تهیه نقشه آسیب پذیری آلودگی آبخوان بقیع خراسان رضوی به دو روش cop و Paprika با استفاده از سنجش از دور وGIS

محورهای موضوعی : برگرفته از پایان نامه

محمدعلی زنگنه اسدی ¹ , نادیا بقائی نژاد ² , شیرین غلامپور ³ , علی بهشتی قله زو ⁴

1 - دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

تاریخ دریافت : 1394/05/25 تاریخ پذیرش : 1394/05/25 تاریخ انتشار : 1394/05/01

کلید واژه: آسیب پذیری, حوضه بقیع, کارست, نمایهCOP, روش PaPRIKa,

چکیده مقاله :

آبخوانهای کربناته در مقیاس جهانی از مهمترین منابع تامین کننده آب می باشند. ارزیابی آسیب پذیری و تهیة نقشة پهنه بندی خطر، راهکاری مهم در مدیریت منابع آب کارست به شمار می رود. گاهی به دلیل نازک بودن ضخامت خاک، جریان متمرکز در اپی کارست و تغذیه نقطه ای از طریق حفره های بلعنده نسبت به آلودگیها آسیب پذیرتر هستند. هدف از این پژوهش، تهیة نقشة آسیب پذیری آبخوانِ حوضه بقیع نیشابور در برابر انتشار آلودگی با استفاده از دو شبیه  COPو PaPRIKa و ارائة راهکارهای مدیریتی برای حفظ این منابع است. فراسنجهای مربوط به هر دو روش مذکور در محیط نرم فزار GIS تعیین و بعد از یکسان سازی مقیاس و ترکیب لایه ها فراسنجها بر طبق جداول یک و دو برای ارزش گذاری شدند و در نهایت نقشه آسیب پذیری برای هر دو روش بدست آمد. و در نهایت نتایج مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. برطبق نتایج بدست آمده از روش PaPRIKa منطقه مورد مطالعه از نظر میزان آسیب پذیری به سه رده خیلی زیاد، زیاد و متوسط پهنه­بندی گردید که به ترتیب 8.9 درصد، 63.8 درصد و 27.2 درصد از مساحت منطقه را در برگرفته اند. نتایج نشان داد که شاخص COP برای منطقه مورد مطالعه بین 0.5 تا 12 متغیر می باشد. بنابراین محدوده مورد مطالعه از نظر آسیب پذیری به چهار رده مختلف پهنه بندی گردید که عبارتند از: آسیب پذیری زیاد، متوسط، کم و خیلی کم که به ترتیب 9.8 درصد،50درصد، 25.6 درصد و 14.6 درصد از مساحت منطقه را در بر گرفته اند.

چکیده انگلیسی:

Carbonate aquifer water resources are important on a global scale. Vulnerability assessment and hazard zonation mapping approach is important in the management of such resources. In the presence of a thin layer of soil above epithelial Karstic aquifers, the polluted recharge water, which is not a devotedly filleted, enters and contaminates the ground wafer. The purpose of this study is to provide an aquifer vulnerability map of the Baqi Neishabour Karstic aquifer using the COP and PaPRIKa models and management approaches to preserve these resources. In Software GIS, parameters on both the set and then combine’s vulnerability maps were obtained for both methods. According to the results of PaPRIKa region in terms of the vulnerability of the three classes is very high, high and medium zoning that respectively 8.9 percent, 63.8 percent and 27.2 percent were taken to area. The results showed that COP index for the study area between 0.5 to 12 variables. So the range in terms of vulnerability to four different categories of zoning, which include: the vulnerability of high, medium, low and very low, respectively 9.8 percent, 50 percent, 25.6 percent and 14.6 percent of the total area in the region.

منابع و مأخذ:

1. افروزی، م، ح. محمدزاده .1392. ارزیابی آسیب پذیری دشت بروجن- فرادنبه با استفاده از شبیه DRASTIC براساس نیترات. مجله پژوهش آب ایران.7 :218-213


2. باقرزاده، س، ن، کلانتری، م، مراد زاده، م، رحیمی، م، فاضلی، م. کشاورزیی. 1389. استفاده از تکنیکهای GIS و سنجش از دور به روش COP مطالعه موردی آبخوان کارستی شیمبا. همایش ملی ژئوماتیک، تهران.


3. پیری، ح، بامری، ابوالفضل. 1393. بزاورد نسبت جذبی سدیم (SAR) در آبهای زیر زمینی با استفاده از وایازی خطی چند متغیزه شبکه ی عصبی مصنوعی (مطالعه­ی موردی دشت بجستان). مجله مهندسی منابع آب.73: 80-67


4. عباسی، م، ا. محمدی. 1392.تهیه نقشه آسیب پذیری آلودگی آبخوان کارستی مانشت با استفاده از شبیه ریسک. پژوهش های زمین ریخت شناسی کمی. 2 : 168-155


5. قربانی، م، م. اونق.1391.  پهنه بندی تحول و حساسیت کارست با استفاده از شبیه رگرسیون خطّی چند متغیره در منطقه ی کارستی شاهو. پژوهش های زمین ریخت شناسی کمی، 1 :32-19 .


6. مظفری زاده، ج، ز. سجادی. 1391. بررسی علل شوری و نفوذ آب شور رودهای دالکی و حله به آبخوان برازجان. مجلهی مهندسی منابع آب .6
   1392 :69 -78
   
   
   1. Afrasiabian, A. 2007. The Importance of    protection and management of karst wateras drinking water resources in Iran. Environ. Geol. 52:673-677.
   
   
   2. Andreo, B., N., Ravbar, and J.M. Vias .2009. Source vulnerability mapping in carbonate (karst) aquifers by extension of the COP method: Application to pilot sites. Hydrogeol. J. 17:749–758
   
   
   3. Bakalowicz, M .1995. La zoned’infiltration des aquifères karstiques: methods d’étude structure ET fonctionnement, infiltration zones in karst aquifers: methods of study structure and functioning. Hydrogéologie. 4:3–21
   
   
   4. De Jong, C., S., Cappy, and D. Funk,  2008 Transdisciplinary analysis of water problems in the mountainous karst areas of Morocco. Eng. Geol.99: 228-238
   
   
   5. Ford, D.C. And P.W. Williams, 2007 .Karst geomorphology and hydrology. Chapman and Hall, New York.
   
   
   6. oldscheider, N. 2005. Karst groundwater vulnerability mapping: Application of a new method in the Swabia Alba, Germany.Hydrogeol J 13:555–564.
   
   
   7. Hartmann, M. T. Weiler, J. Wagener, M, Lange, F. Kralik, N. Humer, A. Mizyed, J. A. Rimmer, B. Barber´a, C. Andreo, A. Butscher, and P. Hugge­nberger. 2013. Process-based karst modelling to relate hydrodynamic and hydrochemical  characteristics to system properties., Hydrol Earth Syst.  Sci.10: 2835-2878.
   
   
   8. Kavouri, K., V., Plagnes, J, Tremoulet, N., Dorfliger, F., Rejiba, P. Marchet, 2011. “Paprika: A method For estimating karst resource and Source vulnerability–application to the Ouysse karst syster. (Southwest France)”,Hydrogeol.J.19: 339-353
   
   
   9. Konstantin’s. Ch., P., Valérie G, Roger and P. Rémi Frank 2011. Bosch, contribution of geophysical methods to Karst-system exploration: An overview. Hydrogeol. J. 19:  1169–1180.
   
   
   10. Krishnamurthy. J., and G. Srinivas, 1995. Role of geological and geomorphological factors in ground water exploration. A study using IRS LISS data.Int J Remote Sens.16: 2595-2618.
   
   
   11. Mangin, A. 1975. Contribution à l’étude hydrodynamique des aquifers karstiques [Contribution to the hydrodynamic study of karst aquifers]. PhD Thesis, Université de Dijon, France, 298
   
   
   12. Marin, AI., N. Dorfliger. and B., Andreo,. 2012. Comparative application of two method (COP and PaPRIKa) for groundwater vulnerability mapping in Mediterranean karst aquifers (France and Spain) Environ. Earth. Sci. 65: 2407- 2421.
   
   
   13. Massomisamakosh, j, .Bagheri, S. Davoodi, M. Yarahmadi, D, Jafari, Aghadamand., and Soltani, M. 2013. assessing and mapping the vulnerability of karstic aquifer using GIS and COP model, Glob Nest  J. 15:384-393
   
   
   14. Vı´as. J.M, B., Andreo. MJ. Perles F.,  Carrasco I., Vadillo. P, Jime´nez. 2004. The COP method. In: F, Zwahlen (ed). Vulnerability and risk mapping for the protection of carbonate (karst) aquifers, EUR 20912. Brussels7 European Commission, Directorate-General XII Sci. Res. and Dev. t: 71- 163
   
   
   15. White, WB .2007. A brief history of karst hydrogeology: Contributions of the NSS. J. Cave Karst Stud. 69:13–26
   
   
   16. Zwahlen, F .2004. COST Action 620: Vulnerability and risk mapping for the protection of carbonate (karst) aquifers. Final Report, Europ. Water Fram. Dir. EC, Brussels.