بررسی قوانین ایثارگران با تاکید بر باب جهاد در فقه امامیه
محورهای موضوعی : فقه الجهادکیامرث منصوری 1 , عصمت سوادی 2 , هرمز اسدی کوه باد 3
1 - دانشجوی دکتری،گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.
2 - استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.
کلید واژه: قوانین ایثارگران, باب جهاد, فقه امامیه,
چکیده مقاله :
هدف از این مقاله آن است که قوانین ایثارگران را با تاکید بر باب جهاد در فقه امامیه مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. در این پژوهش با توجه به اهمیت جهاد که يكی از واژه هاي مقدس درفرهنگ اسلامی و فقه امامیه محسوب می شود و در جوامع اسلامی ازجايگاه ويژه و والایی برخوردار است، قوانین ایثارگران را با رویکرد و تاکید بر جهاد در فقه امامیه بررسی می نماییم. چراکه در فقه امامیه جهاد در مقابل متجاوز، امری بدیهی، عقلی و فطری بوده و آیات و روایات زیادی بر وجوب آن دلالت دارد. فقهای اسلام به ویژه امامیّه معتقدند اگر مسلمانان و بلاد اسلامی مورد تهاجم و تجاوز دشمنان قرار گرفت، بر همه‌ی آنان واجب است با هر وسیله‌ی ممکن و با جان و مال خویش از آن دفاع کنند و این دفاع، مشروط به شرط یا شرایط خاصی نیست. بنابراین در مبانی فقه اسلام دو نوع جهاد ابتدایی و دفاع وجود دارد که هرکدام حدود و ضوابطی دارد. مبانی فقهی جهاد ابتدایی روشن می‌کند که جهاد ابتدایی فقط برای پایان دادن به فتنه‌گری دشمنان اسلام علیه مسلمانان، جلوگیری از آزار و اذیت مسلمانان توسط مشرکان، دفع شر آنان از سر مسلمانان، نجات مظلومان و ستمدیدگان که تحت سیطره ظالمان و ستم گران قرار دارند و بسط و گسترش حاکمیت اسلام به منظور هدایت توده های مستضعف و تحقق احکام اسلام است و هرگز به معنای تحمیل عقیده و ایمان نیست. از دیدگاه قوانین ایران و با تکیه بر برخی مبانی حقوق انسانی، مانند حق بر خوشبختی حقوق اختصاصی ایثارگران قابل تحلیل است. از دیدگاه قوانین دیگر کشورها عموما با تکیه بر مبانی «تبعیض روا» و «حق بر شادکامی» حقوق اختصاصی ایثارگران قابل تحلیل و بررسی است. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه¬ای انجام شده است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. از نتایج پژوهش این است که برای جبران خسارت های مادی و معنوی ایثارگران، حکومت اسلامی با تنظیم قوانین و مقررات حمایتی تلاش¬های کافی را در این زمینه مبذول نمایند.
The purpose of this article is to examine and analyze the laws of martyrs with an emphasis on Jihad in Imami jurisprudence. Therefore, the main question of the current research is: "What special rights do martyrs have from the perspective of Imami jurisprudence?" The hypothesis of the research is that by examining and analyzing the verses of the Holy Quran, two categories of rights for sacrificers can be drawn and identified: spiritual rights and material rights. From the point of view of Iranian laws and relying on some fundamentals of human rights, such as the right to happiness, the exclusive rights of martyrs can be analyzed. From the point of view of the laws of other countries, the specific rights of martyrs can be analyzed and investigated based on the principles of "lawful discrimination" and "right to happiness". This research is based on library studies. The method of this research is descriptive-analytical. One of the results of the research is that in order to compensate the material and spiritual losses of martyrs, the Islamic government should make sufficient efforts in this field by setting up protective laws and regulations.
قرآن کریم
فکوهی، ناصر، «سازوکارتبعیض مثبت به مثابه ابزار محرومیت زدایی با نگاهی به موقعیت زنان در ایران»، پژوهش زنان، ،1384شماره ،3ص.48-32
طباطبائی، محمدحسین(1374ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
کلینی، محمدبن یعقوب(1407)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
طوسی، شیخ ابوجعفر(1423)، تهذیب الاحکام، بیروت: دار التعارف للمطبوعات
طوسی، شیخ ابوجعفر(1387ق،) المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه
جمعی از نویسندگان، بررسی چگونگی تکریم از رزمندگان و ایثارگران در سایر ملل ، کمیته علمی ستاد همایش ایثارگران و شوراهای اسلامی شهر ، تهران: 853 نشر شاهد، 1380، صص .32-29
جاوید، محمدجواد؛ نیک نژاد، سامان(1397)، «حق خوشبختی در جبران حقوق طبیعی جانبازان و ایثارگران»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره ،48شماره ،1بهار :1397صص.64-45
ویژه، محمدرضا(1383)، «مفهوم اصل برابری در حقوق عمومی نوین»، نشریه حقوق اساسی، ،1383ش ،2صص-213-252.
قوانین
«قانون راجع به معافیت آن عده از معلولین انقلاب اسلامی که قادر به کار می¬باشند همچنینن افراد خانواده
«شهدا و معلولین از شرط بند ج ماده 14 قانون استخدام کشوری»، مصوب 16/06/1361
«قانون الزام دولت جهت استخدام ده درصد از پرسنل مورد نیاز خود از بین جانبازان انقلاب اسلامی و
بستگان شهداء»، مصوب .1364/11/3
