تدوین راهبردهای مدیریت تولید، فرآوری و بازاریابی زعفران مطالعه موردی: استان خراسان رضوی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

فاطمه پیرملک ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تربت حیدریه.)
علیرضا کرباسی ² (نویسنده مسئول و استاد بخش اقتصادکشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.)
محمد قربانی ³ (نویسنده مسئول و استاد بخش اقتصادکشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.)
فاطمه رستگاری پور ⁴ (استاد بخش اقتصادکشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.)

تاریخ دریافت : 1394/06/09 تاریخ پذیرش : 1396/09/25 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: زعفران, آمیخته بازاریابی, تحلیل عوامل استراتژیک,

چکیده مقاله :

زعفران به­عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی تولیدی و منابع مهم ارزآور برای کشور، یک محصول با ارزش اقتصادی در ایران و بویژه استان­های خراسان بشمار می‌رود. لذا بمنظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای بازار زعفران در بخش تولید و فرآوری در قالب آمیخته بازاریابی، در این مطالعه از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک استفاده شد. داده‌های موردنیاز از راه مصاحبه حضوری و تکمیل پرسش‌نامه تخصصی با مدیران و کارشناسان شرکت‌های تولیدکننده و صادرکننده زعفران در شهرهای مشهد و تربت‌حیدریه گرد­آوری شد. نتایج ماتریس عوامل داخلی نشان دادند که آمیخته فرآوری، محصول، شواهد فیزیکی و موقعیت غلبه نقاط قوت بر ضعف قرار دارند و بر اساس نتایج ماتریس عوامل خارجی نیز وضعیت غلبه نقاط فرصت بر تهدید قرار دارد. نتایج بدست آمده از ماتریس تحلیل وضعیت نشانگر تنوع و رقابتی بودن راهبردهای آمیخته­های بازاریابی است. بدین ترتیب، ارتقای کیفیت تولید محصولات مشتقه، استفاده دوره­ای از اراضی زعفران­کاری جهت حفظ و بهبود خاک، تأکید بر بهره­وری مزارع و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی در مناطق عمده کشت زعفران پیشنهاد می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Saffron is an important agricultural product and important source of
foreign exchange particularly in the provinces of Khorasan. In order to
identify strengths, weaknesses, threats and opportunities in the
production, processing and marketing of saffron, factors analytical
strategic method (SWOT) was used. The Required data were collected
through interviews and questionnaires completed by managers and
experts of the manufacturers and exporters of Mashhad and Torbat-e-
Heydarieh. Results of external factor evaluation matrix showed that
strengths of physical form, position, product and process of marketing
mix were more than weaknesses. Results of external factor evaluation
Matrix showed that opportunities of physical form, position, product and
process marketing mix overcomed the threats. Results of SWOT showed
that the best strategy is to execute diversified strategy. Finally, some
recommendations are made to improve the situation.

منابع و مأخذ:

 

- آقایی، م. و رضاقلی زاده، م. (1390). بررسی مزیت نسبی ایران در تولید زعفران. نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 25، شماره 1: 121-132.

- امامی، ح. کرباسی، ع و دوراندیش، آ. (1392). تدوین استراتژی­های توسعه بازار زعفران ایران. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.

- پارسیان، ع. و اعرابی، س. م. (1386). مدیریت استراتژیک، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ یازدهم، تهران.

- ترکمانی، ج.  (1379). تحلیل اقتصادی تولید، کارایی فنی و بازاریابی زعفران ایران. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. جلد 4، شماره 3:  29-45.

- حسینی، ص. و قلندری، آ. (1386). بررسی حاشیه بازاریابی زعفران. مجموعه مقالات ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ، 8 تا 9 آبان ماه، مشهد.

- حکیم­پور، ح. (1385). طرح‌ریزی استراتژیک بازاریابی برای محصولات صادراتی استان­ خراسان­جنوبی، مطالعه موردی زعفران و زرشک. گزارشات سازمان بازرگانی.

- رحمانی، م. (1385). بررسی نقش صنایع تبدیلی در کاهش ضایعات و توسعه صادرات محصولات کشاورزی باغی. روند، شماره 49: 201-230.

- شبان، م، محمودی، ا. و شوکت فدایی، م. (1392). بررسی کارایی فنی، بازاریابی و ساختار بازار زعفران ایران، نشریه زراعت و فناوری زعفران، جلد1، شماره 2: 85-101.

- صدیقی، ح. و احمد پور کاخک، ا. (1384). سنجش نگرش کشاورزان زعفران­کار نسبت به تولید و توسعه کشت زعفران و بررسی مسائل و مشکلات آنان (مطالعه­موردی شهرستان گناباد). مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 36، شماره3: 689-699.

- گزارشات جهاد کشاورزی خراسان رضوی. (1390). سالنامه آماری گزارشات جهاد کشاورزی.

- محمودی، ه، کرباسی، ع، فکاری سردهایی، ب و فارسی علی آبادی، م. (1393). آزمون پیوستگی و فرضیه بازار مرکزی محصول زعفران در استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، نشریه زراعت و فناوری زعفران، جلد2، شماره 3: 223 -215.

- Astuti, R., Silalahi, R. & Wijaya, G. (2015). Marketing Strategy Based on Marketing Mix Influence on Purchasing Decisions of Malang Apples Consumers at Giant Olympic Garden Mall (MOG). Agriculture and Agricultural Science Procedia, 3: 67–71.

- Ayar , H, Akgün, A & Keskin, H. (2014). Standardization and Adaptation of International Marketing Mix Activities: A Case Study, 10th International Strategic Management Conference. Social and Behavioral Sciences, (150): 609 – 618.

- Dalkey, N. & Helmer, O. (1950). An experimental application of the Delphi method to the use of experts. Management Science, 9(3): 458-461.

- Kusumawati, R.D, Oswari, T, Budi Utomo, R. & Kumar, T. (2014). The Influence of 7P’s of Marketing Mix on Buying Intention of Music Product in Indonesia. Procedia Engineering, (97): 1765 – 1771.

- Puspitasari, N., Rumita, R. & Yuda Pratama, G. (2013). Development busniness strategy Small and Mid-sized Industrial Firm by SWOT, QSPM, MAUT model. J@TI Undip, 8(3): 171-180.