تحولات نوین و منظومه دفاعی-امنیتی ج.ا.ایران در مواجهه با عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی(با تاکید بر نقش یمن).
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
علی باقری زاده
1
(استادیار گروه علوم سیاسی ، واحد رفسنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، رفسنجان ، ایران)
کلید واژه: منظومه دفاعی-امنیتی, عربستان, رژیم صهیونیستی, یمن, موازنه سازی پویا, امنیت شبکه ای,
چکیده مقاله :
منطقه غرب آسیا بعنوان یکی از حوزه های ژئوپلیتیکی در سطح جهانی شناخته می شود که بازیگران این سیستم منطقه ای همواره روابط توام با تنش،بحران و منازعه را تجربه می کنند.روابطی با ماهیت بازی با حاصل جمع صفر که بدلیل داشتن استمرار زمانی طولانی مدت در قالب منازعات عمیق و فراگیر نهادینه شده است.ج.ا.ایران با داشتن منظومه امنیتی خاص خود یکی از بازیگران مهم در این محیط منطقه ای است. با ایفای نقش فعال و پویا همواره در راستای ایجاد ثبات حداکثری و صلح فراگیر،ضمن احترام به منافع و پذیرش نقش دیگر بازیگران رویکرد جمعی،سازنده و ترمیم کننده ای را اتخاذ کرده است که در قالب بازی با حاصل جمع مثبت و مضاعف قرار می گیرد.در مقابل دو بازیگر عربستان سعودی و رژیم صهیونستی در قاللب یک همکاری بسیار پیچیده و غیرسازنده ضمن همآهنگی و همسویی حداکثری ، اقدامات خود را در راستای حذف منافع و نقش راهبردی ج.ا.ایران تنظیم و بازطراحی کرده اند.رویکرد مقابله جویانه این دو کشور در قالب بازی با حاصل جمع منفی و صفر قرار می گیرد.یمن در منظومه امنیتی ج.ا.ایران بعنوان متحد راهبردی ایفای نقش موازنه ساز را در مقابل دو کشور بر عهده دارد. که تضمین کننده حضور و تثبیت کننده بقاء راهبردی ج.ا.ایران در محیط راهبردی و سیر روند تحولات نوین منطقه ای (از بیداری اسلامی تا طوفان الاقصی) است
The West Asian region is known as one of the geopolitical areas at the global level, where the actors of this regional system always experience relations with tension, crisis and conflict. It has been institutionalized in the form of deep and comprehensive conflicts. Iran, having its own security system, is one of the important players in this regional environment. By playing an active and dynamic role, it has always adopted a collective, constructive and restorative approach in order to create maximum stability and comprehensive peace, while respecting the interests and accepting the role of other actors, which is placed in the form of a game with a positive and double sum. In contrast to the two actors of Saudi Arabia and the Zionist regime in Qallab, a very complex and non-constructive cooperation, with maximum coordination and alignment, have adjusted and redesigned their actions in order to eliminate the interests and strategic role of Iran. The confrontational approach of these two The country is placed in the form of a game with a negative and zero sum. Yemen plays a balancing role in the security system of Iran as a strategic ally in front of the two countries. which guarantees the presence and stabilizes the strategic survival of Iran in the strategic environment and the course of modern regional developments (from the Islamic awakening to the Al-Aqsa storm)
ترابی،قاسم و طاهری زاده،محمد جواد،(1398)،«روندهای مسلط منطقه ای و آینده نظم در خاورمیانه)،فصلنامه:مطالعات بین الملل،صال19،شملره2،صص29-7.
-فتحی،محمدجواد:عیوضی،محمد رحیم و پیرانی،شهره،(1399)،«جایگاه بازدارندگی برون مرزی در منظومه دفاعی امنیتی ج.ا.ایران در اسیای جنوب غربی»،فصلنامه:سیاست جهانی،دوره9،شماره2،صص303-265.
-کدخدایی،مصطفی و عسکری حصن،شهرام،(1398)،«دکترین امنیتی ج.ا.ایران بازدارندگی فعال و حفظ ضربه دوم»،پژوهش ملل،دوره4،شماره47،آبان98،صص72-48.
-رسولی سانی آبادی،الهام و روستایی،مجتبی،(1398)،«موازنه تهدیدی و اتحاد اعراب و اسرائیل در برابرل محور مقاومت»،فصلنامه :مطالعات خاومیانه،سال26،شماره3،صص134-133.
-سیفی،عبدالمجید،(1402)،«موازنه گری پویا چهار چوبی برای تحلیل موازنه گرزی سعودی در قبال ج.اا.یران»،فصلنامه:مطالعات بین الملل،سال20،شماره1،صص100-81.
حق گو،جواد:عظیم زاده،جعفر و رادمرد،محمد،(1399)،«بازدارندگی شبک های،بایسته های سیاست خارجی ج.ا.ایران در گام دوم انقلاب اسلامی»،شماره 35،صص161-137.
-کابکیان،رشید:پورحسن،ناصر،(1401)،«تاثیر انقلاب اسلامی به بیداری اسلامی در منطقه:با تاکید بر انصازالله یمن»،فصلنامه:مطالعات بیداری اسلامی،سال11،شماره4،صص82-59.
-نجات،سسد علی: موسوی،سیدراضیه و صارمی،محمدرضا،(1395)،«راهبرد عربستان سعودی و ایران در قبال بحران یمن»،فصلنامه:مطالعات بین الملل،سال9،شماره33،صص179-137.
-سلیمانی،زهرا و صالحی،علی محمد،(نقش آفزینی رژیم صهیونیستی در بحران یمن و بایسته های رسانه ای»، پژوهش نامه،رسانه بین الملل،سال6،شماره2،صص55-33.
-سمیعی اصفهانی،علیرضا و موسویفسید احمد،(1394)،«تاثیرسنجی برتری منطقه ای ایران بر الگوی رفتاری عربستان در قبال تحولات یمن»،فصلنامه،رهیافت های سیاسی و بین الملبلی،سال6،شماره42،صص115-86.
-پیری،حیدر و معتضدی راد،آناهیتا،(1401)،«زمینه ها و بسترهای صلح نوین اعراب و اسرائیل در پرتو سیاست های منطقه ای ایران»،فصلنامه:مظالعات سیاسی جهان اسلام،سال11،شماره1،صص125-104.
-علی اکبرپور،رضا : کشیشیان سیرکی،گارینه: دهشیری،محمدرضا و ولی زاده،اکبر،(1398)،«تحول مفهوم قدرت و تاثیر آن بر سیاست منطقه ای ایران»،فصلنامه:سیاست و روابط بین الملل،دوره3،شماره6،صص241-212.
-دشتی،فرزانه:پوردانش،سیدسامر و وکیل زاده،بهرام،(1401)،«تحلیل تطبیقی نقش ایدئولوژیک عربستان و ایران در تحولات یمن»،فصلنامه:مطالعات بین الملل،سال19،شماره2،صص95-77.
-کریمی فرد،لیلی و جمشیدی،محمدحسین،01391)،«بررسی ریشه های شکل گیری جنبش انصار الله یمن بر مبنای سازه انگاری»،فصلنامه:مطالعات بیداری اسلامی،سال8،شماره16،صص112-85.
-لطیفیان،سعیده،(1396)،«دیدگاه راهبردی اسرائیل و برآورد تهدید امنیتی آن برای ایران»،فصلنامه:سیاست،دوره47،شماره1،صص200-179.
-قاسمی،مهدی و برزگر،کیهان،(1392)،« استراتژی تهدید وجودی اسرائیل و امنیت ملی ایران»،فصلنامه:روابط خارجی،سال5،شماره1،صص197-169.
-همتی،مرتضی و ابراهیمی،شهروز،(1397)،«اثرات سیاست خارجی عربستان در یمن بر نقش آفرینی ایران در خاورمیانه»،فصلنامه:سیاست جهانی:بهار97،دوره7،شماره1،پیاپی23،صص251-227.
-مرادی همدانی،فرزانه،(1402)،«طوفان الاقصی،محور مقاومت،آغازگر نظم نوین منطقه»،ماهنامه:آمریکا شناسی،علوم اجتماعی،مهر و آبان،شماره22،صص28-27.
-مقومی،امیررضا،(1303)،«واکاوی پیامدهای طوفان الاقصی بر امنیت ملی رژیم صهیونیستی»،محیط شناسی راهبردی ج.ا.ایران،سال8،شماره1،بهاز1403،صص48-9.
-منابع اینترتنی:
-خوش آیند،حمید،(13/5/1403)،«عملیات طوفان الاقصی و نظم نوین منطقه ای»،خبرگزاری طنین مرکز،در سایت:https:/www/.tanincenter.ir/ooolh.
-خبرگزاری عصر ایران،(21/8/81402)،«جزئیات طوفان الاقصی/حمله حماس به اسرائیل چگونه شکل گرفت»،کدخبر977362، در سایت:https:/www/.asriran.com./03qeA.
-خبرگزاری ایسنا،(1403/4/15)،«طوفان الاقصی و تغییر معادلات منطقه ای»،کد خبر:1403031509772،درسایت:https:/www/.isna.ir
-خبرگزاری فارس،(6/8/1402)،«طوفان الاقصی مظهر قدرت اسلام»،کد خبر:54262،در سایت:https:/www/,farsi.khamenei.ir
-خبرگزاری تنسیم،(20/12/1402)،«تناقض راهبردی در سیاست خارجی پس از طوفان الاقصی»،کدخبر:3050165.در سایت: https;/www/,tansim.news.com/fa/news/.
-خبرگزاری ایسنا،(1402/11/11)،«تثبیت قدرت ایران بعد از طوفان الاقصی از دریچه امارها»،کدخبر:08761.درسایت :https;/www/,isna.ir
-خبرگزاری مهر،(1402/9/30)،«جبهه یمن و تاثیر آن بر معادلات بازدارندگی در جنگ غزه»در سایت:https;/www/,m eh r news.com/x33myh.
-خبرگزاری مهر،(1403/5/22)،«ورود یمن به جنگ غزه: ابعاد و پیامدها»،در سایت:https;/www/mehrnews.com/x34w4r.
