بررسی عوامل موثر بر تمایل کشاورزان جهت تغییر کاربری اراضی در استان مازندران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
حمید امیرنژاد
1
(دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری)
کلید واژه: تغییر کاربری اراضی, تمایلات کشاورزان, الگوی لاجیت, استان مازندران,
چکیده مقاله :
اطلاع از نسبت کاربری‌ها و نحوهی تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهمترین موارد در برنامه‌ریزی‌ها میباشد. با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری می‌توان تغییرات آتی را پیش‌بینی نموده و اقدامات مقتضی را انجام داد. در همین راستا این مطالعه به بررسی و تعیین عوامل موثر بر تمایل کشاورزان به تغییرات کاربری اراضی در استان مازندران در سال 1391 میپردازد. بدین منظور شهرستانهای تنکابن، چالوس، نوشهر، محمودآباد و ساری که بیشترین کاربری اراضی را در استان مازندران داشتهاند، انتخاب گردیده و دادههای مورد نیاز از طریق تکمیل 150 پرسشنامه در روستاهای شهرستانهای مذکور جمعآوری شد و با برآورد الگوی رگرسیونی لوجیت، اثر هر یک از عوامل بر تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی این استان تعیین گردید. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که بیشترین میزان تمایل بهمنظور تغییر کاربری مربوط به ساخت مسکن بوده است که بهعلت نیاز به مسکن و افزایش قیمت زمین در سالهای اخیر و در پی آن تغییر کاربری توسط کشاورزان برای رسیدن به سطح درآمدی مطلوب میباشد. همچنین افزایش در متغیرهای سن، داشتن شغل غیر کشاورزی، هزینهی کل تولیدات زراعی- باغی و خسارات وارد شده، باعث افزایش تغییر کاربری و نیز افزایش در متغیرهای سابقهی کشاورزی، مساحت اراضی، میزان اجارهبها و درآمد کشاورزی، باعث کاهش تغییر کاربری اراضی خواهد شد. در این راستا اجرای سیاستهایی نظیر کاهش هزینهی نهاده‌های کشاورزی، تنظیم قیمت برنج در بازار با در نظر گرفتن نرخ تورم، توزیع عادلانهی ثروت و اعطای تسهیلات مالی کم بهره و بلندمدت به کشاورزان کم درآمد و نیز برنامهریزیهایی در جهت یکپارچهسازی اراضی توصیه میگردد. طبقه بندیJEL:
This study investigates factors affecting of farmers' willingness to land use changes in Mazandaran province. For this purpose, Tonekabon, Chalous, Noshahr, Mahmoudabad townships and Sari city which had the most land use changes in the province were selected. Required data gathered from a sample of 150 farmers in rural areas of mentioned regions and logit regression model was used to determine factors affecting willingness to change land use. The results showed that increase in price of land was the most important factor and this caused farmers to sell their land for housing construction to get higher income. Also, there was a positive relationship between age, non-agricultural employment, total cost of production and willingness to change land use and increase in farming experience, farm size, rent and agricultural income led to decrease in land use changes. Based on the results, implementing of policies such as reduction of agricultural input cost, increase in rice price parallel to inflation rate, extending low-interest and long-term loans to low-income farmers and land consolidation are recommended.
