ارائه مدلی نوین برای خطمشیگذاری های زیست‌محیطی در ایران
محورهای موضوعی : اداره امور عمومی، حکمرانی، سیاستگذاری و خط مشی گذاری عمومی
امیرعباس صادقیان
1
(دانشگاه علامه طباطبایی)
کلید واژه: خطمشیگذاری زیست‌محیطی, نظریه مدیریت ارزش عمومی, نظریه حاکمیت مشارکتی , نظریه حاکمیت تعاونی, روش تحقیق فراترکیب,
چکیده مقاله :
هدف از تحقیق حاضر ارائه مدلی نوین برای خطمشیگذاری های زیست‌محیطی در ایران است. تلاش شده است که مقاله‌های مرتبط با واژگان کلیدی بررسی گردد و از بین آن‌ها، منابعی که مناسب‌تر و جدیدتر بوده‌اند انتخاب گردد. بدین منظور بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و روش فراترکیب شکل گرفته و باهدفی مساله‌محور پیگیری شده است. در این مسیر، پس از بررسی مقالات، مسائل محیط‌زیستی شناخته شدند و در کنار این مطالعات، بررسی‌های آماری به جهت پی بردن به وجود مساله، موردتوجه قرار گرفتند. ازآنجایی‌که بهتر است هر راه‌حلی، یک مبنای نظری داشته‌باشد، در این پژوهش، چندین نظریه به‌صورت ادراکی و ذهنی بررسی شد و از میان آن‌ها، سه نظریه، که از نگاه پژوهشگر، نزدیکی بیشتری با حوزه محیط‌زیست و مسئله‌ی مطرح‌شده داشته‌اند، انتخاب و موردبررسی قرار گرفتند. این سه نظریه، مدیریت ارزش عمومی، حکمرانی مشارکتی و حکمرانی همکارانه بودند که در این مقاله، به تعریف و بررسی آن‌ها پرداخته شد و سپس بر اساس دلایل علمی و ادراکی و بر پایه‌ی فهم و نظر پژوهشگر، نظریه‌ی حکمرانی همکارانه، انتخاب گردید تا راه‌حل، بر بستر این نظریه طراحی و ارائه شود. رهیافتی که پژوهشگر بدان رسیده است بر بخش‌های مختلف، استوار است؛ ازجمله: منابع شناسایی مسائل، بستر همکاری (گروه همکاری، رهبری تسهیلگر، ارکان محیط‌زیست و راه‌حل‌ها)، بازیگران، گروه نظارت و پیامدهای زیست‌محیطی.
The aim of the current research is to present a new model for environmental policies in Iran. An attempt has been made to review the articles related to key words and select the more appropriate and newer sources from among them. For this purpose، it has been formed based on library studies and meta-composite method and has been pursued with a problem-oriented goal. In this way، after reviewing the articles، environmental issues were identified، and along with these studies، statistical surveys were taken into account in order to understand the existence of the problem. Since it is better for every solution to have a theoretical basis، in this research، several theories were examined perceptually and subjectively، and among them، three theories، which from the researcher's point of view، have been closer to the environmental field and the problem raised، were selected and examined. These three theories were public value management، participatory governance and cooperative governance، which were defined and investigated in this article، and then based on scientific and perceptive reasons and based on the understanding and opinion of the researcher، cooperative governance theory was chosen as a solution. be designed and presented on the basis of this theory. The approach reached by the researcher is based on different parts؛ including: problem identification resources، cooperation platform (cooperation group، facilitator leadership، environmental pillars and solutions) ،actors، monitoring group and environmental consequences.
احمدی تنکابنی، مهدی؛ شیخ الاسلامی کندلوسی، نادر؛ احمدی، مسعود. (1401). مروری بر مطالعات خط مشی گذاری مشارکت شهروندی در حوزه محیط زیست با تاکید بر ضرورت آموزش پایه و همگانی. JR_JMTE-18-1_003
احمدی تنکابنی، مهدی؛ شیخ‌الاسلامی کندلوسی، نادر؛ احمدی، مسعود. (1399). تحلیل محتوای کیفی عوامل مؤثر بر خطمشیگذاری عمومی در حوزه محیط زیست. مجلس و راهبرد، 29(111)، 257-284.
[DOI: 10.22034/mr.2021.4602.4499]
اصلی پور، حسین. (1398). شناسایی دوگان‌های خطمشیگذاری عمومی در حوزه محیط زیست ایران. سیاستگذاری عمومی، 6(1)، 126-153. [DOI: 10.22059/jppolicy.2020.77004]
پورعزت، علی اصغر؛ خانیکی، هادی؛ یزدانی، حمیدرضا؛ مختاری، بهاره. (1396). شناسایی راهبردهای بخش دولتی در مواجهه با سازمان‌های مردم‌نهاد در فرآیند خطمشیگذاری عمومی در ایران؛ مطالعه موردی: حوزه محیط زیست و منابع طبیعی. سیاستگذاری عمومی، 3(2)، 91-116. [DOI: 10.22059/ppolicy.2017.62831]
حاجی هاشمی اسفرجانی، زهرا؛ الوانی، سیدمهدی؛ اخوان علوی، سید حسین؛ دانایی فرد، حسن. (1399). بررسی عوامل تعارض خطمشیگذاری حوزه محیط‌زیست و صنعت در ایران. سیاستگذاری عمومی، 6(4)، 89-109. [DOI: 10.22059/jppolicy.2021.80482]
حسینی، سید حسین؛ دانش فرد، کرم الله؛ معمارزاده طهران، غلامرضا؛ بهمن پور، هومن. (1399). ارزیابی و برازش مدل خط مشی گذاری عمومی محیط زیست در کشور. SID. https://sid.ir/paper/397429/fa
دبیری، فرهاد؛ خلعتبری، یلدا؛ زارعی، سارا. (1397). دستیابی به توسعه پایدار از منظر حقوق بین الملل محیط زیست. انسان و محیط زیست، 16(1)، 63-73. https://civilica.com/doc/1872860
رضائی، فاطمه؛ طبری، مجتبی؛ محلی، علی فرهادی؛ مجیبی، تورج. (1400). توسعه پایدار: از سیاست گذاری تا عمل (تبیین مدل شکاف خط مشی های عمومی در حوزه محیط زیست). مجله آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، 12(1)، 137-153. [DOI: 10.30473/ee.2023.59822.2388]
کفاش‌زاده، حسن؛ درویش، حسن؛ رسولی، رضا؛ سنجقی، محمدابراهیم. (1396). زمینه‌های مشارکتی مؤثر جهت مشارکت سازمان‌های غیردولتی در فرایند خطمشیگذاری محیط‌زیستی: مدل‌سازی معادلات ساختاری. فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، 5(4)، 85-97. [DOI: 20.1001.1.23223057.1396.5.4.7.2]
شیران‌زائی، عبدالعلی؛ آقاجانی، حسنعلی؛ دردانه، احمد. (1402). آسیب شناسی فرآیند تدوین خط مشی های محیط زیست (مورد مطالعه سنجش محیط زیست طبیعی-دریاچه ارومیه). علوم و تکنولوژی محیط زیست، 25(2)، 71-86. [DOI: 10.30495/jest.2023.66932.5668]
گلستان عامری، متین؛ واعظی، رضا؛ الوانی، سید مهدی؛ باقری، عادل. (1402). حکمرانی همکارانه، راهکاری برای حل مسئله آب در ایران: شناسایی مولفه‌ها و تدوین چارچوب. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 13(48). [DOI: 10.22034/sspp.2023.2010585.3479]
محمدی‌آشنانی، محمدحسین؛ محمدی‌آشنانی، علی؛ حسنی، الهام. (1387). تلفیق اخلاق محیط زیست با رهیافت ارزیابی راهبردی محیط زیست برای دستیابی به توسعه پایدار. اخلاق در علوم و فناوری، 3(8-9)، 62-70. magiran.com/p680133
مشهدی، علی؛ زابولی زواره، فاطمه. (1400). امکان سنجی تشکیل وزارت محیط زیست در نظام حقوقی ایران. https://civilica.com/doc/1719906
معدنی، جواد. (1400). تدوین الگوی مطلوب خطمشیگذاری زیست‌محیطی در بستر گردشگری سبز. مطالعات مدیریت گردشگری، 16(56)، 251-278. [DOI: 10.22054/tms.2021.63777.2621]
ممیوند، بهروز؛ امینی سابق، زین العابدین؛ ساده، احسان؛ خلج، محمدرضا. (1398). بررسی و ارایه الگوی اجرای خط مشی گذاری زیست محیطی با استفاده از نظریه داده مبنا. SID. https://sid.ir/paper/224744/fa
واعظی، رضا؛ قیطرانی، فاطمه. (1397). حکمرانی همکارانه؛ رویکردی نو در مدیریت ارزش عمومی. مجله توسعه علوم انسانی، 1(2)، 61-. [DOI: 10.22047/hsd.2019.182454]
یوسفیان، الهه؛ فقیهی، ابوالحسن؛ دانشفرد، کرم الله. (1400). طراحی الگوی خط‌مشی منسجم حکمرانی آب در ایران. فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران، 16(64)، 1-32. magiran.com/p2446542
Amsler, L. B. (2016). Collaborative Governance: Integrating Management, Politics, and Law. Public Administration Review, 76(5), 700-711. https://doi.org/10.1111/puar.12605
Ansell, C., & Gash, A. (2008). Collaborative Governance in Theory and Practice. Journal of Public Administration Research and Theory, 18(4), 543-571. https://doi.org/10.1093/jopart/mum032
Bennett, N. J., & Satterfield, T. (2018). Environmental governance: A practical framework to guide design, evaluation, and analysis. Conservation Letters, 11(6), e12600. https://doi.org/10.1111/conl.12600
Cocklin, C., & Moon, K. (2020). Environmental Policy. In A. Kobayashi (Ed.), International Encyclopedia of Human Geography (Second Edition) (pp. 227-233). Oxford: Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102295-5.10790-9
Lazazzara, A., Tims, M., & De Gennaro, D. (2020). The process of reinventing a job: A meta–synthesis of qualitative job crafting research. Journal of Vocational Behavior, 116, 103267. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2019.01.001
Newig, J., Challies, E., Jager, N. W., Kochskaemper, E., & Adzersen, A. (2018). The environmental performance of participatory and collaborative governance: a framework of causal mechanisms. Policy Studies Journal, 46(2), 269-297. https://doi.org/10.1111/psj.12209
Rezaei, F., Tabari, M., Farhadi Mahalli, A., & Mojibi, T. (2023). Designing a Digital Marketing Model Considering Marketing Ethics. Ethics in Science and Technology, 18(2), 156-163.
Spaargaren, G. (2020). Sustainable consumption: a theoretical and environmental policy perspective. In The ecological modernisation reader (pp. 318-333). Routledge.
Stoker, G. (2006). Public value management: A new narrative for networked governance? The American Review of Public Administration, 36(1), 41-57. https://doi.org/10.1177/0275074005282583
Stirling, J. (2001). Thematic Networks: An Analytic Tool for Qualitative Research. Qualitative Research, 1(3), 385-405. https://doi.org/10.1177/146879410100100307
