امکان سنجی توسعة منطقه ای بر پایة صنعت گردشگری در استان خوزستان با استفاده از مدل ترکیبی FAHP- GIS
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
مصطفی محمدی ده چشمه
1
(استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
نادیا داری پور
2
(کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
کلید واژه: توسعه, گردشگری, منطق فازی, تحلیل سلسله مراتبی, استان خوزستان,
چکیده مقاله :
ایجاد توسعه همه جانبه و پایدار و جایگزینی منابع جدید کسب درآمد مستلزم بهرهگیری از پتانسیلهای بالقوه است. گردشگری در قلمرو جغرافیایی ایران یکی از این ظرفیتهای بالقوه است که با توجه به اکولوژی طبیعی- انسانی مناطق مختلف ایران، توان تحقق چشمانداز توسعه منطقهای را دوچندان نموده است. از اینرو شناخت جاذبهها و ارزیابی زیرساختهای گردشگری (اقامتی، پذیرایی، حمل و نقل و ارتباطی) از ارکان اساسی فعالیت گردشگری و بستر ساز توسعه منطقهای به ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته است. با این رویکرد هدف از این پژوهش کاربردی شناسایی و ارزیابی جاذبهها و زیرساختهای گردشگری در استان خوزستان است. اطلاعات مورد نیاز از بانک دادههای موجود و به روش کتابخانهای گردآوری و به روش توصیفی- تحلیلی تفسیر شده است. روش آنالیز دادهها کمی- کیفی و مبتنی بر روش ترکیبی مدلسازیFAHP و تحلیل مکانی در محیط GIS است. معیارهای مؤثر در رتبهبندی فعالیت گردشگری استان خوزستان پس از انتخاب به روش تحلیل سلسله مراتبی فازی وزندهی شدند و پس از تعیین اوزان نهایی در محیط GIS، نقشه شاخصها تهیه گردید. در نهایت پس از اعمال اوزان در لایههای مکانی، نقشه قابلیت شهرستانهای مختلف استان به منظور شکل بخشی به توسعه منطقهای بر پایه گردشگری استخراج شد. تحلیل مکانی یافتهها نشان میدهد که شهرستان اهواز به عنوان برخوردارترین شهرستان بیشترین ظرفیت را برای توسعه منطقهای ایجاد نموده است. همچنین شهرستانهای بندر ماهشهر و آبادان به عنوان شهرستانهای نسبتاً برخوردار و سایر شهرستانهای استان به عنوان شهرستانهای کمتر برخوردار از لحاظ قابلیتهای گردشگری مؤثر در توسعه منطقهای شناسایی شدند. در این راستا وجود جاذبههای گردشگریِ مذهبی و جاذبههای تاریخی با ارزش 19/0 و جاذبههای فرهنگی- یادمانی با ارزش 16/0 بالاترین ارزش وزنی را به خود اختصاص دادهاند.
Create sustainable and comprehensive development of alternative new sources of revenue is required to take advantage of its potentiality. Tourism in the geographic territory of Iran can develop vision of regional planning. So, the knowledge of Attraction (memorial and nature) and evaluation of tourism infrastructure (accommodation, catering, transport and communication) is the base of tourism and promote development of regional activity, especially in less developed regions. In this regard, the aim of this paper is the identification and evaluation of tourism attractions and infrastructure as a factor of regional development in Khuzestan province. This descriptive-analytical research is used the existing database library for collecting its data. The qualitative and quantitative method of data analysis based on FAHP method combines modeling and spatial analysis in GIS. The Spatial analysis has shown that Ahvaz has maximum capacity for regional development. Abadan and Mahshahr are respectively identified as high and less developed cities in terms of tourism potential impact on regional development. There are religious tourist attractions and historical attractions worth 0/19 and cultural attractions and monuments worth 0/16 will have the highest weight value.
_||_