ارزیابی تاثیر کاربرد پسماند کمپوست قارچ و نیتروژن به صورت منفرد و تلفیقی بر ویژگی های رشدی سیب زمینی (Solanum tuberosum L.)

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

مصطفی بندگانی ¹ , علی رضا کوچکی ² , مهدی نصیری محلاتی ³

1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزي، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
2 - استاد، گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
3 - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

تاریخ دریافت : 1401/03/21 تاریخ پذیرش : 1404/04/30 تاریخ انتشار : 1404/06/18

کلید واژه: برهمکنش, سیب زمینی, شاخص سطح برگ, کود آلی,

چکیده مقاله :

سیب زمینی (Solanum tuberosum L) یکی از غذاهای اصلی برای انسان است که عملکرد بسیار بالایی دارد. این آزمایش در سال 1392 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد با موقعیت جغرافیایی 59 درجه و 28 دقیقه شرقی، عرض جغرافیایی 36 درجه و 15 دقیقه شمالی و ارتفاع 985 متر از سطح دریا روی گیاه سیب زمینی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 9 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل نیتروژن در 3 سطح (0، 100، 200 کیلوگرم در هکتار) و کمپوست قارچ در 3 سطح (0، 15، 30 تن در هکتار) بود صفاتی از قبیل شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی، متوسط وزن غده‌ها، تعداد غده‌ها، عملکرد کل غده مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمام صفات اندازه گیری شده به غیر از عملکرد کل تحت تاثیر پسماند کمپوست قارچ قرار گرفتند و همچنین به غیر از تعداد غده ها سایر موارد تحت تاثیر نیتروژن قرار گرفتند. اثر تلفیق پسماند کمپوست قارچ و نیتروژن نیز بر روی تمام پارامترها تاثیر معنی داری داشت. بیشترین شاخص سطح برگ (52/2) و عملکرد کل (28 تن در هکتار) از کاربرد تلفیقی 100 کیلوگرم نیتروژن با 15 تن پسماند کمپوست قارچ در هکتار حاصل گردید. بر اساس نتایج، کاربرد کود نیتروژن و کمپوست قارچ و اثر متقابل آنها تأثیر بسیار مهمی بر عملکرد و اجزای عملکرد غده داشت. نتایج ما نشان می‌دهد که پسماند کمپوست قارچ، با مدیریت عناصرغذایی مناسب، می‌تواند با بهره مندی در تولید محصولات زراعی استفاده شود.

چکیده انگلیسی:

Potato (Solanum tuberosum L.) is one of the staple foods for humans, with a very high yield. This experiment was conducted in 2014 at the Agricultural Research Station of Ferdowsi University of Mashhad with a geographical position of 59 degrees and 28 minutes east, latitude 36 degrees and 15 minutes north and an altitude of 985 meters above sea level on a factorial potato plant. In the framework of the basic design, randomized complete blocks with 9 treatments and 3 replications were performed. Experimental factors included nitrogen at 3 levels (0, 100, 200 kg / ha) and fungal compost at 3 levels (0, 15, 30 t / ha). Traits such as leaf area index, shoot dry weight, mean tuber weight , Number of tubers, total gland function were examined. The results showed that all measured traits except total yield were affected by fungal compost residue and also except for the number of tubers, other cases were affected by nitrogen. The effect of combining fungal compost waste and nitrogen also had a significant effect on all parameters. The highest leaf area index (2.52) and total yield (28 tons per hectare) from the combined application of 100 kg of nitrogen with 15 tons of mushroom compost waste were obtained per hectare. Based on the results, the application of nitrogen fertilizer and fungal compost and their interaction had a very important effect on the yield and yield components of the tuber. Our results show that fungal compost waste, with proper nutrient management, can be used to benefit crop production.

متن کامل:



تأثیر تیمارهای مختلف کودی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی پونه معطر (Mentha pulegium L.)

پیمان محمدزاده توتونچی*

دانش‌آموخته دکتری تخصصی زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

 

([e-mail]*  : نویسنده مسئول)

 

چکیده

پونه‌معطر با نام علمی Mentha pulegium L. گیاهی از تیره نعناعیان است. استفاده از كودهــاي زیستی نظیر قارچ‌‌‌های مایکوریزا و حاصلخیز‌کننده‌های آلی و معدنی شامل ورمی‌‌کمپوست و زئولیت، علاوه بر آثار مثبتـي كه بر خصوصيات خاك و تغذیه گیاه دارند، از جنبـه‌‌هـاي اقتصـادي و زيست‌‌محيطي نيز مفيد هستند. به‌‌منظور سنجش اثر تیمارهای کودی مختلف بر ویژگی‌‌های کمی و کیفی پونه‌معطر، آزمایشی مزرعه‌‌ای با استفاده از طرح پایه بلوک‌‌های کامل تصادفی با سه تکرار، انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (بدون‌کود)، قارچ مایکوریزا، ورمی‌‌کمپوست (10 تن در هکتار)، زئولایت (20 تن در هکتار)، ترکیبی از ورمی‌‌کمپوست+ مایکوریزا، زئولایت+ مایکوریزا، ورمی‌‌کمپوست+ زئولایت و ورمی‌کمپوست+ زئولایت+ مایکوریزا بودند. نتایج نشان داد که تیمار ورمی‌‌‌کمپوست+ زئولیت+ مایکوریزا از لحاظ درصد کلونیزاسیون ریشه، عملکرد خشک اندام هوایی، سطح برگ، کلروفیل a، کلروفیل b و محتوای فسفر برگ بر سایر تیمارهای کودی برتری آشکاری داشته و سبب افزایش چشمگیر صفات مذکور در مقایسه با تیمار شاهد گردید. همچنین، برتری تیمار مایکوریزا بر صفاتی نظیر محتوای کاروتنوئید، درصد اسانس و عملکرد اسانس در مقایسه با سایر تیمارهای کودی، مشهود بود. علاوه براین، کارآیی قارچ مایکوریزا در بستر ورمی‌‌‌کمپوست در مقایسه با زئولیت، بیشتر بود. بر اساس نتایچ پژوهش حاضر، با استفاده بهینه از نهاده‌‌های زیستی نظیر مایکوریزا و مصرف حاصلخیز‌کننده‌های خاک شامل ورمی‌‌کمپوست و زئولیت، می‌‌توان مصرف نهاده‌های شیمیایی در بخش کشاورزی را به‌‌حداقل رسانده و در راستای تحقق اهداف کشاورزی پایدار و حفظ سلامتی انسان و محیط‌زیست، گام‌‌های مؤثری برداشت.

 

کلیدواژه ها: اسانس، پونه‌معطر، زئولیت، کلونیزاسیون، مایکوریزا، ورمی‌کمپوست

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The effect of different fertilizer treatments on quantitative and qualitative traits of pennyroyal (Mentha pulegium L.)

 

Peyman Mohammadzadeh Toutounchi *

 

Ph.D graduate Student, Department of Agriculture and Natural Resources, Urmia University, Urmia, Iran.

 

* [e-mail] (Corresponding author)

 

Abstract

 

Pennyroyal with scientific name (Mentha pulegium), belong to Lamiaceae family. The use of biofertilizer such as mycorrhiza fungi and organic and mineral soil fertilizers including vermicompost and zeolite, in addition to positive effects on soil and plant nutrition, are also useful in economic and environmental aspects. In order to investigate the effect of different fertilizer treatments on the quantitative and qualitative traits of pennyroyal (Mentha pulegium), a field experiment was performed using randomized complete block design with three replications. The experimental treatments were included control (without fertilizer), mycorrhizal fungi, vermicompost (10 tons/ha), zeolite (20 tons/ha), a combination of vermicompost+ mycorrhiza, zeolite+ mycorrhiza, vermicompost+ zeolite and vermicompost+ zeolite+ mycorrhiza. The results showed that vermicompost+ zeolite+ mycorrhiza treatment had a clear superiority over other fertilizer treatments in terms of root colonization percentage, shoot dry yield, leaf area, chlorophyll a, chlorophyll b and leaf phosphorus content, and caused a significant increase in these traits compared to control. Also, the superiority of mycorrhizal treatment over other fertilizer treatments was evident in terms of carotenoid content, essential oil percentage and essential oil yield, and this treatment had a significant difference with control. In addition, the efficiency of mycorrhizal fungi in the vermicompost bed was higher than that of zeolite. Based on the results of the present study, with optimizing the use of biological inputs such as mycorrhiza and soil fertilizers consumption including vermicompost and zeolite, it can minimize the use of chemical inputs in the agricultural sector and take effective steps in line with sustainable agricultural purpose and maintaining human and environmental health.

 

Keywords: Colonization, Essential oil, Medicinal plant, Mycorrhiza, Pennyroyal, Vermicompost

---