بررسی مزیتنسبی تولید ، صادرات و شناسایی بازارهای هدف زیره سبز

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

حامد نجفی علمدارلو ¹ (دانشجوی دکتری رشته اقتصاد منابعطبیعی ، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس)
یوسف حسنی ² (دانشجوی دکتری رشته اقتصاد منابعطبیعی ، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس)

تاریخ دریافت : 1394/10/01 تاریخ پذیرش : 1394/10/01 تاریخ انتشار : 1388/07/01

کلید واژه: صادرات, ساختار بازار, زیره یسبز, مزیتنسبی, بازارهایهدف, شاخص نقشهبرداری تجاری, شاخص ادغام جهانی, DRC,

چکیده مقاله :

عدم تشخیص پتانسیلها و توان بالقوه ی یک کشور در صادرات و عدم درک بهترین بازارهای هدف محصولات ، همواره فرصتهای زیادی را از صادرکنندگان گرفتهاست . در این پژوهش در طی سالهای 2001 تا 2005، ابتدا با استفاده از دو شاخص مزیتنسبی آشکارشده (RCA) و شاخص مزیتنسبی آشکارشده ی متقارن(RSCA) به بررسی مزیت صادراتی زیره ی سبز پرداختهشده است . در ادامه با استفاده از شاخص DRC ، مزیتنسبی تولید محاسبه شدهاست . سپس با استفاده از شاخص نبود مزیتنسبی و چند شاخص دیگر بازارهای هدف این محصول اولویتبندی شدهاند . در ادامه با استفاده از شاخصهای نسبتهایتمرکز و هرفیندال به بررسی ساختار بازار زیره ی سبز پرداخته شدهاست و در پایان هم با استفاده از شاخص نقشهبرداری تجاری و شاخص ادغام جهانی وضعیت بازار بررسی شده است . نتایج نشانداد که ایران در این محصول دارای مزیتنسبی صادراتی بالایی است . همچنین بهترین بازارهای هدف ، کشورهای سریلانکا ، نیوزلند ، آمریکا و مکزیک میباشند . ساختار بازار واردات از نوع رقابتی است و سهم هر بنگاه هم ناچیز است ، اما بازار صادرات از نوع انحصاری است، به گونه ای که پنج کشور نخست صادرکننده ، نزدیک به 90% از صادرات را در اختیار دارند . در ضمن واردات این محصول در دنیا روند نزولی دارد ، اما صادرات ایران رو به افزایش است . همچنین برخی از کشورهای واردکننده (سنگاپور، بلژیک، هلند و ...) اقدام به صادرات دوباره ی محصول مینمایند و از این راه ارزش افزودهای را برای خود ایجاد مینمایند

چکیده انگلیسی:

In this paper by using the Revealed comparative advantage and Revealed Symmetric Comparative Advantage approaches, export advantage of Cumin Seed was determined. Product comparative advantage was determined by using DRC index. Finally, cumin trade mapping and Integration of International Trade indices were determined. Results showed that Iran had export comparative advantage and DRC index was 0.79. The best target markets were Sri Lanka, New Zealand, USA and Mexico respectively. Meanwhile, import trend in international market was decreasing while export of the product from Iran was increasing. 

منابع و مأخذ:

1. امینپورواحدجعفری ر .1378. زیره سبز، سازمان جهادکشاورزی استان اصفهان: 8 - 6.

2. ابراهیمی ع. 1384. عوامل موثر در شناسایی و تعیین بازارهای هدف گیاهان دارویی در سطح

ملی و بینالمللی، مجموعه مقالات همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی، مشهد، مرداد 1384.

3. پیرایسته ح و کریمی ف.1385. بررسی مزیتهاینسبی محصولات زراعی در استان اصفهان.

فصلنامه اقتصادکشاورزی و توسعه، سال چهاردهم، شماره 53.

4.حسینی ش و ملکمحمدیچهلخانه م .1386. سنجش مزیتنسبی و رقابتی صنعت چرم ایران

در بازارهای جهانی. فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، (265 - 235 :(44.

5.حسینی م و زورار پ .1383. ساختار بازار جهانی فرش دستباف و بازارهای هدف صادراتی آن.

فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، (114- 83 :(30.

6. خلیلی پور ج. زیره سبز، ماهنامه علمی فنی تخصصی مهارت، (39 - 38 :(50.

7.سلامی ح. پیش بهار الف. 1380.. تغییرات الگوی مزیت نسبی محصولات در کشاورزی ایران:

تحلیلی کاربردی با استفاده از شاخصهای مزیت نسبی ابراز شده. فصلنامه اقتصادکشاورزی و

توسعه، موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصادکشاورزی، سال نهم، (99 -67:(34.

8.عابدین م. عسگری م. 1384. بررسی مزیتهای نسبی و اولویتبندی بازارهای هدف صادراتی

ایران. فصلنامه اقتصادکشاورزی و توسعه، سال سیزدهم، شماره 50.

9.عزیزی ج. یزدانی س. 1383. تعیین مزیت نسبی محصولات عمده باغبانی ایران، فصلنامه

اقتصادکشاورزی و توسعه، موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصادکشاورزی، سال دوازدهم، (46):

.60 - 41

10. فتحی ی. 1381. تجزیه و تحلیل مزیتنسبی صادراتی گروههای مختلف صنایع غذایی ایران،

فصلنامه اقتصادکشاورزی و توسعه، موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصادکشاورزی، سال دهم،

 .151 - 129 :(38)

11. فرقانی ح. کیانیابری م. 1384. بررسی مزیتنسبی زیرهسبز ایران در مقایسه با گروه

کشورهای منتخب. فصلنامه اقتصادکشاورزی و توسعه، موسسه پژوهشهای برنامهریزی و

اقتصادکشاورزی، سال سیزدهم،(153 - 145 :(52.

12. مهدوی الف. ملکشاهیان م. 1383. بررسی مزیتنسبی محصولات صادراتی صنعت پتروشیمی

ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 113 - 91 :21.

13. نصابیان ش. 1383. مقایسه مزیت نسبی گل ایران و سایر کشورها با استفاده از روش مزیت

نسبی آشکار شده متقارن (RSCA). مجله علمی- پژوهشی علوم کشاورزی: 133 - 129. 

14. Balassa B. 1998. Revealed comparative advantage and alternative as

measures of international specialization. DRUID working papers No. 98.

15. Diarmaid A. S. 2005. Ireland’s revealed Comparative Advantage,

Quarterly Bulletin 1.

16. Edward L. 1984. Sources of International Comparative Advantage, pp

84-86.

17. Honnah L and Kay J.A. 1977. Concentration in modern industry,

Macmillan, London.

18. http//www.maj.ir

19. ITC. 2005. CD: PC-TAS (Trade Analysis System. Copyright

ITC/UNSD, (2001-2005).

20. Joachim N.K, Eyverson R and Celcius T. 2002. The Impact of

Government Policy on Clove Production in Minahasa Regency, Faculty of

Agriculture Sam Ratulangi University.

21. Maddala G, C.Dobson S and Miller E. 1995. Microeconomics, The

regulation of Monopoly. Chap. 1.press Mc Grawhill Book Company. pp.

185- 195.

22. Muendler M.A. 2007. Balassa (1965) Comparative Advantage by

Sector of Industry, Brazil 1986-2001, University of California, San Diego.

23. Widgrén M. 2006. Revealed Comparative Advantage in the Internal

Market, Turku School of Economics, The Research Institute of the Finnish

Economy (ETLA), CEPR and CESif.