تحلیل عوامل مؤثر بر الحاق سکونتگاههای روستایی به شهر مبتنی بر چارچوب تقسیمات کشوری (مورد مطالعه: کلانشهر ارومیه)
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
وحید ریاحی
1
(دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
حسن افراخته
2
(استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
شمسی صالح پور
3
(دانشگاه خوارزمی)
کلید واژه: ارومیه, سکونتگاه روستایی, تقسیمات سرزمینی, الحاق روستا به شهر, روستاهای پیرامون کلانشهر,
چکیده مقاله :
الحاق روستاها به شهرها یکی از مهمترین دغدغههای برنامهریزان در دهههای اخیر است که تحت تأثیر مجموعهای پیچیده از عوامل همانند نحوه تقسیمات کشوری و بعضاً تصمیمات سیاسی قرار دارد. پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از پارادایم تفسیرگرایی به بررسی الحاق سکونتگاههای روستاییِ پیراشهری به شهر مبتنی بر چارچوب تقسیمات کشوری در کلانشهر ارومیه بپردازد. سکونتگاههای روستایی پیرامون کلانشهر ارومیه تا شعاع 7 کیلومتری، بر اساس مؤلفه ارتفاع به پنج طبقه تقسیم شدهاند. 85/71 درصد از روستاها در گروه اول، 39/20 درصد در گروه دوم، 82/5 درصد در گروه سوم و 94/1 درصد در گروه چهارم جای گرفتهاند. در گروه پنجم با ارتفاع 2201- 1924 متر، هیچ روستایی واقع نشده است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق، کیفی است. در این راستا برای انجام عملیات تحقیق از مطالعه موردی استفاده شده است. مشارکتکنندگان پژوهش، متخصصان و کارشناسان سازمانهای مرتبط در امور شهری و روستایی (اعم از شهرداری، استانداری، فرمانداری، سازمان جهاد کشاورزی، دهیاری و ...) بودهاند. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند استفاده شده است. روش نمونهگیری به صورت غیراحتمالی با تکیه بر روش گلوله برفی بوده است. تعداد افراد مصاحبه شونده یا حجم نمونه برابر 42 نفر (تا رسیدن به اشباع نظری) بوده است. دادههای گردآوری شده با استفاده از تئوری زمینهای به عنوان رویکردی از روششناسی کیفی، تجزیهوتحلیل شدهاند. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، الحاق سکونتگاههای روستایی به شهر، به عنوان فرآیندی پیچیده، چندبعدی و متناسب با شرایط مکانی و زمانی، تحت تأثیر مستقیم نظام تقسیمات سرزمینی متمرکز ایران عمل میکند. سپس تقسیمات سرزمینی متمرکز در قالب عواملی همچون ضعف تقسیمات کشوری، همجواری جغرافیایی، مدیریت ناکارآمد و نظام اقتصادی متمرکز بستر را برای مهاجرت به روستاهای حاشیه کلانشهر فراهم نموده و موجب الحاق روستاها به شهر ارومیه شده است. در نهایت، تضعیف بنیانهای فعالیت و اقتصاد روستایی، تفرق مدیریت روستایی، شکلگیری فضاهای زیست غیررسمی و تغییرات سرمایه اجتماعی عمدهترین پیامدهای الحاق روستاها به شهر ارومیه است.
Recently, annexation of villages to cities is one of the most important reasons for planners , which is influenced by complex sets of various factors, such as Political division and sometimes political decisions. Aim of these research is examination annexation of rural settlements of Periphery to cities on the base of the interpretative paradigm is based on framework of Political divisions in the Urmia metropolis area. Rural settlements around Urmia metropolis up to 7 km radius are divided into five categories based on the Height variable. 71.85% of the villages on the first group, 20.39% on the second group, 5.82% on the third group and 1.94 percent on the fourth group. On the fifth group with a height of 2201-1924 m, no villages are located. This study is practical and is based on Qualitative method. In this regard, a case study is used for operations research. Research Participants, 42 professionals and experts from related organizations in rural and urban affairs (including municipality, Agricultural - Jihad Organization, Governor General of Western Azerbaijan Province, and Governor and etc.). Data collection method has been using deep and semi-structured interviews. The sampling method was also snowball sampling. Finally, the collected data are analyzed using the Grounded theory as a qualitative approach. The results of the research showed that first, annexation of rural settlements to the City, as a complex process, Multidimensional and in accordance with spatial and temporal conditions, under the direct influence of the centralized territorial division system of Iran. centralized territorial division. Then focussed territorial divisions, in the form of factors such as Weaknesses in Political divisions, Geographical proximity, inefficient management centralized economic system and ultimately, causes migration to the villages around the metropolis, and has led to the annexation of villages to Urmia. Ultimately, the weakening of the foundations of rural activity and economy, scattering of rural management, the formation of informal living spaces, and social capital changes are the main consequences of the annexation of villages to the city of Urmia.
_||_