پهنه بندی قابلیت زمین های دشت خضرآباد برای کشت زعفران با استفاده از منطق فازی
محورهای موضوعی :
محمد حسن صادقی روش
1
(استادیار گروه محیط زیست
دانشکده کشاورزی
واحد تاکستان
دانشگاه آزاد اسلامی
تاکستان، ایران)
کلید واژه: Crocus sativus, روش بونیسون, بهره‌برداری بهینه, توسعه پایدار, تصمیم‌گیری چند معیاره,
چکیده مقاله :
یکی از اهداف مهم انجام طرح های کشاورزی پایدار کاهش محرومیت، تأمین امنیت غذایی و رفع تبعیض بین مناطق مختلف در چارچوب حفظ محیط زیست است. ارزیابی قابلیت اراضی نخستین گام در فرایند توسعه پایدار منطقه ای می باشد. با توجه به ویژگی های فیزیولوژیک زعفران و مقاومت آن در برابر خشکی و گرما و نقش آن در وضعیت اقتصادی – اجتماعی و با در نظر گرفتن مساحت وسیع اقلیم خشک در کشور، این پژوهش تحلیلی با هدف تعیین قابلیت اراضی به منظور کشت زعفران به انجام رسید. به این منظور در قالب روش های تصمیم گیری چند معیاره فازی، روش بونیسون به منظور تعیین قابلیت اراضی در هر واحد کاری استفاده شد. در این روش لایه های اطلاعاتی مورد نیاز نیز در نرم افزار Arc Gis تهیه شد. سپس اقدام به فازی سازی داده ها از روش چن و هوانگ شد و فرایند تحلیل فازی روی داده ها صورت گرفت و در نهایت تبدیل داده های فازی به غیرفازی و برآورد پتانسیل قابلیت اراضی به انجام رسید. از مجموع 785 کیلومترمربع اراضی دشت خضرآباد، 56/46% از کل منطقه مطالعاتی مناسب و نسبتاً مناسب، 9/40% دارای توان متوسط و 54/12% دارای توان نسبتاً نامناسب جهت کشت زعفران ارزیابی شدند. مطالعه صورت گرفته نشان از کارایی و سهولت کاربرد منطق فازی در ارزیابی قابلیت اراضی داشت و کاربرد نتایج حاصل از این پژوهش امکان ایجاد تعادل بین طرح های توسعه و محیط را میسر می سازد.
One of the main goals of sustainable agriculture projects is poverty reduction, discrimination among different regions in the context of environmental protection. Land capability assessment is the first step in the process of sustainable development. Due to the physiological properties of saffron, its resistance to drought and high temperatures, its role in socio-economic status and considering the vast dry climate area in the country, this analytical study was conducted to determine the land capability for saffron cultivation. For this aim, in the form of fuzzy multi-criteria decision-making methods, Bonissone method was used to determine land capability in every land use. In this method, the required information layers were provided in ArcGIS software. Then the data was fuzzed using Chen and Huang method. Following the procedure fuzzy analysis was performed on data and finally fuzzy data were become to no fuzzy and estimation of potential land capability was conducted. The obtained results showed that that a total of 785 km2, 365 km2 (46.56%), 321 km2 (40.9%) and 98.4 km2 (12.54%) have suitable, average and relatively unsuitable ability for Saffron cultivation respectively. The results showed the efficiency of fuzzy logic to assessment land capability. The results of this study provide better planning to minimize the effects of the destruction caused by culture development projects and can create condition that provide balance among development and environment projects according to the priorities and zonation of land capability.
_||_
