طراحی و اعتباریابی الگوی ساختار سازمانی در شهرداری شیراز: یک مطالعه ترکیبی
محورهای موضوعی : مدیریت
امین روستایی
1
,
رضا زارعی
2
,
نادر شهامت
3
,
مژگان امیریان زاده
4
1 - گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
2 - گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
3 - گروه مدیریت آموزشی- دانشکده علوم تربیتی- دانشگاه ازاد اسلامی واحد مرودشت
4 - گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
کلید واژه: ساختار سازمانی, سازمان, رویکرد ترکیبی, تحلیل مضمون,
چکیده مقاله :
ساختار سازمانی یکی از بنیادیترین عوامل در کارآمدی سازمان است.هدف پژوهش توسعه و اعتباریابی الگویی برای ساختار سازماني در شهرداری شیراز بود. روش پژوهش طرح ترکیبی اکتشافی است.در ابتدا به گردآوری و تحلیل داده‌های کیفی پرداخته و سپس بر مبنای نتایج کیفی به دست آمده، به گردآوری و تحلیل داده‌های کمی پرداخته شد و در ادامه از نتایج بخش کمی برای تبیین بهتر یافته‌های بخش کیفی استفاده شد. گردآوری و تحلیل داده‌های کیفی براساس روش تحقیق مطالعه موردی کیفی انجام شد. در این راستا با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند و براساس معیارهای رشته، تخصص و سابقه اجرایی و تکنیک اشباع نظری، مصاحبه‌های عمیق با بیست و سه نفر از مدیران و کارکنان شهرداری شیراز انجام شد. سپس داده‌های به دست آمده از طریق روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت و در قالب مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر دسته‌بندی و شبکه مضامین سازماندهی شد.براساس نتایج، الگوی ساختار سازمانی در شهرداری شیراز دارای 5 بعد و 46 شاخص می‌باشد که مشتمل بر ابعاد رسمیت، توسعه پایدار، مسئولیت اجتماعی سازمان، فرایندهای سازمانی، سرمایه انسانی می‌باشد که هر یک دارای مولفه‌های چندی می‌باشند. اعتباریابی داده‌های بخش کیفی پژوهش از تکنیک‌های اعتبارپذیری انجام شد.یافته‌های بخش اول،در بخش کمی در میان مدیران و کارکنان شهرداری شیراز توزیع گردید.اعتبار ساختار در بخش کمی،از روش تحلیل عامل تاییدی و به وسیله نرم افزار Smart Pls تایید شد.همچنین ابعاد رسمیت، توسعه پایدار، مسئولیت اجتماعی سازمان، فرایندهای سازمانی، سرمایه انسانی و مولفه‌های مربوط به آنها از کفایت و اعتبار لازم برخوردار می باشد.
The organizational structure is one of the most important factors of the organization's efficiency. The purpose of the research was to develop and validate a model for the organizational structure in Shiraz Municipality. The research method is exploratory. First, we collected and analyzed qualitative data, and then, based on the qualitative results, we collected and analyzed quantitative data. Next, the results of the quantitative part were used to explain the findings of the qualitative part. Qualitative data collection and analysis was done based on the qualitative case study method. In this regard, using a targeted sampling approach (based on specific criteria), in-depth interviews were conducted with twenty-three managers and employees of Shiraz Municipality. Then, the obtained data were analyzed through thematic analysis method and were organized in the form of basic, organizing and comprehensive themes, categories and network of themes. Based on the results, the model of organizational structure in Shiraz municipality has 5 dimensions and 46 indicators, which include the dimensions of formality, sustainable development, social responsibility of the organization, processes of the organization, and human capital, each of which has components. Validation of the data of the qualitative part of the research was done through reliability techniques. The findings of the first part were distributed among the managers and employees of Shiraz municipality in the quantitative part. The validity of the structure in the quantitative part was confirmed by confirmatory factor analysis and by Smart Pls software. The said dimensions and the relevant components are sufficient and reliable.
میرزاخانی،عبدالرحمن و چگینی، بهروز ونجات، امیررضا ،1401، تأثیرساختارسازمانی کلانتری و پاسگاهها بر پیشگیری ازجرایم، توسعه سازمانی پلیس،دوره19، شماره80، ص96-119.
طاهرپور کلانتری، حبیب الله و اصلانی، محسن،1400، تاثیر برازش استراتژیک بر عملکرد سازمانی با تاکید بر نقش میانجی ساختار سازمانی و نقش تعدیل گری تلاطم محیطی در شرکت های مادر تخصصی. فرایند مدیریت و توسعه، 34(1)، 112-89.
کیانفر، فرهاد و نوروزی، هدی و فرهادی، محمد،1399،تأثیر عدم اطمینان محیطی بر نواوری سازمانی: تبیین نقش ساختار سازمانی به عنوان متغیر مداخله گر. فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 4(49)، 16-1.
میرزاخانی، عبدالرحمن و احمدی‌مقدم، اسماعیل و محمدی نیا، رضا و امین صارمی، نوذر،1399، تأثیر ساختار سازمانی بر تحقق رویکرد جامعه‌محوری پلیس با نقش میانجی اعتماد سازمانی. فصلنامه انتظام اجتماعی، 12(3)، 141-160.
فلاحی، پورشافعی و اکبری بورنگ، محمد،1399، ادراک از ساختار سازمانی و نقش آن در پیش‌بینی سکوت سازمانی و فرسودگی شغلی کارکنان دانشگاه بیرجند. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام های آموزشی، 13(1)، 169-194.
نوری، کبری و صفری، یحیی و مهدیان، محمدجعفر، 1398، نقش میانجیگری ساختار سازمانی در ارتباط بین فرهنگ سازمانی و تعهد سازمانی در ادارات آموزش و پرورش کرمانشاه. نوآوری های مدیریت آموزشی، 14 (2)، 37-48.
جاجرمی زاده، محسن و تدین، اعظم،1398، رابطه ساختار سازمانی با مدیریت منابع انسانی و عملکرد؛ مطالعه ای در شرکت گاز استان فارس. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، 10(40 )، 187-206.
خدابخشی، محمدو صمدزاده، مریم و مبارکی، حسین، 1398، بررسی تاثیر ساختار سازمانی بر تحلیل رفتگی شغلی کارکنان حوزه ستادی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی. فصلنامه طب و تزکیه، 28(1)، 57-48.
نصیري ولیک بنی، فخرالسادات و شایگانی منیع، سمیرا، 1395، بررسی رابطه بین ساختار سازمانی و توسعه سازمانی، مجله مدیریت توسعه و تحول، (26)، 51-45.
میرکمالی، سیدمحمد و رضائیان، صهبا، 1394، تاثیر ساختار و فرهنگ سازمانی بر نوآوری: مطالعه تطبیقی در سازمان مرکزی دانشگاه های پیام نور، علمی-کاربردی، آزاد اسلامی و دانشگاه تهران. مدیریت نوآوری، 4(1)، 131-109.
میرکمالی، سیدمحمد و رضائیان، صهبا،1394، تاثیر ساختار و فرهنگ سازمانی بر نوآوری: مطالعه تطبیقی در سازمان مرکزی دانشگاه های پیام نور، علمی-کاربردی، آزاد اسلامی و دانشگاه تهران. مدیریت نوآوری، 4(1)، 131-109.
میانداری، کمال و سرلک، محمد علی و احمدی، سید علی اکبر و جلالیان، نجمه،1392، طراحی مدل سازمان آینده‌گرا (نظام آموزش عالی). مجله مركز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشكي يزد، ۸(۳)، ۸۰-۶۳.
مينايي، محمدحسين و صنعتي مقدم، احسان،1390، امکان سنجی پروژه مدیریت فرآیندی در سازمان با الگوبرداری از کارت امتیازدهی متوازن با ارائه مطالعه موردی. همايش بين المللي مديريت فرآيندهاي سازماني، جهاد دانشگاهی واحد تهران.
سرلک، محمدعلی و عباس زاده، حسن و حبیبی، فاطمه، 1388، تبیین الگوی سازمانی فرابروکراتیک در ابعاد محیطی، ساختاری و رفتاری در مقایسه با مدل سازمانی بروکراتیک. مدیریت فردا، 8(21)، 43-54.
میرسپاسی، ناصر و گودرزوند چگینی، مهرداد،1382، مطالعه‌ی رابطه‌ی بین محیط، ساختار سازمانی و اثربخشی سازمانی شهرداری ها و ارائه ی الگوی پیشنهادی. فصلنامه مدیریت شهری،14، 63-56.
قلی پور، آرین، 1380، سبک رهبری تعیین کننده ساختار سازمانی رسمی. فصلنامه دانش مدیریت، 53(985)، 100-75.
Al-Dahmash, A. & Al-Saleem, S. (2013). Evaluating phase level for critical success factors of BPM-system implementation: a case study in a Saudi government organization. Training, 17(16), 15
. Ashrafi, M., Adams, M., Walker, T. R., & Magnan, G. (2018). How corporate social responsibility can be integrated into corporate sustainability: A theoretical review of their relationships. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 25(8), 672-682
. Baumgartner, R. J., & Ebner, D. (2010). Corporate sustainability strategies: sustainability profiles and maturity levels. Sustainable development, 18(2), 76-89
. Ergenli. A, Saglam. G., & Selin, M. (2007). Psychological Empowerment and Its Relationship to Trust in Immediate Managers. Journal of Business Research, 60(1), 41-49. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2006.09.012
. Erhemjamts, O., Li, Q., & Venkateswaran, A. (2013). Corporate social responsibility and its impact on firms’ investment policy, organizational structure, and performance. Journal of business ethics, 118(2), 395-412
. Gaspary, E., Moura, G. L. D., & Wegner, D. (2020). How does the organizational structure influence a work environment for innovation?. International Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 24(2-3), 132-153. https://doi.org/10.1504/IJEIM.2020.105770
. Hao, Q., Kasper, H., & Muehlbacher, J. (2012). How does organizational structure influence performance through learning and innovation in Austria and China. Chinese Management Studies. Hoy, W. K. & Sweetland, S. R. (2001). Designing better schools: The meaning and measure of enabling school structures. Educational Administration Quarterly, 37(3), 296-321.DOI: 10.1177/00131610121969334
. Jiang, K., Lepak, D. P., Han, K., & Hong, Y.(2012). Clarifying the construct of human resource systems: Relating human resource management to employee performance. Human Resource Management Review, 22, 73–85
. Johatch, M. (2014). Organization theory, Translated by Dr. Danayifard.H, Tehran: Mehban publications. Kappelides, P., & Spoor, J. (2019). Managing sport volunteers with a disability: Human resource management implications. Sport Management Review, 22(5), 694-707
. Král, P., & Králová, V. (2016). Approaches to changing organizational structure: The effect of drivers and communication. Journal of Business Research, 69(11), 5169- 5174. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2016.04.099
. Lambert, E. G., Hogan, N. L., Jiang, S. (2010). A preliminary examination of the relationship between organisational structure and emotional burnout among correctional staff. The Howard journal of Criminal justice, 49(2), 125-146. DOI: 10.1111/j.1468-2311.2010.00606
. Meijaard, J., Brand, M. J., & Mosselman, M. (2005). Organizational structure and performance in Dutch small firms. Small Business Economics, 25(1), 83-96
. Mojibi Mikaeli, T., and Milani, M. (2011). Investigating the Relationship between Strategy and Organizational Structure in Tehran Electricity Distribution Company. Management Researcher, 8(22), 14-23.
[in Persian] Rios, C. M. (2012). Why do firms seek to share human resource management knowledge? The importance of inter-firm networks. Journal of Business Research, 67(2), 190-199
. Schulman, P. R. (2020). Organizational structure and safety culture: conceptual and practical challenges. Safety science, 126, 104669.
Shirvani, A., and Mehri Karnami, M. (2007). A Study of Different Strategies for Performing Social Function with Organizational Structure in City Government Organizations, Fifth International Management Conference, Isfahan, Tehran - Ariana Industrial Research Group.
[in Persian] Shoghi, B., and Aghajani, I. (2013). Investigating the effect of organizational structure on organizational culture (Case study: Metal Industries of Kaveh Industrial City). Quantitative Studies in Management, 4(2), 79-96.
[in Persian] Vaezi, R., & Sabzikaran, E. (2010). Relationship between Organizational Structure and Personnel Empowerment in NIOPDC-Tehran Area. Transformation Management Journal, 2(3), 153-178.
[in Persian] Verdinejad, F., and Hassanzadi, Z. (2006). Investigating the relationship between organizational factors and the rate of occupational burnout of employees: Case study: Ports and Shipping Organization of Anzali Port. Journal of Humanities and Social Sciences, (23), 150-129.
[in Persian] Wang, Z. X., He, L. Y., & Li, D. D. (2019). Assessment of the degree of order in the organizational structure of electricity regulatory institution in China based on Shannon entropy. Energy Policy, 132, 429-439
. Williamson, C.E., Olaf G. Olson, Lott, S.E., Walker, N.D., Engstrom, D.R., Hargreaves, B.R. (2001). Ultraviolet radiation and zooplankton community structure following deglaciation in Glacier Bay, Alaska. Ecology, 82(6), 1748-1760
.
