واکنش عملکرد و اجزای عملکرد نخود به زمان و مقدار مصرف اسید هیومیک

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

محمد آرمین ¹ , جواد مصلحی ²

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، سبزوار، ایران.
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سبزوار، سبزوار، ایران.

تاریخ دریافت : 1390/09/08 تاریخ پذیرش : 1391/11/07 تاریخ انتشار : 1391/11/01

کلید واژه: اسید هیومیک, نخود, غلاف در بوته, دانه در غلاف, محلول&lrm, پاشی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی واکنش عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم هاشم به زمان و مقدار مصرف اسید هیومیک، در سال‎ 1390‌ آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان‎ بردستان انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل زمان محلول‎پاشی در سه سطح (سه برگی، گل‌دهی و غلاف دهی) و مقدار محلول‎پاشی اسید هیومیک در چهار سطح (0، 2، 4 و 6 لیتر در هکتار) بود. در این آزمایش از اسید هیومیک 8 درصد با نام تجاری هیومکس که دارای 80% اسید هیومیک، 5% اکسید پتاسیم و 15% اسید فلویک بود استفاده شد. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد به زمان محلول‎پاشی متفاوت بود. محلول‎پاشی در زمان گل‌دهی بیشترین اثر را بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی داشت، در حالی که محلول‎پاشی در زمان رویشی بیشترین اثر را بر ارتفاع نهایی و تعداد شاخه جانبی داشت. با افزایش مقدار اسید هیومیک، کلیه خصوصیات مورد بررسی به جز تعداد شاخه جانبی افزایش یافت. بیشترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملکرد اقتصادی و بیولوژیکی در محلول‎پاشی اسید هیومیک به مقدار شش لیتر در هکتار بدست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که محلول‎پاشی در زمان غلاف‌دهی به مقدار شش لیتر در هکتار جهت حصول عملکرد اقتصادی مطلوب قابل توصیه می‎باشد.

چکیده انگلیسی:

Yield and yield components response of chickpea to time and different levels of humic acid foliar application was studied in Bardaskan (northeast Iran) in 2011. experiment was carried out as factorial based on a complete randomized block design with three replications. Factors were foliar application time of humic acid  at three levels (three leaf, flowering and poding stages), and different levels of humic acid concentrations (0, 2, 4 and 6 Lit.ha-1). Humic acid 8% was used with Humax trade name containing 80% humic acid, 5% potassium oxide and 15% fulvic acid. Yield and yield components response were different to foliar application time. Foliar application at flowering stage had the greatest effect on pod number per plant, seed number per plant, economic yield and biological yield, while foliar application at three leaf stage had the highest effect on plant height and lateral branches number in plant. Increasing humic acid level increased all parameters, except lateral branches number in plant. The highest pod number per plant, seed number per plant, economic yield and biological yield was obtained at 6 lit.ha-1 humic acid concentration. Overall, the result of this experiment showed that 6 lit.ha-1 humic acid application at poding stage can be recommended to achieve optimal economic performance.

منابع و مأخذ:

Asik BB, Turan, MA, Celik H, Katkat AV, (2009) Effects of humic substances on plant growth and mineral nutrients uptake of wheat (Triticu durum cv. Salihli) under salinity conditions. Asian Journal of Crop Science 1(2): 87-95.

Ayac H, Gülser F (2005) The effects of sulfur and humic acid on yield components and macronutrient contents of spinach. Journal of Biological Sciences 5(6): 801-804.

El-Bassiony AM, Fawzy ZF, Abd El-Baky MMH, Mahmoud Asmaa R (2010) Response of snap bean plants to mineral fertilizers and humic acid application. Research Journal of Agricultural and Biological Science, INSInet Publication 6(2): 169-175.

El-Ghamry AM, Ghoneem KM (2009) Amino and humic acids promote growth, yield and disease resistance of faba bean cultivated in clayey soil. Australian Journal of Basic and Applied Sciences 3: 731-739.

Ghorbani S, Khazaei H, Kafi M, Banayan Awal M (2010) Effect of humic acid and irrigation water on yield and  yield components of maize. Agricultural Ecology Journal 2(1): 123-131. [In Persian with English Abstract].

Jones CA, Jacobsen JS, Mugaas A (2004) Effect of humic acid on phosphorus availability and spring wheat yield. Fertilizer Fact 32. MSU Extension Service and Agricultural Experiment Station, Bozeman, MT.

Kaya M, Atak M, Khawar KM, Ciftci CY, Ozcan S (2005) Effect of pre-sowing seed treatment with zinc and foliar spray of humic acids on yield of common bean (Phaseolus vulgaris L.). International Journal of Agriculture and Biology 7: 875-878.

Khan A, Guramni AR, Khan MZ, Hussain F, Akhtar ME, Khan S (2012). Effect of humic acid on growth, yield, nutrient composition, photosynthetic pigment and total sugar contents of peas (Pisum sativum L). Journal of Chemical Society of Pakistan 6: 56-63.

Kolsarici O, Kaya MD, Day S, Ipek A, Uranbey S (2005). Effects of humic acid doses on emergence and seedling growth of sunflower (Helianthus annuus L.). Akdash University Journal of Agriculture Faculty 18(2): 151-155.

Nardi S, Pizzeghello D, Muscolo A, Vianello A (2002) Physiological effects of humic substances on higher plants. Soil Biology and Biochemistry 34(11): 1527-1536.

Oren Y, Basal H (2006). The effect of humic acid and zinc (Zn) application on yield, yield components and fiber quality parameters in cotton (Gossypium hirsutum L.). Adana University Journal of Agriculture Faculty 3(2): 77-83.

Parsa M, Bagheri AR (2007) Pulse crops. Jahade Daneshgahi Mashhad Publisher. 528 pp. [In Persian with English Abstract].

Pei-Sheng Y, Hui-Lian  X (2002) Influence of EM Bokashi on nodulation, physiological characters and yield of peanut in nature farming fields. Journal of Sustainable Agriculture 19(4): 105-112.

Rabieyan Z, Rahimzade Khoei F, Kazemi Arbat HA, Yarnia M (2009) Effect of biofertilizers on yield and yield components of chickpea (Cicer arietinum L.) cv. Pirouz under different irrigation levels. Crop Research 2(6): 93-101.

Rajpar I, Bhatti MB, Zia H, Shah AN (2011) Humic acid improves growth, yield and oil content of Brassica compestris L. Pakistan Journal of Agriculture 27(2):125-133.

Sabzevari S, Khazaei HR, Kafi M (2010) Effects of humic acid on germination of four wheat cultivars (Triticun aestivum L.). Iranian Journal of Field Crops Research 8(3): 473-480. [In Persian with English Abstract].

Sabzevari S, Khazaei HR (2010) The effect of foliar application with humic acid on growth, yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.). Journal of Agroecology 1(2): 52-63. [In Persian with English Abstract].

Saruhan V, Kusvuran A, Babat S (2011) The effect of different humic acid fertilization on yield and yield components performances of common millet (Panicum miliaceum L.). Scientific Research and Essays 6(3): 663-669.

Shariff M (2002) Effect of lignitic coal derived HA on growth and yield of wheat and maize in alkaline soil. Ph.D Thesis, NWFP Agric University, Peshawar, Pakistan 120 pp.

Ulukan H, (2008) Effect of soil applied humic acid at different sowing times on some yield components in wheat (Triticum sp.) hybrids. International Journal of Botany 4: 164-175.