و برخی دیگر نگران افسردگی بالقوه هستند (Prideaux et al, 2020: 2). در چنین شرایطی و ازآنجایی‌که انتشار این ویروس در فضاهای شهری اتفاق می‌افتد نقش مدیریت شهری در کنترل و جلوگیری از شیوع آن بسیار حائز اهمیت میباشد(Xu et al,2020:1). چراکه مدیریت شهرها یک فرآیند پیچیده و مداوم است که زندگی بسیاری از افراد و سازمان‌ها را تحت تأثیر قرار میدهد (Momeni et al, 2011: 65). نگاهی که تاکنون در مدیریت حوادث و مدیریت شهری وجود داشته، نگاه مقابله‌ای و کاهش مخاطره بوده است؛ که این نگاه باید با توجه به تحولات ایجاد شده در شهرها و نیز وجود مدل‌ها و روش‌های منطقی، در راستای مقابله با خطرات شهری باید بهبود یابد. چراکه هرچه ظرفیت شهرها در تحمل فشارهای گسترش شهری کمتر باشد، تأثیر منفی بیشتری بر روی زمین خواهد گذاشت و به مجال اندک‌تر ما به عنوان نوع انسانی برای بقای جمعی منجر خواهد شد؛ بنابراین کاهش خطر سوانح از اهمیت خاصی برخوردار است و ضرورت دارد جایگاهی مناسب در سیاست‌گذاری‌های ملی هر کشور باز کرده تا بتوان شرایط مطلوبی برای کاهش خطر مؤثر و کارا در سطوح مختلف ایجاد نمود (Davis et al, 2006). شهرهای تاب آور از طریق تعمیق درک ما از وضعیت موجود و حرکت به سمت راهکارهای پایدارتر می‌توانند نقطه عزیمت مناسبی فراهم کنند. این رویکرد به پیوند فرآیندهای اقتصادی، اجتماعی با فرآیندهای زیست‌محیطی کمک کرده و از آسیب‌پذیری فضایی، اقتصادی و اجتماعی شهرها جلوگیری نموده و در نتیجه منجر به افزایش ظرفیت برای مقابله با تغییرات آهسته و ناگهانی است که در شهرها رخ می‌دهند (Namjooyan et al, 2017: 82). در نتیجه افزایش تابآوری شهری (Guida & Carpentieri, 2020:1) برای مقابله با مخاطرات و اپیدمی‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و مسیر جدیدی برای توسعه پایدار شهرها است (Feng et al, 2020: 1) زیرا تابآوری شهری اشاره به دانش، برنامهریزی، پیش‌بینی، مقاومت، انطباق و بهبودی در مواجهه با تغییرات پیش‌بینی نشده درون شهرها دارد و از آنجا که تابآوری شهری یک مفهوم پیچیده و چندبعدی است نیاز به همکاری میان سازمان‌های مختلف دخیل در مدیریت شهری دارد. در شهرهای تاب آور برنامهریزی و مدیریت در مواجهه با حوادث به گونه‌ای است که حداقل تلفات انسانی و خسارات اقتصادی بر شهر تحمیل شود و حفاظت و حمایت‌های لازم از استمرار معیشت و سلامت شهروندان صورت گیرد(Maleki et al, 2018: 7 ). کلانشهر تهران به عنوان پایتخت سیاسی و اقتصادی ایران با تراکم جمعیت بالا و اقتصادی پس از شیوع پاندمی کوید 19 در کشور به عنوان یکی از شهرهای منشا بحران شناخته شد که بیشتر آمار مبتلایان نسبت به سایر کلانشهرها را به خود اختصاص داده است و ابعاد مختلف شهر تحت تاثیر این بیماری واقع گردید و باعث بروز خروج از روند عادی گردید و در نتیجه بخش های مختلف شهر تحت تاثیر این بیماری واقع گردید. بنابراین، شناخت دقیق‌تر عوامل مؤثر در تابآوری می‌تواند راهبردهای کارآمد و مقتضی جهت مدیریت تابآوری کلانشهر تهران در دوره پساکرونا را تسهیل گرداند. از این رهگذر، پژوهش حاضر سعی دارد به بررسی مؤلفه‌های مؤثر در تابآوری کلانشهر تهران پرداخته و راهبردهای مقتضی در شرایط پساکرونایی را ارائه نماید. همچنین این پژوهش در پی این سوال است که اثرگذارترین و اثرپذیرترین عامل در تاب اوری کلانشهر تهران کدام است و چه راهبردهای می توان برای آن پیشنهاد کرد.
پیشینه و مبانی نظری تحقیق:
شیوع ویروس کرونا به عنوان یک بحران جهانی از جهات مختلف با دیگر بحران‌ها چون سیل و زلزله، تفاوت‌ها و تشابهات علي و ماهوی دارد. این شیوع عالم‌گیر را به عنوان یک وضعیت ناگهانی، ازآن‌جهت که اختلالی جدی بر الگوهای معمول زندگی و کارکرد جوامع، همراه با خسارت‌های انسانی، مادی و اجتماعی گسترده‌ای فراتر از توانایی جامعه آسیب‌دیده را سبب شده و مداخلات فوق‌العاده و اضطراری برای نجات و حفظ حیات انسانی و شهری را به یاری می‌طلبد باید یک بحران نامید، اما آنچه سبب تفاوت این بحران با دیگر بلایای حادث بر شهر شده است، نوع کارکرد و تأثیر آن بر ارکان نظام زیست شهری است(Haeri, 2020: 263). درواقع شیوع ویروس کرونا، پرسش‌ها و چالش‌های جدیدی را در جهان مطرح کرد و جوامع را با ابعاد جدیدی از بحران‌های شهری و تأثیرات آداب شهرنشینی آشنا نمود، ویروس کرونا را چه به لحاظ منشأ و چه در عرصه‌های انتشار باید بحرانی زایده نظام‌های شهری نوین نامید؛ زیرا مستقیماً با ابزار مختلف ارتباط جهانی و روابط اجتماعی منتشر و شیوع یافته و شهرها را به چالش با اصلی‌ترین رکن سازنده خود یعنی جامعه شهری و شهروندی فراخوانده است. آنچه از این بحران جهانی به عنوان میراث برجای خواهد ماند، درس‌آموزهایی برای پایداری و تابآوری جوامع شهری و مداقه ای در روابط میان فضای اجتماعی و نظام قدرت در بستر کالبدی و عملکردی شهرها خواهد بود؛ فرصتی که از قياس رویکردها و اقدامات نظام‌های قدرت و حکمروایی شهری مختلف در بحرانی جهانی به دست داده و هرچه بیشتر بر لزوم اقدامات محلی و محله¬ای مدیریت شهرها صحه خواهد گذاشت(Haeri, 2020: 263).. اما بحران کرونا چنان که پیشتر بیان شد، واجد تفاوت‌های بنیادین با دیگر بحران‌ها نیز هست. این بحران را به لحاظ علت و با توجه به ابهام در منشأ شیوع و نقش سیاست، ابزار و اقدامات انسانی در انتشار می‌توان هم در زمره بحران‌های طبیعی و هم بحران‌های مصنوعی قرار داد. همچنین باید این بحران و عواقب منبعث از روش‌ها و سیاست‌های پیشگیری و مقابله با آن همچون قرنطینه و محدودیتهای ناشی از فاصله‌گذاری اجتماعی را از نظر ماهيت به لحاظ تأثیراتی چون از دست دادن پایگاه اجتماعی، شغل و جایگاه شغلی، مایملک یا یک شخص عزیز، در زمره بحران‌های وضعی و به سبب تعارض فرد در زمینه مسائل مهم انسانی همچون هدف، مسئولیت فردی و اجتماعی، آزادی و تعهد که منجر به احساسی زدگی، بی‌هدفی، یاس و ازهم‌گسیختگی می‌گردد، بحرانی اگزیستانسیال برشمرد(Haeri, 2020: 263). از دیگر مسائل مهم و وجه افتراق در عواقب حین و پس از بحران کرونا با دیگر انواع بحران‌ها باید به بررسی تأثیرات استرس و تنش ناشی از آن بر جوامع اشاره کرد. اثرات این بحران به‌روشنی به لحاظ تأثیر روان‌شناختی به دلیل آسیب‌های بدنی و احتمال وقوع مرگ، فشار روانی شدید به دلیل عدم نقش و کنترل بر آن و فشار روانی ناشی از ترس و اضطراب مرگ و جدایی از خانواده می‌تواند باعث اضطراب و افسردگی و خشم توأم با تنفر گردد. این اثرات، ترکیبی از انواع اثرات ناشی از سوانح، بلایای طبیعی و جنگ است؛ جنگ جوامع شهری با ساختارها و روابط سازنده آن در عرصه شهرها(Haeri, 2020: 263). مفهوم تابآوری و کاربست آن در مطالعات و مدیریت شهری به‌طور برنامهریزی شده و بر اساس ارائه چارچوب‌های اجرایی و سیاست‌گذاری‌های عملی، مفهومی جدید و کلی محسوب شده و اغلب مطالعات و پژوهش‌های صورت گرفته در این خصوص رویکردی توصیفی داشته و کمتر مطالعاتی را می‌توان یافت که بسترهای مطالعاتی دقیق در خصوص ارزیابی کمی و دقیق تابآوری شهری را برای پارادایم مدیریت شهری با در نظر گرفتن تهدیدات و آسیب‌های فراگیر بیولوژیکی و میکروبیولوژیکی در نظر گیرد.
سوارز و همکاران (2016)، در تحقیقی به بررسی شاخص¬های تابآوری پنجاه شهر اسپانیا پرداخته و به این نتیجه رسیدند که منابع درآمدی و کسب‌وکار مهم‌ترین عامل در این زمینه هستند(Suarez et al, 2016). کومار میشرا (2020)، در پژوهشی تحت عنوان «کووید 19 و آینده مدیریت بلایا در هند» نشان می‌دهند که این بیماری سیستم¬های بهداشت عمومی را در هند و در سراسر جهان به چالش کشیده است(Kumar Mishra, 2020). محمد (2021)، میزان تابآوری در مقابل بلایای طبیعی را در پاکستان موردبررسی قرار داده است؛ این پژوهشگر نشان می¬دهد پاکستان اغلب با خطرات طبیعی متعددی ازجمله سیل، خشک‌سالی، زمین‌لرزه و موج‌های شدید گرما مواجه میباشد؛ بنابراین افزایش تابآوری مناطق مختلف این کشور مستلزم تقویت انسجام اقتصادی اجتماعی و توانایی‌های نهادی برای آمادگی، پاسخگویی و بهبود سریع است(Muhammad, 2021). در بین پژوهشگران داخلی داداش پور و عادلی (1394)، در مقاله‌ای با عنوان «سنجش ظرفیت‌های تابآوری در مجموعه شهری قزوین» مورد بررسی قرار دادند و نتایج نشان داد که ابعاد به ترتیب نهادی و سپس کالبدی-فضایی وضعیت نامناسب‌تری دارند (Dadashpoor and Adeli, 2015). امانپور و همکاران (1397)، در پژوهشی به تعیین استراتژیهای مبتنی بر سناریو در تابآوری کلانشهر اهواز پرداختند نتایج نشان داد که تابآوری اجتماعی کلانشهر اهواز در وضعیت مناسبی قرار ندارد(Amanpour et al, 2019). مهردانش و آزادی خواه (1399)، در پژوهش خود با عنوان «مفهوم تابآوری شهری مدیریت و برنامهریزی آینده شهرها کرونا 19» اذعان می‌کنند که باوجود اهمیت موضوع و مسئله بیماری همه‌گیر کرونا؛ مدیریت شهری در پرداختن به آن و بعضاً در هنگام وقوع حوادث شهرها. کل جهان خسارات بیشتری را متحمل می‌کنند؛ بنابراین می‌بایست تابآوری و پایداری اهداف اصلی شهرهای آینده باشد (Mehrdanesh and Azadi khah, 2020 ).
معرفی محدوده مورد مطالعه
تهران پایتخت ایران بیست و چهارمین کلانشهر جهان و بزرگترین کلانشهر خاورمیانه و ایران است. تهران به دو ناحیه دشتی و کوهپایه ای البرز تقسیم می شود و گستره کنونی آن از ارتفاع 900 تا 1800 متری از سطح دریا امتداد یافته است. بر اساس سالنامه آماری سال 1398 جمعیتی معادل 703.423.9 نفر و 562.61 هکتار مساحت دارد. کلانشهر تهران 22 منطقه 134 ناحیه و 374 محله است. اولین بیماران کرونایی در تهران در تاریخ 3 اسفند 1398 ثبت شد که تا به 17/8/1399به طور میانگین روزانه بیش از 500 بیمار کرونایی به آن افزوده می شود گرچه این آمارها متغیر است و تعداد دقیق آن با تخمین همراه است.
نقشه یک-موقعیت جغرافیایی کلانشهر تهران در کشور و استان تهران و موقعیت مناطق 22 دوگانه آن
مواد و روش تحقیق:
این پژوهش ازلحاظ هدف، توسعه‌ای -کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی میباشد. در تحقیق حاضر ابتدا به مروری بر ادبیات نظری در حوزه پارادایم مدیریت شهری پساکرونایی با تأکید بر تابآوری شهری پرداخته خواهد شد. مبنای گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای ـ اسنادی و پیمایشی بر اساس روش مقایسه دوبه‌دویی می¬باشد. جامعه آماري در این پژوهش مشتمل بر 40 نفر از خبرگان و متخصصان صاحب‌نظر به صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب خواهند شد. در همین راستا، برای تجزیه و تحلیل یافتهها از روش ترکیب SWOT-FDEMATEL استفاده شده است. سپس با نظرخواهی از کارشناسان و خبرگان جامعه عوامل علّی و معلولی به عبارتی اثرگذارترین و اثرپذیرترین متغیرها شناسایی شدند. قابل ذکر است که متغیرهای مورد مطالعه، به صورت عوامل داخلی و خارجی (نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید) را با استفاده از نظرات خبرگان و اساتید دانشگاه‌ها در پرسشنامه‌ای به صورت مقایسه دوبه‌دویی مورد ارزیابی قرار گرفتند(جدول 1).
بحث و ارائه یافتهها:
پس از بررسی‌ها و مطالعات صورت گرفته با استفاده از روش مقایسه‌ای دوبه‌دو و نظرات کارشناسان امر در مورد عوامل داخلی(نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (نقاط فرصتها و تهدیدها) در شهر تهران، ضریب و میزان اثرپذیری و اثرگذاری هر یک از عوامل فوق مشخص گردید. در این بخش تعداد عوامل داخلی و خارجی محاسبه و راهبردهای مربوط به توانمندی‌ها و پتانسیل‌های منطقه جهت افزایش تابآوری کلانشهر تهران در دوران پساکرونا در قالب جدول 1 نشان داده شده است.
جدول1: مجموع عوامل داخلی و خارجی در مدیریت تابآوری کلانشهر تهران در دوران پساکرونا
تهدید | فرصت | ضعف | قوت |
|
افزایش تعداد سالخوردگان
| همبستگی اجتماعی قوی و خودجوش در بین شهروندان پس از بحران برای امدادگری | ضعف در بهره‌گیری از پتانسیل‌های سرمایه اجتماعی | درک و آگاهی مردم جهت مقابله با مخاطرات طبیعی | اجتماعی-امنیتی |
عدم توجه به مقوله سرمایه اجتماعی در بهبود روند مدیریت بحران و افزایش تابآوری شهری | پتانسیل بالای مراکز آموزش عالی در کلانشهر تهران برای آموزش شهروندان و تربیت نیروهای متخصص | ضعف برنامهریزی در اتحاد و انسجام شهروندان | تقویت همکاری و مشارکت بین سازمان‌های دولتی، بخش خصوصی، رسانه‌ها و مردم | |
تضاد فضایی در ارائه خدمات و امکانات لازم به شهروندان | افزایش قابلیت‌ها و پتانسیل‌ها در دولت محلی برای پاسخگویی به بحران‌ها | عدم دسترسی کافی شهروندان به اطلاعات و نحوه عملکرد سازمان‌ها | حس تعلق به مکان | |
عدم استقبال از شبکه‌های اجتماعی داخلی و نبود پلتفرم مناسب با ضایقه و سلیقه مردم | کاهش مخاطرات انسانی، اجتماعی ،اقتصادی و بهداشتی | بیتوجهی به سازمان‌های مردم‌نهاد در چارچوب مدیریت بحران | فرهنگ‌سازی و برگزاری مانور سراسری مخاطرات محیطی ازجمله زلزله | |
افزایش آسیب‌های اجتماعی پس از بحران | سرعت بخشی در ارائه خدمات و جلوگیری از خسارت | جایگاه پایین مشارکت زنان در برنامهریزی و مدیریت مخاطرات | آموزش مدیریت بحران به مددجویان و شهروندان | |
وضعیت اقتصادی نامناسب شهروندان در ترمیم و بازسازی اسکان غیررسمی | مشارکت در حوزه امداد و خدمات عمومی | رضایت پایین مردم از عملکرد مدیریت بحران در هنگام سوانح طبیعی | افزایش درک محلی از مخاطرات محیطی | |
خشک‌سالی و تهدید امنیت غذایی | ||||
تراکم و مهاجرت بالای جمعیت در بدنه کلانشهر تهران و پیرامون آن | ||||
قرارگیری کلانشهر تهران روی خط گسل | وضعیت مناسب فضاهای باز در سطح مناطق کلانشهر تهران | تراکم ساختمانی بالا در بعضی از مناطق کلانشهر تهران | منظم بودن نسبی ساختار شبکه ارتباطی در برابر مخاطرات طبیعی | کالبدی-محیطی
|
بالا بودن تعداد المک های گاز در سطح شهر | لزوم تهیه نقشه‌های مخاطرات در مناطق مختلف کلانشهر تهران برای پایه کاهش مخاطرات طبیعی | بالا بودن میزان فرسودگی در بدنه کالبدی شهر | مناسب بودن سرانه فضای سبز | |
آسیب‌پذیر بودن خطوط انتقال گاز و آب در برابر مخاطرات محیطی | استفاده از سیستم‌های هشداردهنده سریع در مناطقی که بیشتر در معرض مخاطرات طبیعی قرار دارند | ضعف در زیرساخت‌ها و امکانات برای امدادرسانی | تابآوری نسبتاً مناسب در دسترسی به حمل‌ونقل عمومی | |
اشباع جمعیت در پیرامون و حریم کلانشهر تهران و مصرف بی‌رویه آب | استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی برای مکان‌یابی تأسیسات و تجهیزات شهری | تابآوری پایین میزان بافت‌های ناکارآمد و فرسوده در بخش مرکزی شهر و آسیب‌پذیر بودن آن‌ها در برابر سوانح طبیعی | شناسایی بسیاری از کمبودها و سایر زیرساخت‌ها جهت انعطاف‌پذیری مقابله با حوادث طبیعی | |
عدم ایمن‌سازی ساختمان‌های حساس در سطح شهر | سرعت بخشی در ارائه خدمات بهداشتی، درمانی، رفاهی و اجتماعی | ضعف در زیرساخت و امکانات لازم در امدادرسانی | مقاوم‌سازی ساختمان‌ها ازلحاظ سازه مانند بیمارستان‌ها، آب و برق و سایر شریان‌های حیاتی | |
کیفیت نامناسب شریان‌های اصلی و آسیب‌پذیری بالای آن در برابر مخاطرات طبیعی | ||||
وجود بالای تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه و امنیت پایین مقاومت آن‌ها در برابر مخاطرات طبیعی | ||||
وضعیت اقتصادی نامناسب کلانشهر تهران در بازتعریف درآمد پایدار | تمرکز سرمایهگذاری بخش خصوصی در کلانشهر تهران نسبت به سایر کلانشهرها | ضعف تابآوری در تأمین اعتبارات و امکانات مالی برای مدیریت بحران | نظارت برساخت و سازها و افزایش مقاومت آن‌ها برای به حداقل رساندن خسارت مالی ناشی از مخاطرات طبیعی | اقتصادی |
اتکای بیش‌ازحد کلانشهر تهران به فروش نفت و اقتصاد تک‌محصولی | بالا بودن قشر جوان و متخصص برای کار در صنایع | عدم برنامهریزی برای شناسایی محدودیتهای اقتصادی و سیاسی در شهر | ارائه تسهیلات تشویقی برای مقاوم‌سازی و افزایش تابآوری ساختمان‌ها | |
کوچک شدن اقتصاد کلانشهر تهران به خاطر تحریم‌ها | تمرکز سرمایه کشور در کلانشهر تهران نسبت به سایر کلانشهرها | ضعف در شناسایی کسب‌وکارهای آسیب دیده و حمایت مالی از آن‌ها | موقعیت جغرافیایی مناسب کلانشهر تهران برای سرمایهگذاری | |
تمرکز بیش‌ازحد صنایع سنگین و نیمه ساکن در پیرامون کلانشهر تهران | عدم جذب حاشیه‌نشینان در بدنه اقتصادی شهر و ماندن آن‌ها در حاشیه | پویایی و تنوع اقتصادی در سطح شهر | ||
بالا بودن قشر فقرا در سطح کلانشهر تهران | عدم توجه جدی به مخاطرات | اختصاص بودجه برای آموزش به‌صورت سمینار، همایشها و غیره | ||
بیتوجهی مدیران و شهرداری‌ها به فضاهای باز به دلیل ساخت‌وساز بی‌رویه در این فضاها | افزایش انسجام در سیستم ادارات و نهادها در کلانشهر تهران برای افزایش تابآوری | عدم برنامه و بی مدیریتی برای مشارکت شهروندان در بحران طبیعی | تهیه طرح‌های خاص در کلانشهر تهران درزمینه ملاحظات مدیریت بحران | مدیریتی- نهادی |
به‌روز نبودن قوانین و مقررات اجرایی | تقویت ارتباطات میان نهادها و عملکردِ سیستم‌های ارتباطی در زمان بحران طبیعی | ضعف در برنامهریزی برای مقابله با انواع بحران (قبل و بعد از بحران) | استفاده از تجربیات سازمان‌های بین‌المللی برای افزایش تابآوری و کاهش آسیب‌پذیری | |
مدیریت مجمع‌الجزایری بین ارگان‌های دولتی و خصوصی در سطح منطقهای یا ملی | علاقه تصمیم گیران و سیاست‌گذاران شهری برای افزایش تابآوری تبادلات و استفاده از تجربه یکدیگر | ضعف در سیاست‌گذاری کلان و روش‌های نوین مدیریت بحران | تابآوری بستر نهادی و عملکردی در سازمان‌ها و نهادهای مدیریت بحران | |
بالا بودن تعداد نهادهای موازی با مدیریت بحران | وجود قوانین ساخت‌وساز برای سازندگان ازلحاظ ایمنی، مقاوم‌سازی و غیره | بیتوجهی سازمان‌ها در برگزاری مانور سراسری جهت افزایش تابآوری در برابر مخاطرات طبیعی | آگاهی مسئولین و نهادها از مخاطرات موجود در کلانشهر تهران | |
عدم توجه به مراحل مختلف طراحی، ساخت و نظارت برای ارتقای کیفیت ساختمان‌ها | آگاهی تمام نهادها و سازمان‌ها در ارتباط مدیریت بحران | کارایی و اثربخشی پایین مدیران و تصمیم گیران در پاسخگویی | نظارت شهرداران و نهادها بر رعایت اصول ایمنی و استانداردهای ساختمانی | |
عدم تعامل نهادهای محلی و منطقهای با یکدیگر و با مردم | توجه جدی به قابلیتهای دولتهای محلی و منطقهای در پاسخ به بحران‌ها | یادگیری و نوآوری ضعیف در کار گروهی سازمان‌های مرتبط با مدیریت بحران | وجود نیروهای آموزش‌دیده و داوطلب | |
تعدد مدیریت مراکز تصمیم‌گیری | وجود قوانین و مقررات لازم | |||
بهبود تابآوری در رهبران، مدیران برای کنترل پس از حوادث |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های مطالعه از تکنیک دیمتل فازی استفاده گردید قابل‌ذکر است که به علت حجم زیاد محاسبات و جداول، فقط جدول نهایی قطعی میزان تاًثیرگذاری و تأثیرپذیری عوامل ارائه‌شده است.در همین راستا بردار افقی (Di+Ri)، میزان تأثیر و تأثر عامل موردنظر است و بردار عمودی(Di-Ri)، قدرت تاًثیرگذاری هر عامل را منعکس می‌کنند. اگر این عامل مثبت باشد، متغیر علّی و اگر منفی باشد، معلول محسوب می‌شود(جدول2).
جدول 2: ابعاد تاثیرگذار و تاثیرپذیر بر مدیریت تاب اوری کلانشهر تهران در دوران پساکرونا
| Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
| l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | ||
اجتماعی | 0/012 | 0/050 | 0/091 | 0/047 | 0/086 | 0/128 | 0/060 | 0/136 | 0/218 | -0/115 | -0/036 | 0/043 | 0/140 | -0/033 |
کالبدی | 0/024 | 0/062 | 0/103 | 0/036 | 0/074 | 0/115 | 0/059 | 0/136 | 0/218 | -0/091 | -0/012 | 0/067 | 0/139 | -0/012 |
اقتصادی | 0/047 | 0/086 | 0/127 | 0/024 | 0/062 | 0/103 | 0/071 | 0/148 | 0/230 | -0/056 | 0/024 | 0/104 | 0/150 | 0/0207 |
مدیریتی | 0/059 | 0/098 | 0/140 | 0/036 | 0/074 | 0/115 | 0/095 | 0/172 | 0/256 | -0/056 | 0/024 | 0/104 | 0/171 | 0/021 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
نتایج حاصل از روش دیمتل فازی نشان میدهد که اثرگذارترین متغیر در مدیریت تابآوری پساکرونا در کلانشهر تهران، بحث مدیریتی-نهادی است که بر اساس مقدار (Di-Ri) و مثبت بودن امتیاز (021/0) جز متغیرهای علّی محسوب می‌گردد. متغیر اجتماعی نیز با تأثیرپذیری از سایر متغیرها، جز اثرپذیرترین متغیر شناخته شد و مقدار امتیاز آن بر اساس روش مذکور(03/0-) میباشد.
بررسی عوامل علّی و معلولی در بحث اجتماعی
قوتها: در این بخش قوت‌های حاصل با استفاده از روش ترکیبی سوات-دیمتل فازی موردبررسی قرار گرفت و نتایج آن در جدول 3 نشان داده شده است.
جدول3: قوت‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر ازلحاظ اجتماعی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
S1 | 0/060 | 0/127 | 0/204 | 0/061 | 0/128 | 0/205 | 0/120 | 0/255 | 0/410 | -0/145 | -0/001 | 0/144 | 0/257 | -0/001 |
S2 | 0/084 | 0/153 | 0/232 | 0/048 | 0/115 | 0/191 | 0/132 | 0/268 | 0/423 | -0/107 | 0/038 | 0/184 | 0/268 | 0/033 |
S3 | 0/012 | 0/065 | 0/138 | 0/061 | 0/128 | 0/205 | 0/073 | 0/193 | 0/344 | -0/193 | -0/064 | 0/078 | 0/203 | -0/055 |
S4 | 0/060 | 0/128 | 0/205 | 0/060 | 0/115 | 0/192 | 0/121 | 0/243 | 0/397 | -0/132 | 0/013 | 0/145 | 0/248 | 0/009 |
S5 | 0/061 | 0/128 | 0/205 | 0/036 | 0/103 | 0/179 | 0/097 | 0/231 | 0/384 | -0/118 | 0/025 | 0/169 | 0/235 | 0/022 |
S6 | 0/025 | 0/091 | 0/166 | 0/036 | 0/103 | 0/178 | 0/061 | 0/193 | 0/344 | -0/154 | -0/012 | 0/129 | 0/202 | -0/011 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس مقدار Di-Ri و Di+Ri به دست آمده از جدول 3، جایگاه هر یک از عوامل اجتماعی بر اساس اهمیت و رابطه مشخص می‌کند، به طوری که یافتهها نشان میدهد عواملی مانند تقویت همکاری و مشارکت بین سازمان‌های دولتی، بخش خصوصی، رسانه‌ها و مردم جز اثرگذارترین عامل و حس تعلق به مکان نیز با کسب امتیاز 055/0- جز اثرپذیرترین و مهم‌ترین معیار شناخته شده است.
ضعفها: در بخش ضعفها، کلیه عوامل بر اساس دیمتل فازی مورد بررسی واقع گردید و نتایج آن به شرح جدول 4 میباشد.
جدول4: ضعفهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ اجتماعی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
W1 | 0/025 | 0/090 | 0/164 | 0/048 | 0/114 | 0/190 | 0/073 | 0/204 | 0/353 | -0/165 | -0/025 | 0/116 | 0/210 | -0/021 |
W2 | 0/036 | 0/102 | 0/177 | 0/012 | 0/076 | 0/150 | 0/048 | 0/178 | 0/326 | -0/114 | 0/026 | 0/165 | 0/187 | 0/023 |
W3 | 0/083 | 0/151 | 0/228 | 0/036 | 0/102 | 0/176 | 0/119 | 0/253 | 0/405 | -0/093 | 0/049 | 0/193 | 0/252 | 0/044 |
W4 | 0/012 | 0/077 | 0/150 | 0/047 | 0/114 | 0/189 | 0/059 | 0/190 | 0/339 | -0/177 | -0/037 | 0/103 | 0/197 | -0/032 |
W5 | 0/023 | 0/089 | 0/162 | 0/024 | 0/089 | 0/163 | 0/048 | 0/178 | 0/326 | -0/140 | -0/001 | 0/138 | 0/186 | 0/003 |
W6 | 0/048 | 0/114 | 0/189 | 0/060 | 0/127 | 0/203 | 0/107 | 0/241 | 0/392 | -0/155 | -0/012 | 0/130 | 0/242 | -0/010 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
نتایج حاصل از جدول 4 نشان میدهد که در بین عوامل اجتماعی، عدم دسترسی کافی شهروندان به اطلاعات و نحوه عملکرد سازمان‌ها و بیتوجهی به سازمان‌های مردم‌نهاد در چارچوب مدیریت بحران به ترتیب جز اثرگذارترین و اثرپذیرترین عوامل ضعف شناخته شدهاند.
فرصتها: مهم‌ترین فرصت‌های تابآوری شهری در کلانشهر تهران در جدول 5 نشان داده شده است.
جدول 5: فرصت‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ اجتماعی
| Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
| l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | ||
O1 | 0/049 | 0/117 | 0/195 | 0/012 | 0/079 | 0/154 | 0/061 | 0/196 | 0/349 | -0/105 | 0/039 | 0/183 | 0/205 | 0/034 |
O2 | 0/085 | 0/156 | 0/235 | 0/061 | 0/130 | 0/208 | 0/147 | 0/286 | 0/444 | -0/123 | 0/026 | 0/174 | 0/285 | 0/023 |
O3 | 0/062 | 0/131 | 0/209 | 0/085 | 0/155 | 0/235 | 0/146 | 0/286 | 0/443 | -0/173 | -0/024 | 0/124 | 0/284 | -0/021 |
O4 | 0/049 | 0/118 | 0/195 | 0/086 | 0/156 | 0/222 | 0/135 | 0/274 | 0/417 | -0/173 | -0/038 | 0/109 | 0/272 | -0/031 |
O5 | 0/049 | 0/117 | 0/195 | 0/074 | 0/143 | 0/222 | 0/122 | 0/260 | 0/417 | -0/173 | -0/026 | 0/121 | 0/262 | -0/022 |
O6 | 0/085 | 0/156 | 0/222 | 0/062 | 0/131 | 0/209 | 0/147 | 0/286 | 0/431 | -0/124 | 0/025 | 0/160 | 0/283 | 0/020 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
با توجه به جدول 5 همبستگی اجتماعی قوی و خودجوش در بین شهروندان پس از بحران برای امدادگری با بیشترین مقدار (Di-Ri) جز عامل علّی و تأثیرگذارترین متغیر و مشارکت در حوزه امداد و خدمات عمومی نیز جز عامل معلول و تأثیرپذیرترین متغیر شناسایی شدهاند.
تهدیدها: در این قسمت، مهم‌ترین تهدیدات تابآوری برای کلانشهر تهران از بعد اجتماعی شناسایی شد و نتایج کلی هر یک از آن‌ها در جدول 6 نشان داده شده است.
جدول 6: تهدیدهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ اجتماعی
| Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
| l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | ||
T1 | 0/088 | 0/193 | 0/319 | 0/150 | 0/260 | 0/378 | 0/238 | 0/453 | 0/697 | -0/290 | -0/068 | 0/169 | 0/452 | -0/057 |
T2 | 0/075 | 0/179 | 0/305 | 0/151 | 0/261 | 0/379 | 0/226 | 0/440 | 0/683 | -0/303 | -0/082 | 0/154 | 0/441 | -0/070 |
T3 | 0/088 | 0/193 | 0/319 | 0/112 | 0/219 | 0/347 | 0/200 | 0/412 | 0/667 | -0/259 | -0/026 | 0/208 | 0/418 | -0/022 |
T4 | 0/125 | 0/233 | 0/349 | 0/076 | 0/180 | 0/305 | 0/201 | 0/414 | 0/654 | -0/180 | 0/053 | 0/272 | 0/418 | 0/045 |
T5 | 0/075 | 0/179 | 0/304 | 0/065 | 0/168 | 0/291 | 0/140 | 0/347 | 0/596 | -0/216 | 0/012 | 0/240 | 0/361 | 0/011 |
T6 | 0/100 | 0/206 | 0/319 | 0/099 | 0/205 | 0/333 | 0/200 | 0/412 | 0/652 | -0/233 | 0/001 | 0/220 | 0/416 | -0/001 |
T7 | 0/101 | 0/207 | 0/334 | 0/076 | 0/180 | 0/305 | 0/177 | 0/387 | 0/639 | -0/204 | 0/027 | 0/259 | 0/397 | 0/024 |
T8 | 0/100 | 0/207 | 0/334 | 0/025 | 0/125 | 0/245 | 0/125 | 0/331 | 0/579 | -0/144 | 0/082 | 0/309 | 0/347 | 0/073 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس جدول فوق، متغیر تراکم و مهاجرت بالای جمعیت در بدنه کلانشهر تهران و پیرامون آن با توجه به امتیاز حاصل از مقدار (Di-Ri) جز عامل علّی و تأثیرپذیر و متغیر عدم توجه به مقوله سرمایه اجتماعی در بهبود روند مدیریت بحران و افزایش تابآوری شهری با توجه به مقدار فوق، جز عامل تأثیرپذیر و معلول شناخته شد. همچنین متغیر افزایش تعداد سالخوردگان با توجه به مقدار (Di+Ri) جز با اهمیت‌ترین عامل شناسایی شد.
بررسی عوامل علّی و معلولی در بحث کالبدی-محیطی
قوتها: در بحث کالبدی- محیطی کلیه عوامل داخلی (قوتها و ضعفها) و خارجی (فرصتها و تهدیدها) شناسایی شد. در بحث قوتها نتایج کلیه متغیرها به شرح جدول 7 میباشد.
جدول 7: قوت‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ کالبدی-محیطی
| Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | |||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | ||||
S1 | 0/047 | 0/100 | 0/157 | 0/072 | 0/125 | 0/170 | 0/119 | 0/225 | 0/327 | -0/123 | -0/025 | 0/086 | 0/220 | -0/019 | |
S2 | 0/048 | 0/103 | 0/145 | 0/060 | 0/112 | 0/170 | 0/108 | 0/213 | 0/315 | -0/122 | -0/012 | 0/086 | 0/210 | -0/011 | |
S3 | 0/048 | 0/101 | 0/158 | 0/000 | 0/051 | 0/106 | 0/048 | 0/151 | 0/264 | -0/058 | 0/050 | 0/158 | 0/157 | 0/046 | |
S4 | 0/036 | 0/088 | 0/145 | 0/024 | 0/075 | 0/132 | 0/059 | 0/163 | 0/276 | -0/096 | 0/013 | 0/121 | 0/168 | 0/013 | |
S5 | 0/012 | 0/063 | 0/119 | 0/036 | 0/088 | 0/145 | 0/048 | 0/152 | 0/264 | -0/133 | -0/025 | 0/083 | 0/157 | -0/021 | |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
نتایج بر اساس مقدار (Di-Ri) نتایج نشان میدهد که از 5 عامل موردنظر، 3 مورد جز عوامل معلول و 2 مورد آن جز عوامل علّی محسوب می‌شود. بر همین اساس، متغیر تابآوری نسبتاً مناسب در دسترسی به حمل‌ونقل عمومی با توجه مثبت بودن آن و بالا بودن مقدار امتیاز آن جز اثرگذارترین متغیر و در نتیجه جز عامل علّی و از سوی دیگر عامل مقاوم‌سازی ساختمان‌ها از لحاظ سازه مانند بیمارستان‌ها، آب و برق و سایر شریان‌های حیاتی جز تأثیرپذیرترین عامل شناخته شد. متغیر منظم بودن نسبی ساختار شبکه ارتباطی در برابر مخاطرات طبیعی با توجه به مقدار (Di+Ri) جز با اهمیت‌ترین متغیر شناسایی شد.
ضعفها: در بحث کالبدی و محیطی مهم‌ترین ضعفهای پیش روی تابآوری کلانشهر تهران شناسایی شدند و امتیازات اختصاص داده شده به هر یک از آن‌ها بر اساس روش دیمتل فازی به شرح جدول 8 میباشد.
جدول 8: ضعفهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ کالبدی-محیطی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
W1 | 0/085 | 0/142 | 0/189 | 0/073 | 0/129 | 0/176 | 0/159 | 0/270 | 0/365 | -0/090 | 0/013 | 0/116 | 0/26 | 0/011 |
W2 | 0/098 | 0/154 | 0/202 | 0/038 | 0/092 | 0/150 | 0/136 | 0/246 | 0/353 | -0/053 | 0/062 | 0/165 | 0/24 | 0/053 |
W3 | 0/086 | 0/142 | 0/189 | 0/086 | 0/142 | 0/203 | 0/172 | 0/284 | 0/392 | -0/117 | 0/000 | 0/103 | 0/28 | -0/003 |
W4 | 0/038 | 0/092 | 0/150 | 0/122 | 0/179 | 0/215 | 0/159 | 0/271 | 0/365 | -0/178 | -0/087 | 0/029 | 0/26 | -0/076 |
W5 | 0/049 | 0/103 | 0/163 | 0/037 | 0/091 | 0/150 | 0/086 | 0/194 | 0/312 | -0/101 | 0/013 | 0/126 | 0/20 | 0/010 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس مقادیر (Di-Ri)، عامل بالا بودن میزان فرسودگی در بدنه کالبدی شهر با توجه امتیاز (0.053) جز اثرگذارترین متغیر و عامل مقاومت پایین میزان بافت‌های ناکارآمد و فرسوده در بخش مرکزی شهر و آسیب‌پذیر بودن آن‌ها در برابر سوانح طبیعی به خاطر امتیاز منفی بالای آن (076/0-) جز اثرپذیرترین متغیر از لحاظ ضعفهای پیش روی کلانشهر تهران شناخته شد. از سوی دیگر بر اساس (Di+Ri) عامل ضعف در زیرساخت‌ها و امکانات برای امدادرسانی جز مهم‌ترین ضعفهای پیشروی کلانشهر تهران از لحاظ تابآوری میباشد.
فرصتها: در جدول 9 مهم‌ترین فرصتها از لحاظ تابآوری در کلانشهر تهران موردبررسی واقع شدند و مقادیر مثبت و منفی متغیرها با استفاده از روش دیمتل فازی نیز شناسایی شدند. کلیات دیمتل فازی در جدول زیر نشان داده شده است.
جدول 9: فرصت‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ کالبدی-محیطی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
O1 | 0/024 | 0/075 | 0/132 | 0/048 | 0/100 | 0/157 | 0/072 | 0/175 | 0/289 | -0/133 | -0/024 | 0/084 | 0/1780 | -0/0212 |
O2 | 0/024 | 0/075 | 0/131 | 0/024 | 0/076 | 0/132 | 0/048 | 0/150 | 0/264 | -0/108 | -0/001 | 0/107 | 0/1565 | -0/0006 |
O3 | 0/036 | 0/088 | 0/145 | 0/012 | 0/063 | 0/119 | 0/048 | 0/150 | 0/263 | -0/083 | 0/025 | 0/133 | 0/1563 | 0/0219 |
O4 | 0/036 | 0/087 | 0/144 | 0/024 | 0/075 | 0/132 | 0/059 | 0/162 | 0/276 | -0/096 | 0/012 | 0/120 | 0/1669 | 0/0106 |
O5 | 0/047 | 0/099 | 0/157 | 0/059 | 0/112 | 0/170 | 0/106 | 0/211 | 0/327 | -0/123 | -0/012 | 0/098 | 0/2096 | -0/0107 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس جدول9 و مقادیر (Di-Ri) در بین متغیرهای مورد مطالعه متغیر استفاده از سیستم‌های هشداردهنده سریع در مناطقی که بیشتر در معرض مخاطرات طبیعی قرار دارند، جز عوامل تأثیرگذار و متغیر وضعیت مناسب فضاهای باز در سطح مناطق کلانشهر تهران جز عوامل تأثیرپذیر و همچنین بر اساس مقدار (Di+Ri) متغیر سرعت بخشی در ارائه خدمات بهداشتی، درمانی، رفاهی و اجتماعی جز عامل با اهمیت کالبدی-محیطی در کلانشهر تهران از لحاظ تابآوری شناسایی شدند.
تهدیدها: در بحث تهدیدها، متغیرهای پیش روی کلانشهر تهران از کالبدی- محیطی بر اساس مقادیر (Di-Ri) و (Di+Ri) موردبررسی قرار گرفت و نتایج آن به شرح جدول10 میباشد.
جدول 10: تهدیدهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ کالبدی-محیطی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||||||
T1 | 0/086 | 0/171 | 0/271 | 0/061 | 0/145 | 0/243 | 0/147 | 0/316 | 0/514 | -0/157 | 0/026 | 0/210 | 0/3204 | 0/0218 | ||||
T2 | 0/085 | 0/170 | 0/270 | 0/109 | 0/197 | 0/284 | 0/194 | 0/367 | 0/554 | -0/200 | -0/027 | 0/160 | 0/3629 | -0/0215 | ||||
T3 | 0/025 | 0/106 | 0/202 | 0/062 | 0/146 | 0/244 | 0/087 | 0/253 | 0/445 | -0/219 | -0/040 | 0/139 | 0/2640 | -0/0351 | ||||
T4 | 0/086 | 0/171 | 0/257 | 0/073 | 0/158 | 0/257 | 0/159 | 0/329 | 0/514 | -0/171 | 0/013 | 0/184 | 0/3299 | 0/0086 | ||||
T5 | 0/074 | 0/159 | 0/258 | 0/049 | 0/132 | 0/229 | 0/123 | 0/291 | 0/486 | -0/155 | 0/027 | 0/209 | 0/2979 | 0/0229 | ||||
T6 | 0/037 | 0/120 | 0/216 | 0/037 | 0/120 | 0/216 | 0/075 | 0/240 | 0/432 | -0/178 | 0/001 | 0/179 | 0/2524 | -0/0005 | ||||
T7 | 0/050 | 0/133 | 0/230 | 0/050 | 0/133 | 0/230 | 0/100 | 0/266 | 0/460 | -0/180 | 0/004 | 0/180 | 0/2761 | -0/0010 | ||||
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
در جدول10 ، قراری گیری کلانشهر تهران روی خط گسل؛ اشباع جمعیت در پیرامون و حریم کلانشهر تهران و مصرف بی‌رویه آب و عدم ایمن‌سازی ساختمان‌های حساس در سطح شهر جز عوامل علی محسوب می‌شوند و که اثرگذارترین آن‌ها بر اساس امتیاز (0229/0) متغیر عدم ایمن‌سازی ساختمان‌های حساس در سطح شهر میباشد. از سوی دیگر متغیرهایی مانند بالا بودن تعداد المک های گاز در سطح شهر؛ آسیب‌پذیر بودن خطوط انتقال گاز و آب در برابر مخاطرات محیطی؛ کیفیت نامناسب شریان‌های اصلی و آسیب‌پذیری بالای آن در برابر مخاطرات طبیعی و درنهایت وجود بالای تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه و امنیت پایین مقاومت آن‌ها در برابر مخاطرات طبیعی جز عوامل معلول محسوب می‌شوند که تأثیرپذیرترین آن‌ها آسیب‌پذیر بودن خطوط انتقال گاز و آب در برابر مخاطرات محیطی میباشد که مقدار امتیاز منفی آن (0351/0-) میباشد.
بررسی عوامل علّی و معلولی در بحث اقتصادی
قوتها: در جدول 11 مهم‌ترین قوت‌های اقتصادی پیش روی کلانشهر تهران از بعد تابآوری شناسایی و سپس با روش دیمتل فازی اقدام به تجزیه و تحلیل عوامل گردید و نتایج آن به شرح جدول زیر میباشد.
جدول11: قوت‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ اقتصادی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
S1 | 0/036 | 0/088 | 0/146 | 0/048 | 0/088 | 0/146 | 0/084 | 0/176 | 0/291 | -0/110 | 0/000 | 0/097 | 0/182 | -0/001 |
S2 | 0/024 | 0/076 | 0/133 | 0/012 | 0/063 | 0/119 | 0/036 | 0/139 | 0/252 | -0/095 | 0/013 | 0/121 | 0/146 | 0/012 |
S3 | 0/024 | 0/064 | 0/120 | 0/036 | 0/088 | 0/146 | 0/061 | 0/152 | 0/266 | -0/121 | -0/025 | 0/084 | 0/160 | -0/019 |
S4 | 0/060 | 0/112 | 0/171 | 0/037 | 0/089 | 0/146 | 0/096 | 0/201 | 0/317 | -0/086 | 0/024 | 0/134 | 0/202 | 0/021 |
S5 | 0/060 | 0/113 | 0/171 | 0/072 | 0/125 | 0/184 | 0/131 | 0/237 | 0/355 | -0/124 | -0/012 | 0/100 | 0/235 | -0/009 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس جدول 11 نتایج نشان میدهد که مؤلفه پویایی و تنوع اقتصادی در سطح شهر به خاطر مثبت بودن مقدار (Di-Ri) جز اثرگذارترین مؤلفه و موقعیت جغرافیایی مناسب کلانشهر تهران برای سرمایهگذاری به خاطر منفی بودن جز اثرپذیرترین مؤلفه شناخته شد. از سوی دیگر بر اساس مقدار (Di+Ri) مؤلفه اختصاص بودجه برای آموزش به صورت سیمنار، همایشها و غیره جز بااهمیتترین عامل شناسایی شد.
ضعفها: در بحث اقتصادی، مهم‌ترین عاملهای اقتصادی در جدول 12 موردبررسی قرار گرفت و نتایج آن به شرح زیر میباشد.
جدول 12: ضعفهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ اقتصادی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
W1 | 0/049 | 0/088 | 0/146 | 0/061 | 0/088 | 0/133 | 0/109 | 0/176 | 0/279 | -0/084 | 0/002 | 0/085 | 0/188 | 0/009 |
W2 | 0/050 | 0/078 | 0/135 | 0/086 | 0/139 | 0/186 | 0/136 | 0/217 | 0/321 | -0/136 | -0/062 | 0/049 | 0/223 | -0/050 |
W3 | 0/061 | 0/114 | 0/173 | 0/049 | 0/076 | 0/133 | 0/110 | 0/190 | 0/305 | -0/072 | 0/039 | 0/124 | 0/201 | 0/031 |
W4 | 0/121 | 0/175 | 0/211 | 0/062 | 0/103 | 0/161 | 0/183 | 0/278 | 0/372 | -0/040 | 0/072 | 0/149 | 0/274 | 0/060 |
W5 | 0/050 | 0/078 | 0/135 | 0/074 | 0/127 | 0/186 | 0/123 | 0/205 | 0/321 | -0/136 | -0/049 | 0/061 | 0/214 | -0/040 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
در جدول 12، کلیه متغیرها از لحاظ میزان اثرگذاری، اثرپذیری و اهمیت مورد بررسی واقع شد. بر این اساس، متغیر عدم برنامهریزی برای شناسایی محدودیتهای اقتصادی و سیاسی در شهر جز اثرگذار؛ متغیر عدم جذب حاشیه‌نشینان در بدنه اقتصادی شهر و ماندن آن‌ها در حاشیه جز اثرپذیر و درنهایت، متغیر عدم برنامهریزی برای شناسایی محدودیتهای اقتصادی و سیاسی در شهر جز عاملهای با اهمیت شناخته شدهاند.
فرصتها: در بحث اقتصادی، مهم‌ترین عاملهای مهم در کلانشهر تهران از لحاظ میزان تاب اوی آن در برابر مخاطرات طبیعی شناسایی شد و بر اساس روش دیمتل فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج کلی آن در جدول 13 نشان داده شده است.
جدول 13: فرصت‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ اقتصادی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
O1 | 0/035 | 0/060 | 0/074 | 0/035 | 0/060 | 0/086 | 0/071 | 0/121 | 0/161 | -0/051 | 0/000 | 0/039 | 0/117 | -0/002 |
O2 | 0/024 | 0/049 | 0/075 | 0/047 | 0/073 | 0/087 | 0/071 | 0/121 | 0/161 | -0/063 | -0/024 | 0/027 | 0/118 | -0/019 |
O3 | 0/036 | 0/061 | 0/086 | 0/012 | 0/037 | 0/062 | 0/048 | 0/098 | 0/149 | -0/027 | 0/024 | 0/074 | 0/099 | 0/022 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
در بین متغیرهای اقتصادی، تمرکز سرمایه کشور در کلانشهر تهران نسبت به سایر کلانشهرها به خاطر مثبت بودن جز متغیرهای تأثیرگذار؛ بالا بودن قشر جوان و متخصص برای کار در صنایع به خاطر منفی بودن جز متغیرهای تأثیرپذیر و بالا بودن قشر جوان و متخصص برای کار در صنایع جز متغیرهای با اهمیت شناسایی‌شده‌اند.
تهدیدها: در بحث تهدیدهای اقتصادی پیشروی تابآوری کلانشهر تهران از لحاظ مخاطرات طبیعی با استفاده از روش دیمتل فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و نتایج آن به شرح جدول 14 میباشد.
جدول 14: تهدیدهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ اقتصادی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
T1 | 0/036 | 0/088 | 0/145 | 0/060 | 0/100 | 0/145 | 0/096 | 0/187 | 0/289 | -0/109 | -0/012 | 0/085 | 0/191 | -0/011 |
T2 | 0/083 | 0/137 | 0/183 | 0/048 | 0/087 | 0/145 | 0/131 | 0/224 | 0/327 | -0/061 | 0/049 | 0/135 | 0/223 | 0/040 |
T3 | 0/060 | 0/113 | 0/171 | 0/036 | 0/076 | 0/133 | 0/097 | 0/189 | 0/303 | -0/072 | 0/037 | 0/134 | 0/194 | 0/030 |
T4 | 0/037 | 0/076 | 0/133 | 0/036 | 0/088 | 0/145 | 0/073 | 0/165 | 0/278 | -0/109 | -0/012 | 0/096 | 0/172 | -0/009 |
T5 | 0/024 | 0/050 | 0/106 | 0/060 | 0/112 | 0/171 | 0/084 | 0/163 | 0/277 | -0/146 | -0/062 | 0/046 | 0/173 | -0/053 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس جدول14، متغیرهای وضعیت اقتصادی نامناسب کلانشهر تهران در بازتعریف درآمد پایدار و اتکای بیش‌ازحد کلانشهر تهران به فروش نفت و اقتصاد تک‌محصولی جز متغیرهای علّی محسوب می‌شوند و متغیرهای کوچک شدن اقتصاد کلانشهر تهران به خاطر تحریم‌ها؛ تمرکز بیش‌ازحد صنایع سنگین و نیمه ساکن در پیرامون کلانشهر تهران و بالا بودن قشر فقرا در سطح کلانشهر تهران جز متغیرهای معلول محسوب می‌شوند. به عبارتی، متغیرهای اتکای بیش‌ازحد کلانشهر تهران به فروش نفت و اقتصاد تک‌محصولی و بالا بودن قشر فقرا در سطح کلانشهر تهران به ترتیب جز اثرگذارترین و اثرپذیرترین متغیرها شناسایی شدند. از سوی دیگر، اتکای بیش‌ازحد کلانشهر تهران به فروش نفت و اقتصاد تک‌محصولی با امتیاز (0.222) جز متغیرهای با اهمیت شناخته شد.
بررسی عوامل علّی و معلولی در بحث مدیریتی-نهادی
قوتها: در مقوله مدیریتی- نهادی مانند سایر مقوله‌ها مورد بررسی واقع شد و نتایج کلی آن بر اساس روش دیمتل فازی به صورت جدول 15 نشان داده شده است.
جدول 15: قوت‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ مدیریتی-نهادی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
S1 | 0/063 | 0/162 | 0/282 | 0/076 | 0/164 | 0/269 | 0/139 | 0/326 | 0/551 | -0/206 | -0/002 | 0/206 | 0/336 | 0/004 |
S2 | 0/038 | 0/136 | 0/253 | 0/025 | 0/109 | 0/224 | 0/063 | 0/245 | 0/477 | -0/186 | 0/027 | 0/228 | 0/265 | 0/023 |
S3 | 0/111 | 0/213 | 0/338 | 0/088 | 0/190 | 0/298 | 0/199 | 0/404 | 0/635 | -0/187 | 0/023 | 0/249 | 0/403 | 0/023 |
S4 | 0/123 | 0/227 | 0/352 | 0/087 | 0/189 | 0/311 | 0/210 | 0/416 | 0/663 | -0/189 | 0/037 | 0/265 | 0/416 | 0/033 |
S5 | 0/026 | 0/084 | 0/196 | 0/074 | 0/162 | 0/281 | 0/100 | 0/245 | 0/478 | -0/255 | -0/078 | 0/122 | 0/270 | -0/065 |
S6 | 0/038 | 0/135 | 0/253 | 0/050 | 0/136 | 0/253 | 0/088 | 0/271 | 0/506 | -0/216 | -0/001 | 0/203 | 0/289 | -0/002 |
S7 | 0/113 | 0/205 | 0/314 | 0/100 | 0/202 | 0/325 | 0/213 | 0/408 | 0/640 | -0/212 | 0/003 | 0/215 | 0/409 | 0/003 |
S8 | 0/101 | 0/204 | 0/313 | 0/111 | 0/215 | 0/339 | 0/212 | 0/419 | 0/651 | -0/238 | -0/010 | 0/202 | 0/417 | -0/011 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
نتایج حاصل از جدول 15 نشان میدهد که آگاهی مسئولین و نهادها از مخاطرات موجود در کلانشهر تهران بر اساس مقدار امتیاز(0.0329) حاصل از بخش (Di-Ri) جز اثرگذارترین متغیر شناخته شده است. همچنین متغیر نظارت شهرداران و نهادها بر رعایت اصول ایمنی و استانداردهای ساختمانی بر اساس امتیازات (0.0652-) جز اثرپذیرترین عامل شناخته شد. و متغیر بهبود تابآوری در رهبران، مدیران برای کنترل پس از حوادث نیز با بیشترین امتیاز (0.416) جز بااهمیتترین عامل در تابآوری کلانشهر تهران از لحاظ مدیریتی نهادی شناسایی شدند.
ضعفها: در این بخش ضعفهای پیش روی کلانشهر تهران از لحاظ تابآوری نهادی موردسنجش واقع گردید و نتایج کلی متغیرها بر اساس روش دیمتل فازی به شرح جدول 16 میباشد.
جدول 17: ضعفهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ مدیریتی-نهادی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | |||
W1 | 0/113 | 0/187 | 0/256 | 0/075 | 0/147 | 0/228 | 0/187 | 0/334 | 0/484 | -0/115 | 0/040 | 0/181 | 0/334 | 0/034 |
W2 | 0/063 | 0/135 | 0/215 | 0/101 | 0/175 | 0/243 | 0/164 | 0/310 | 0/457 | -0/180 | -0/040 | 0/113 | 0/313 | -0/032 |
W3 | 0/101 | 0/174 | 0/256 | 0/051 | 0/121 | 0/201 | 0/151 | 0/296 | 0/457 | -0/100 | 0/053 | 0/206 | 0/303 | 0/048 |
W4 | 0/075 | 0/147 | 0/214 | 0/113 | 0/187 | 0/256 | 0/188 | 0/334 | 0/470 | -0/181 | -0/040 | 0/101 | 0/332 | -0/034 |
W5 | 0/100 | 0/173 | 0/242 | 0/125 | 0/200 | 0/269 | 0/224 | 0/373 | 0/511 | -0/170 | -0/027 | 0/117 | 0/366 | -0/022 |
W6 | 0/100 | 0/174 | 0/256 | 0/087 | 0/160 | 0/241 | 0/188 | 0/334 | 0/497 | -0/141 | 0/014 | 0/169 | 0/336 | 0/014 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس مقدار (Di-Ri) ضعف در سیاست‌گذاری کلان و روش‌های نوین مدیریت بحران؛ عدم برنامه و بی مدیریتی برای مشارکت شهروندان در بحران طبیعی و درنهایت یادگیری و نوآوری ضعیف در کار گروهی سازمان‌های مرتبط با مدیریت بحران جز متغیرهای اثرگذار و علّی محسوب می‌شوند. سایر متغیرها مانند به علت منفی بودن ضعف در برنامهریزی برای مقابله با انواع بحران (قبل و بعد از بحران)؛ بیتوجهی سازمان‌ها در برگزاری مانور سراسری جهت افزایش تابآوری در برابر مخاطرات طبیعی و درنهایت کارایی و اثربخشی پایین مدیران و تصمیم گیران در پاسخگویی به علت منفی جز متغیرهای تأثیرپذیر و معلول محسوب می‌شوند. و متغیر کارایی و اثربخشی پایین مدیران و تصمیم گیران در پاسخگویی جز متغیرهای با اهمیت شناخته شد(جدول 17).
فرصتها: در بحث فرصتها، مهم‌ترین متغیرها با استفاده از روش دیمتل فازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج به شرح جدول 18 میباشد.
جدول 18: فرصت‌های تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ مدیریتی-نهادی
| Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||
| l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | ||
O1 | 0/072 | 0/140 | 0/218 | 0/036 | 0/103 | 0/179 | 0/108 | 0/243 | 0/397 | -0/107 | 0/037 | 0/182 | 0/247 | 0/033 |
O2 | 0/072 | 0/141 | 0/205 | 0/072 | 0/141 | 0/219 | 0/144 | 0/282 | 0/424 | -0/146 | -0/001 | 0/133 | 0/278 | -0/001 |
O3 | 0/024 | 0/091 | 0/166 | 0/060 | 0/128 | 0/205 | 0/084 | 0/219 | 0/371 | -0/181 | -0/037 | 0/106 | 0/225 | -0/032 |
O4 | 0/072 | 0/141 | 0/219 | 0/025 | 0/091 | 0/166 | 0/097 | 0/232 | 0/384 | -0/094 | 0/050 | 0/194 | 0/237 | 0/045 |
O5 | 0/049 | 0/117 | 0/193 | 0/073 | 0/142 | 0/206 | 0/122 | 0/259 | 0/399 | -0/157 | -0/025 | 0/120 | 0/258 | -0/019 |
O6 | 0/024 | 0/091 | 0/166 | 0/048 | 0/115 | 0/192 | 0/072 | 0/206 | 0/357 | -0/168 | -0/025 | 0/118 | 0/214 | -0/021 |
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس جدول فوق، اثرگذارترین شاخص، وجود قوانین ساخت‌وساز برای سازندگان از لحاظ ایمنی، مقاوم‌سازی و غیره و اثرپذیرترین شاخص علاقه تصمیم گیران و سیاست‌گذاران شهری برای افزایش تابآوری تبادلات و استفاده از تجربه یکدیگر میباشد و مقدار امتیازات آن‌ها به ترتیب شامل 0.0449 و 0.0320- است که نشان از علّی و معلولی بودن متغیرهای مورد مطالعه میباشد. تقویت ارتباطات میان نهادها و عملکردِ سیستم‌های ارتباطی در زمان بحران طبیعی نیز جز متغیرهای با اهمیت و مقدار امتیاز آن 0.278 است.
تهدیدها: در بحث مدیریتی-نهادی، تعدادی تهدیدهای پیش روی کلانشهر تهران از لحاظ اب‌آوری مخاطرات طبیعی مورد بررسی واقع گردید و نتایج کلی متغیرها به شرح جدول 19 میباشد.
جدول 19: تهدیدهای تأثیرگذار و تأثیرپذیر از لحاظ مدیریتی-نهادی
نماد | Di | Ri | Di+Ri | Di-Ri | غیرفازی Di+Ri | غیرفازی Di-Ri | ||||||||||||||||||||||
| l | m | u | l | m | u | l | m | u | l | m | u | ||||||||||||||||
T1 | 0/112 | 0/186 | 0/242 | 0/076 | 0/149 | 0/229 | 0/188 | 0/335 | 0/471 | -0/117 | 0/038 | 0/166 | 0/332 | 0/029 | ||||||||||||||
T2 | 0/100 | 0/174 | 0/256 | 0/125 | 0/200 | 0/269 | 0/225 | 0/373 | 0/525 | -0/169 | -0/026 | 0/131 | 0/368 | -0/020 | ||||||||||||||
T3 | 0/076 | 0/148 | 0/229 | 0/113 | 0/187 | 0/256 | 0/189 | 0/335 | 0/485 | -0/180 | -0/039 | 0/116 | 0/335 | -0/032 | ||||||||||||||
T4 | 0/076 | 0/148 | 0/229 | 0/051 | 0/121 | 0/201 | 0/126 | 0/269 | 0/430 | -0/125 | 0/026 | 0/178 | 0/279 | 0/023 | ||||||||||||||
T5 | 0/076 | 0/148 | 0/229 | 0/100 | 0/174 | 0/242 | 0/176 | 0/322 | 0/471 | -0/166 | -0/025 | 0/129 | 0/323 | -0/020 | ||||||||||||||
T6 | 0/113 | 0/187 | 0/256 | 0/088 | 0/161 | 0/242 | 0/201 | 0/348 | 0/498 | -0/130 | 0/026 | 0/168 | 0/346 | 0/020 | ||||||||||||||
مأخذ: یافته‌های پژوهش: 1401
بر اساس جدول فوق، بیتوجهی مدیران و شهرداری‌ها به فضاهای باز به دلیل ساخت‌وساز بی‌رویه در این فضاها؛ بالا بودن تعداد نهادهای موازی با مدیریت بحران و عدم تعامل نهادهای محلی و منطقهای با یکدیگر و با مردم جز متغیرهای تأثیرگذار و علّی و متغیرهایی مانند به‌روز نبودن قوانین و مقررات اجرایی؛ مدیریت مجمع‌الجزایری بین ارگان‌های دولتی و خصوصی در سطح منطقهای یا ملی و عدم توجه به مراحل مختلف طراحی، ساخت و نظارت برای ارتقای کیفیت ساختمان‌ها به علت امتیازات منفی حاصل از دیمتل فازی جز متغیرهای معلول و درنتیجه تأثیرپذیر شناخته شدند.
نتیجهگیری و ارائه پیشنهادها:
هدف اصلی از این پژوهش تحلیل عوامل علّی مؤثر بر مدیریت تابآوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن در کلانشهر تهران بود. به‌منظور بررسی عوامل داخلی و خارجی مؤثر در افزایش انعطاف‌پذیری تابآوری کلانشهر تهران در دوران پساکرونا از متخصصان در زمینه‌های مختلف مانند جامعه‌شناسی، جغرافیا و برنامهریزی شهری، شهرسازی، کارشناسان شهری، مدیریت بحران، محیط‌زیست و غیره بهره گرفته شد. درنهایت مجموع عوامل داخلی و خارجی در 4 بعد کلی (اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی-نهادی و کالبدی-محیطی) و از روش مقایسه دوبه‌دویی تعیین شد. پس از تشکیل ماتریس اولیه و واردکردن اوزان نهایی هر یک از عوامل داخلی و خارجی میزان اثرگذاری و اثرپذیری به عبارتی روابط علّی و معلولی هر یک از آن‌ها شناسایی شد. در همین راستا برای تجزیه‌وتحلیل یافتهها از روش ترکیبی سوات-دیمتل فازی بهره گرفته شد. نتایج حاصل از روش ترکیبی سوات دیمتل فازی نشان میدهد که در بین عوامل اجتماعی-امنیتی؛ تقویت همکاری و مشارکت بین سازمان‌های دولتی، بخش خصوصی، رسانه‌ها و مردم (قوت)؛ عدم دسترسی کافی شهروندان به اطلاعات و نحوه عملکرد سازمان‌ها (ضعف)؛ همبستگی اجتماعی قوی و خودجوش در بین شهروندان پس از بحران برای امدادگری (فرصت) و درنهایت متغیر تراکم و مهاجرت بالای جمعیت در بدنه کلانشهر تهران و پیرامون آن (تهدید) جز اثرگذارترین متغیر شناخته شدند. از سوی دیگر سایر متغیرها مانند حس تعلق به مکان (قوت)؛ بی-توجهی به سازمان‌های مردم‌نهاد در چارچوب مدیریت بحران (ضعف)؛ مشارکت در حوزه امداد و خدمات عمومی (فرصت) و عدم توجه به مقوله سرمایه اجتماعی در بهبود روند مدیریت بحران و افزایش تابآوری شهری (تهدید) جز اثرپذیرترین عامل‌ها در مدیریت تابآوری کلانشهر تهران در دوران پساکرونا شناسایی شدند. در مقوله اقتصادی مهم‌ترین متغیرها بر اساس مقدار Di-Ri ازلحاظ علّی و معلولی شناخته شدند. متغیرهایی مانند پویایی و تنوع اقتصادی در سطح شهر (قوت)؛ عدم برنامهریزی برای شناسایی محدودیتهای اقتصادی و سیاسی (ضعف)؛ تمرکز سرمایه کشور در کلانشهر تهران نسبت به سایر کلانشهرها (فرصت) و وضعیت اقتصادی نامناسب کلانشهر تهران در بازتعریف درآمد پایدار (تهدید) جز اثرگذارترین متغیر و سایر متغیرهای تأثیرپذیر شامل موقعیت جغرافیایی مناسب کلانشهر تهران برای سرمایه¬گذاری (قوت)؛ عدم جذب حاشیه‌نشینان در بدنه اقتصادی شهر و ماندن آن‌ها در حاشیه (ضعف)؛ بالا بودن قشر جوان و متخصص برای کار در صنایع (فرصت) و کوچک شدن اقتصاد کلانشهر تهران به خاطر تحریم‌ها (تهدید) میباشد. در بحث کالبدی-محیطی کلیه عوامل داخلی و خارجی ازلحاظ علّی و معلولی شناسایی شدند. بر این اساس، مهم‌ترین عواملی که در بحث کالبدی-محیطی اثرگذارند می‌توان به عوامل تابآوری نسبتاً مناسب در دسترسی به حمل‌ونقل عمومی (قوت)؛ بالا بودن میزان فرسودگی در بدنه کالبدی شهر (ضعف)؛ استفاده از سیستم‌های هشداردهنده سریع در مناطقی که بیشتر در معرض مخاطرات طبیعی قرار دارند (فرصت) و عدم ایمن‌سازی ساختمان‌های حساس در سطح شهر (تهدید) اشاره کرد. همچنین بر اساس مقدار (Di-Ri) متغیرهایی که جز عوامل اثرپذیر و معلول هستند شناسایی شدند و شامل مقاوم‌سازی ساختمان‌ها ازلحاظ سازه مانند بیمارستان‌ها، آب و برق و سایر شریان‌های حیاتی (قوت)؛ مقاومت پایین میزان بافت‌های ناکارآمد و فرسوده در بخش مرکزی شهر و آسیب‌پذیر بودن آن‌ها در برابر سوانح طبیعی (قوت)؛ وضعیت مناسب فضاهای باز در سطح مناطق کلانشهر تهران (فرصت) و آسیب‌پذیر بودن خطوط انتقال گاز و آب در برابر مخاطرات محیطی (تهدید) میباشند. آخرین بحث در این پژوهش مقوله مدیریتی-نهادی است و با استفاده از روش ترکیبی مذکور مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و نتایج نشان داد عواملی مانند آگاهی مسئولین و نهادها از مخاطرات موجود در کلانشهر تهران (قوت)؛ سیاست‌گذاری کلان و روش‌های نوین مدیریت بحران؛ که اثرگذارترین شاخص (ضعف)؛ وجود قوانین ساخت‌وساز برای سازندگان ازلحاظ ایمنی، مقاوم‌سازی و غیره (فرصت) و بیتوجهی مدیران و شهرداری‌ها به فضاهای باز به دلیل ساخت‌وساز بی‌رویه در این فضاها (تهدید) جز اثرگذارترین متغیر شناسایی شدند. در همین راستا، متغیرهای که جز عوامل معلول و اثرپذیر هستند عبارت‌اند از: نظارت شهرداران و نهادها بر رعایت اصول ایمنی و استانداردهای ساختمانی (قوت)؛ بیتوجهی سازمان‌ها در برگزاری مانور سراسری جهت افزایش تابآوری در برابر مخاطرات طبیعی (ضعف)؛ علاقه تصمیم¬گیران و سیاست‌گذاران شهری برای افزایش تابآوری تبادلات و استفاده از تجربه یکدیگر (فرصت) و مدیریت مجمع‌الجزایری بین ارگان‌های دولتی و خصوصی در سطح منطقهای یا ملی (تهدید)؛ بنابراین، ارزیابی محیط بیرونی و درونی باعث می‌شوند که مدیران، تصمیم گیران و برنامه ریزان در همان مراحل قضاوت، عوامل چهارگانه (نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید) را در فرایند تدوین اهداف و راهبردها به‌کار گیرند. تصمیمات کوچکی که در مورد اهمیت نسبی عوامل درونی و بیرونی گرفته می‌شود، این امکان را فراهم می‌سازد که اهداف و راهبردهای مختلف را به شیوه‌ای اثربخش ارائه نمایند. با وجود این، یافته های پژوهش به دلیل روش متفاوت با یافته های پژوهش (Suarez et al, 2016؛ Kumar Mishra, 2020؛ Muhammad, 2021؛ Dadashpoor and Adeli, 2015؛ Amanpour et al, 2019؛ Mehrdanesh and Azadi khah, 2020؛) همخوانی کمتری دارند. در همین راستا مهم‌ترین پیشنهادها و راهبردها برای برون‌رفت از وضعیت موجود و افزایش تابآوری مدیریت بحران ارائه می‌گردد: اجتماعی-امنیتی: تقویت انسجام اجتماعی در بین شهروندان و افزایش مراکز آموزشی برای تربیت و آموزش شهروندان با توجه به موقعیت جغرافیای کلانشهر تهران و آسیب‌پذیر بودن آن در برابر مخاطرات طبیعی؛ تمرکززدایی از کلانشهر تهران برای کاهش روند رو به رشد تراکم جمعیت، مهاجرت‌های پیش رو و سایر آسیب‌های اجتماعی؛ کالبدی-محیطی: بهبود وضعیت فضاهای سبز و سرانه آن در سطح کلانشهر تهران و همچنین نظارت بر فضاهای باز و خالی سطح شهر با توجه به عملکرد مناسب آن‌ها در مواقع بحران، توسعه و رشد زیرساخت‌های حیاتی و سایر خدمات شهری، امکانات رفاهی و اجتماعی در سطح شهر هم‌زمان با اشباع جمعیت در کلانشهر تهران و پیرامون؛ اقتصادی: مناسب بودن موقعیت کلانشهر تهران نسبت به سایر کلانشهرها از لحاظ ظرفیت اقتصادی و سرمایهگذاری؛ توجه به وضعیت اقتصادی فقرا و حاشیه‌نشینان در بیشتر مناطق کلانشهر تهران و پیرامون آن برای کاهش خسارات انسانی و مادی حاصل از مخاطرات طبیعی؛ مدیریتی- نهادی: تهیه طرح‌های ویژه مخاطرات محیطی جهت افزایش انسجام مدیران وادارات و افزایش تابآوری آن‌ها در حین و بعد از مخاطرات؛ یکپارچه‌ی میان نهادها و سیستم‌های تصمیم گیر برای افزایش تابآوری با برگزاری انواع مانور و یادگیری برای مقابله با بحران‌ها؛ آگاهی و اثربخشی مناسب مدیران در افزایش دانش مخاطرات و مشارکت دادن دولتهای محلی و شهروندان برای تابآوری در مدیریت بحران.
1. Amanpour, saeed, maleki, saeed, safaepor, masoud and amiri fahlyiani, mohammad reza (2019), Analysis of the Situation and Future Scenarios of Resilience in Metropolises of Iran: Case Study (Ahvaz Metropolise), Research and Urban Planning, Vol 9, No 35, pp 31-46. (In Persian)
2. Borsekova, K., Nijkamp, P., & Guevara, P. (2018). Urban resilience patterns after an external shock: An exploratory study. International Journal of Disaster Risk Reduction, 31, 381–392.
3. Chu, Z., Cheng, M., & Song, M. (2021). What determines urban resilience against COVID19: City size or governance capacity? Sustainable Cities and Society, 75.
4. Cutter, S. L., Burton, C. G., & Emrich, C. T. (2010). Disaster resilience indicators for benchmarking baseline conditions. Journal of Homeland Security and Emergency Management, 7(1).
5. Dadashpoor, Hashem and Adeli, Zeinab (2015), Measuring the Amount of Regional Resilience in Qazvin Urban Region, Journal of Emergency Management, Vol 4, N0 2, pp 73-84. 20.1001.1.23453915.1394.4.2.6.6(In Persian).
6. Davis, I. Izadkhah,Y.2006. "Building resilient urban communities". Article from OHT, 31,1,11-22
7. Feng, X., Xiu, C., Bai, L., Zhong, Y., & Wei, Y .2020. "Comprehensive evaluation of urban resilience based on the perspective of landscape pattern: A case study of Shenyang city". Cities, 104, 102722.
8. Fitzgibbons, J., & Mitchell, C. L. (2019). Just urban futures? Exploring equity in "100 resilient cities". World Development, 122, 648–659.
9. Guida, C., & Carpentieri, G. .2020. "Quality of life in the urban environment and primary health services for the elderly during the Covid-19 pandemic: An application to the city of Milan (Italy) ". Cities, 110, 103038
10. Haeri, V. (2020). Local actions in global crises the right to the city and the role of social support centers and neighborhood crisis management in dealing with coronary heart disease (Tehran). Social Impact Assessment Quarterly, 2: Special Issue of Virus Outbreak Consequences Corona-Covid19, Vol 1, No 2, pp 255-281. (In Persian)
11. Koren, D., Kilar, V., Rus, K., & Iop. (2017). Proposal for holistic assessment of urban system resilience to natural disasters. In World multidisciplinary civil engineeringarchitecture-urban planning symposium (WMCAUS), Prague, Czech Republic.
12. Kumar Mishra, P .2020. “COVID-19, Black Swan events and the future of disaster risk management in India”. Progress in Disaster Science Volume 8, December 2020, 100137.
13. Kumar Mishra, P .2020. “COVID-19, Black Swan events and the future of disaster risk management in India”. Progress in Disaster Science Volume 8, December 2020, 100137.
14. Li, G., Kou, C., Wang, Y., & Yang, H. (2020). System dynamics modelling for improving urban resilience in Beijing, China. Resources, Conservation and Recycling, 161, Article 104954.
15. Maleki, Saeed, Ārvin, Mahmoud and Bazrafkan, Shahrām(2018), Urban Planning Knowledge, The role of good urban governance in the realization of the resilient city (A case study of Ahwāz city), Vol 2, No 2, 1-18. 10.22124/upk.2019.12195.1162 (In Persian)
16. Momeni, M., Shamskooshki, H., & Javadian, M. .2011. “Application of neighborhoods council associations in sustainable urban management based on citizen participation”. Procedia Engineering, 21, 65-71.
17. Muhammad, S .2021. “Disaster resilience in Pakistan: A comprehensive multi-dimensional spatial profiling”. Applied Geography Volume 126, January 2021, 102367. 1-16.
18. Muhammad, S .2021. “Disaster resilience in Pakistan: A comprehensive multi-dimensional spatial profiling”. Applied Geography Volume 126, January 2021, 102367. 1-16.
19. Namjooyan, farrokh, Razavian, Mohammad taghi and Sarvar, Rahim (2017), urban resilience, the frame work for urban future management, geographical sciences journal Of Territory, Vol 14, No 55, pp 81-95. (In Persian)
20. Norouzi, N., de Rubens, G. Z., Choubanpishehzafar, S., & Enevoldsen, P. 2020. “When pandemics impact economies and climate change: exploring the impacts of COVID-19 on oil and electricity demand in China”. Energy Research & Social Science, 68, 101654.
21. Prideaux, B., Thompson, M., & Pabel, A. 2020. “Lessons from COVID-19 can prepare global tourism for the economic transformation needed to combat climate change”. Tourism Geographies, 1-12.
22. Suarez. M, Gomez-Baggethun. E, Benayas.J, and Tilbury. D. .2016. “Towards an Urban Resilience Index: A Case Study in 50 Spanish Cities”. Sustainability, 8 (8), 1- 19.
23. Suarez. M, Gomez-Baggethun. E, Benayas.J, and Tilbury. D. .2016. “Towards an Urban Resilience Index: A Case Study in 50 Spanish Cities”. Sustainability, 8 (8), 1- 19.
24. Tai, Z., Guo, J., Guan, Y., & Shi, Q. (2021). Impact of COVID-19 on port production and operation based on system dynamics: A case study of Shanghai port in China. Journal of Advanced Transportation, 2021.
25. Wang, T., Liu, B., Zhang, J., & Li, G. (2019). A real options-based decision-making model for infrastructure investment to prevent rainstorm disasters. Production and Operations Management, 28(11), 2699–2715.
26. Xu, Z., Zhang, J., Zhang, Z., Li, C., & Wang, K. 2020. “How to perceive the impacts of land supply on urban management efficiency: Evidence from China's 315 cities”. Habitat International, 98, 102145.
27. .
