توسعه مدل کسب¬و¬کار شرکت¬های کوچک و متوسطِ فعال در صنایع¬ لبنی با استفاده از رویکرد تحلیل مضمون و دلفی¬فازی
محورهای موضوعی : مدیریت کسب و کار
محسن مظلومی
1
,
جلال حقیقت منفرد
2
,
محمدرضا کاباران زادقدیم
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: مدل کسب¬و¬کار, شرکت¬های کوچک و متوسط, صنایع¬ لبنی, دلفی فازی,
چکیده مقاله :
مدل کسبوکار، ارتقای عملکرد شرکت‌های کوچک¬ومتوسط، افزایش توانمندی رقابتی، توسعه صنعت موردنظر و بهبود کیفیت محصولات را تسهیل می‌کند. با روش هدفمند قضاوتی، از نظرات 15نفر مدیران شرکت¬های کوچک¬ومتوسط فعال در صنایع¬ لبنی و اساتید دانشگاه استفاده گردید. فرایند تحلیل داده¬ها در دو مرحله¬ی شناسایی مولفه¬ها بر اساس ابعاد ارائه شده توسط استروالدر و پیگنور(2010) با ابزار مصاحبه و روش تحلیل مضمون و غربالگری و ارزیابی مولفه¬ها از طریق ابزار پرسشنامه و روش دلفی¬فازی انجام شد. با ضریب آلفای کرونباخ(α=0.81) پایایی پرسشنامه¬ها بررسی شد. در مرحله شناسایی مولفه¬ها با استفاده از تحلیل مضمون و در طی مرحله آشنایی با داده¬ها، 86مورد از شواهد گفتاری شناسایی شده از متن مصاحبه ها در قالب 22تم اولیه برچسب¬زنی شد. تم¬ها در قالب نه تم اصلی دسته‌بندی شدند. در مرحله دلفی مولفه¬ها به تایید خبرگان رسید و الگوی تحقیق رسم شد. براساس نتایج، مدل نهایی تحقیق شامل نُه بُعد اصلی شرکای کلیدی، فعالیت¬های¬کلیدی، منابع¬کلیدی، ارزش¬پیشنهادی، روابط مشتری، کانال¬ها، بخش¬های مشتری، ساختار هزینه و جریان درآمد است. ادراک شرکت‌های کوچک¬ومتوسط از صنعت لبنی نیازمند بررسی دقیق و توجه به جزئیات است. با توجه به تأکید بر ابعاد اصلی، نتایج تحقیق مسیرهای نوینی برای بهبود کارکرد واحدها ارائه داده و در تدوین راهبردهای آینده موثر است.
The business model facilitates the enhancement of the performance of small and medium-sized enterprises (SMEs), increases competitive capability, promotes industry development, and improves product quality. Using a purposive judgmental method, insights from 15 managers of SMEs in the dairy industry and university professors were gathered. The data analysis process was conducted in two stages: identifying components based on dimensions proposed by Osterwalder and Pigneur (2010) using interviews and thematic analysis, and evaluating components through a questionnaire and fuzzy Delphi method. The reliability of the questionnaires was confirmed with a Cronbach's alpha coefficient (α=0.81). In the identification stage, 86 instances of verbal evidence were labeled into 22 initial themes using thematic analysis. These themes were grouped into nine main themes. In the Delphi stage, the components were validated by experts, and the research model was outlined. Based on the results, the final research model includes nine main dimensions: key partners, key activities, key resources, value propositions, customer relationships, channels, customer segments, cost structure, and revenue streams. The perception of SMEs in the dairy industry requires thorough investigation. Emphasizing the main dimensions, the research findings offer new pathways for improving unit performance and formulating future strategies
1. آقاخانلو، وجیهه. (۱۳۹۸). طراحی مدل تجاری سازی آثار رشته های صنایع دستی در ایران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشکده دانشگاه علم و فرهنگ تهران، دانشکده هنر و معماری.
2. استروالدر، الگزاندر؛ و پیگنیور، ایو. (۱۳۹۸). خلق مدل کسب¬وکار. (زینب عفتی، مترجم). : نشر شمشاد.
3. امینی، علیرضا؛ و مزروعی سبدانی، هاجر. (۱۳۹۹). مفهوم سازی مدل کسب¬وکار گردشگری در صنایع دستی اصفهان. گردشگري و توسعه، 9(3)، 121-135.
4. بیگدلی، الهه؛ و معتدل، محمدرضا. (۱۳۹۸). توسعه مدل پویای همسویی کسب¬وکار و فناوری اطلاعات با رویکرد چابک. پژوهش هاي نوين در تصميم گيري، 4(4)، 147-175.
5. حاجی حیدری، نسترن. (۱۳۹۹). مدل کسب¬و¬کار از مفاهیم تا اجرا. دانشگاه تهران.
6. خواستار، حمزه.(۱۳۸۸). ارائه¬ی روشی برای محاسبه¬ی پایایی مرحله¬ی کدگذاری در مصاحبه¬های پژوهشی. روش شناسی علوم انسانی، 58(15)، 161-174.
1. Afuah, Allan; & Tucci, Christopher L. (2003). A model of the Internet as creative destroyer. IEEE Transactions on Engineering Management, 50(4), 395-402.
2. Alt, R; & Zimmermann, HD. (2001). Introduction to Special Section-Business Models. Electronic Markets. International Journal (Toronto, Ont.), 11(1), 1019-6781.
3. Alt, Rainer; & Zimmermann, Hans-Dieter. (2001). Introduction to special section-business models. Electronic Markets-The International Journal, 11(1), 1019–6781.
4. Ash, Maurya. (2012). Running lean: Iterate from plan A to a plan that works: O'Reilly.
5. Berends, Hans, Jelinek, Mariann, Reymen, Isabelle, & Stultiëns, Rutger. (2014). Product innovation processes in small firms: Combining entrepreneurial effectuation and managerial causation. Journal of Product Innovation Management, 31(3), 616-635.
6. Berends, Hans, Smits, Armand, Reymen, Isabelle, & Podoynitsyna, Ksenia. (2016). Learning while (re) configuring: Business model innovation processes in established firms. Strategic Organization, 14(3), 181-219.
7. Braun, Virginia, & Clarke, Victoria. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
8. Chang, Pao-Long, Hsu, Chiung-Wen, & Chang, Po-Chien. (2011). Fuzzy Delphi method for evaluating hydrogen production technologies. International journal of hydrogen energy, 36(21), 14172-14179.
9. Chesbrough, Henry, & Rosenbloom, Richard S. (2002). The role of the business model in capturing value from innovation: evidence from Xerox Corporation's technology spin‐off companies. Industrial and corporate change, 11(3), 529-555.
10. Cosenz, Federico, & Bivona, Enzo. (2021). Fostering growth patterns of SMEs through business model innovation. A tailored dynamic business modelling approach. Journal of Business Research, 130, 658-669.
11. Demil, B. and X. Lecocq (2015). Crafting an innovative business model in an established company: The role of artifacts. Business models and modelling, Emerald Group Publishing Limited. 33: 31-58.
12. França, César Levy, Broman, Göran, Robert, Karl-Henrik, Basile, George, & Trygg, Louise. (2017). An approach to business model innovation and design for strategic sustainable development. Journal of Cleaner Production, 140, 155-166.
13. Gao, Ping; & Li, Jiaying. (2020). Understanding sustainable business model: A framework and a case study of the bike-sharing industry. Journal of Cleaner Production, 267, 122229.
14. Heider, Anne, Gerken, Maike, van Dinther, Nicolas, & Hülsbeck, Marcel. (2021). Business model innovation through dynamic capabilities in small and medium enterprises–Evidence from the German Mittelstand. Journal of Business Research, 130, 635-645.
15. Hsu, Yu-Lung, Lee, Cheng-Haw, & Kreng, Victor B. (2010). The application of Fuzzy Delphi Method and Fuzzy AHP in lubricant regenerative technology selection. Expert Systems with Applications, 37(1), 419-425.
16. Južnik Rotar, Laura; Kontošić Pamić, Roberta; & Bojnec, Štefan. (2019). Contributions of small and medium enterprises to employment in the European Union countries. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 32(1), 3296-3308.
17. Lambert, S. (2003). Making sense of business models, Citeseer.
18. Malmström, Malin, Johansson, Jeaneth, & Wincent, Joakim. (2015). Cognitive constructions of low–profit and high–profit business models: A repertory grid study of serial entrepreneurs. Entrepreneurship Theory and Practice, 39(5), 1083-1109.
19. Malmström, Malin, & Wincent, Joakim. (2012). Modelling competence acquisition in small firms. International Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 15(1-2), 131-158.
20. Müller, Julian Marius. (2019). Business model innovation in small-and medium-sized enterprises: Strategies for industry 4.0 providers and users. Journal of Manufacturing Technology Management, 30(8), 1127-1142.
21. Osterwalder, Alexander, & Pigneur, Yves. (2010). Business model generation: a handbook for visionaries, game changers, and challengers (Vol. 1): John Wiley & Sons.
22. Osterwalder, Alexander, Pigneur, Yves, & Tucci, Christopher L. (2005). Clarifying business models: Origins, present, and future of the concept. Communications of the association for Information Systems, 16(1), 1.
23. Ritter, Thomas, & Lettl, Christopher. (2018). The wider implications of business-model research. Long range planning, 51(1), 1-8.
24. Snihur, Yuliya, Zott, Christoph, & Amit, Raphael. (2021). Managing the value appropriation dilemma in business model innovation. Strategy Science, 6(1), 22-38.
25. Sosna, Marc, Trevinyo-Rodríguez, Rosa Nelly, & Velamuri, S Ramakrishna. (2010). Business model innovation through trial-and-error learning: The Naturhouse case. Long range planning, 43(2-3), 383-407.
26. Teece, David J. (2010). Business models, business strategy and innovation. Long range planning, 43(2-3), 172-194.
27. Trimi, Silvana, & Berbegal-Mirabent, Jasmina. (2012). Business model innovation in entrepreneurship. International Entrepreneurship and Management Journal, 8, 449-465.
28. Zott, Christoph, & Amit, Raphael. (2007). Business model design and the performance of entrepreneurial firms. Organization science, 18(2), 181-199.
29. Zott, Christoph, Amit, Raphael, & Massa, Lorenzo. (2011). The business model: recent developments and future research. Journal of management, 37(4), 1019-1042.
