تعیین رتبه‌ی کارایی مصرف آب محصولات غله‌ای در استان آذربایجان شرقی با استفاده از الگوی MIP-DEA

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

علی شهنوازی ¹

1 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی

تاریخ دریافت : 1396/05/14 تاریخ پذیرش : 1398/10/22 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: تحلیل پوششی داده‌ها, رتبه‌بندی, امتیاز کارایی,

چکیده مقاله :

در این پژوهش برای تعیین جایگاه محصولات غله‌ای از لحاظ کارایی مصرف آب از الگوی تحلیل پوششی داده‌های ترکیبی با اعداد صحیح، الگوی پایه‌ی تحلیل پوششی داده‌ها و روش‌های مرسوم استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز از منابع آماری سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی برای سال 1394 گردآوری گردید. بر اساس نتایج، توانایی الگوی در تفکیک غلات مورد مطالعه با استفاده از شاخص عملکرد به آب و عملکرد در حداقل مقدار ممکن، در شاخص‌های درآمد به آب و سود به آب، بسیار کم و در خصوص درآمد و سود، متوسط می‌باشد. در بهترین حالت الگوی ، توانسته امتیاز و رتبه‌ی دو محصول را به‌طور مشخص، شناسایی نماید که در هر مورد گندم در رتبه‌ی سوم و جو در رتبه‌ی چهارم قرار گرفته‌اند. همچنین برای این‌که گندم از لحاظ کارایی درآمدی و سودآوری در ردیف محصولات کارا قرار گیرد، نیاز است در زراعت آن از مصرف همه‌ی نهاده‌ها به ترتیب به‌اندازه‌ی 7/6 و 9/27 درصد کاسته شده که بیش‌ترین کاهش مورد انتظار با 67/334 و 6/1892 متر مکعب در هکتار، به آب مربوط می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

In this study, mixed integer programming data envelopment analysis (MIP-DEA) and basic model of DEA (DEACCR) as well as the cconventional methods were used to determine water use efficiency ranking of some agricultural products. The required information was collected from statistical sources of Agriculture Jihad organization of East Azerbaijan province for 2015. Based on the results, the ability of DEACCR to differentiate efficiency rankings of products was not enough. At the best, DEACCR model was only able to identify the score and rank of the two products which in the both, wheat and barley located in third and fourth places, respectively. Also, to improve the revenue and profit efficiencies of wheat, it was necessary the use of all inputs by 6.7 and 27.9 percent to be reduced, respectively.

منابع و مأخذ:

- بابایی، م.، م. مردانی و م. سالارپور. (1393). محاسبه کارایی آب در محصولات عمده کشاورزی شهرستان زابل: رهیافت تحلیل پوششی داده­ها. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. جلد 28. شماره 3، صفحات 549-541.

- حیدری­پور، ر. م. نصیری محلاتی، ع. ر. کوچکی و ا. زارع فیض­آبادی. (1393). اثرات سطوح آب و کود نیتروژن بر کارایی مصرف و بهره­وری آب در سه گیاه ذرت (Zea mays L.)، چغندرقند (Beta vulgaris L.) و کنجد (Sesamum indicum L.). نشریه بوم­شناسی کشاورزی. جلد 6. شماره 2، صفحات 198-187.

- دهقانی، م.، م. جعفرآقایی و ص. محمدی­کیا. (1393). تأثیر نشاءکاری بر عملکرد پنبه و کارایی مصرف آب آبیاری. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. جلد 28. شماره 2، صفحات 314-307.

- سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی. (1394). محاسبات قیمت تمام‌شده‌ی محصولات زراعی. معاونت برنامه­ریزی و امور اقتصادی.

- صدرقاین، س. ح.، ج. باغانی، س. ا. حقایقی مقدم و م. اکبری. (1390). اثر سه سیستم آبیاری میکرو و سطوح گوناگون آبیاری بر عملکرد کارایی مصرف آب فلفل. نشریه آب‌وخاک (علوم و صنایع غذایی). جلد 25. شماره 3، صفحات 569-563.

- علی­پور، ع. ر.، م. ح. وکیل­پور، ر. افشارتبار و م. نیک­زاد. (1391). بررسی کارایی مصرف آب گندم در منطقه زرقان. مجله پژوهش آب در کشاورزی. جلد 26. شماره 4، صفحات 414-405.

- عُنّابی میلانی، ا. و ص. ع. زمانی. (1393). تأثیر روش­های برنامه­ریزی آبیاری بر عملکرد و کارایی مصرف آب گندم. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. جلد 28. شماره 3، صفحات 502-489.

- وزارت جهاد کشاورزی. (1393). آمارنامه کشاورزی سال زراعی 93-1392. جلد اول: محصولات زراعی. معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.

 

Reference

- Amin, Gh. R. (2009). Comments on finding the most efficient DMUs in DEA: An improved integrated model. Computers and Industrial Engineering. 56: 1701-1702.

- Amin, Gh. R., & Toloo, M. (2007). Finding the most efficient DMUs in DEA: An improved integrated model. Computers and Industrial Engineering. 52(2): 71-77.

- Charnes A., Cooper, W.W. & E. Rhodes. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research. 2:429-444.

- Coelli T. (1996). A Guide to DEAP Version 2.1: A Data Envelopment Analysis (Computer) Program, DEAP Manual, Center for Efficiency and Productivity Analysis, Department of Econometrics, University of New England, Australia.

- Coelli, T. J., Prasada Rao, D. S. O`Donnell, C. J. & Battese, G. E. (2005). an introduction to efficiency and productivity analysis. Second edition. Springer Science and Business media, Inc.

- Farrell M. J. (1957). The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical Society. 120(3): 253-290.

- Foroughi, A.A. (2011). A new mixed integer linear model for selecting the best decision making units in data envelopment analysis. Computers and Industrial Engineering, 60, 550-554.