ارزیابی ردپای کربن ناشی از مصرف سوخت های فسیلی به منظور کنترل و پایش آن از طریق استاندارد فضای سبز (مطالعه موردی کلانشهر اهواز)
محورهای موضوعی : اقلیم شناسی
نسرین مهدی زاده
1
,
جبرائیل قربانیان
2
,
رضا برنا
3
,
دکترجعفر مرشدی
4
,
حمید نیل ساز ذزفولی
5
1 - دانش آموخته دکتری جغرافیای طبیعی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
2 - استادیار گروه جغرافیا، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار گروه شهرسازی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
5 - استادیار گروه مهندسی صنایع، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران
کلید واژه: ردپای کربن, سوخت های فسیلی , تغییرات آب و هوایی, گاز دی اکسید کربن, اهواز,
چکیده مقاله :
اخیرا گرم شدن کره زمین به یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه جهانی تبدیل شده است شواهد قابل توجهی وجود دارد که اثبات می کند بیشترین بخش از این گرم شدن، ناشی از فعالیت های انسانی است. هدف از این پژوهش محاسبه و تخمین ردپای کربن ناشی از مصرف سوخت های فسیلی و استاندارد فضای سبز برای کنترل و خودپالایی دی اکسید کربن در کلان شهر اهواز می باشد. در این کار تحقیقی، داده های مصرف سوخت های فسیلی و سرانه فضای سبز مربوط به سال های 1396 تا 1400 از آمارنامه 1400 شهرداری کلانشهر اهواز استفاده گردید. برای محاسبه ردپای کربن، از روش برآورد ارائه شده توسط وزارت نفت ایران (MOP) استفاده شد. نتایج نشان داد که سرانه انتشار ردپای کربن از سال 1396 تا 1400 به ترتیب (06 /2207717)،( 42/3293028)، (42/2450152)، (79/2607968)و (70/2949480 )تن معادل دی اکسید کربن بوده است که بیشترین ردپا مربوط به سال 1397 با 42/3293028 تن و کمترین ردپا مربوط به سال 1396 به میزان 06/2207717 تن معادل دی اکسید کربن بوده است. محاسبه سرانه استاندارد فضای سبز نیز نشان داد که کلانشهر اهواز در طی سال های مورد مطالعه با کمبود سرانه فضای سبز مواجه بوده و استاندارد فضای سبز برای این شهر در بازه زمانی 1396 تا 1400 به ترتیب (82/883086)، (37/1317211)، (96/980060)، (51/1043187) و (28/1179792) هکتار بوده است و بیشترین کمبود سرانه فضای سبز مربوط به سال 1397 بوده است.
Recently, global warming has become one of the most important topics of global concern. There is significant evidence that proves that most of this warming is caused by human activities. The purpose of this research is to calculate and estimate the carbon footprint caused by the consumption of fossil fuels and the green space standard for the control and self-purification of carbon dioxide in Ahvaz metropolis. In this research work, the data of fossil fuel consumption and green space per capita for the years 1396 to 1400 from the 1400 statistics of Ahvaz Metropolitan Municipality were used. To calculate the carbon footprint, the estimation method provided by Iran's Ministry of Oil (MOP) was used. The results showed that the per capita emission of carbon footprint from 2016 to 2018 was (2207717.06), (3293028.42), (2450152.42), (2607968.79) and (2949480.70) tons of carbon dioxide equivalent, respectively. It is that the highest footprint related to the year 2017 with 42.3293028 tons and the lowest footprint related to the year 2016 was 2207717.06 tons of carbon dioxide equivalent. The per capita calculation of the standard of green space also showed that Ahvaz metropolis faced a per capita shortage of green space during the studied years and the standard of green space for this city in the period from 1396 to 1400 was (883086/82), (1317211/37) respectively , (980060/96), (1043187/51) and (1179792/28) hectares and the largest per capita shortage of green space was in 2017.
1- آمار نامه 1394 کلانشهر اهواز. (1395): معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی، گروه آمار اطلاعات و تحلیل ااطلاعات، نشر اداره کل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اهواز، تاریخ انتشار: 1395.#
2- آمار نامه 1400 کلانشهر اهواز. (1401): معاونت برنامه‌ریزی و توسعه سرمایه انسانی، گروه آمار اطلاعات و تحلیل ااطلاعات، نشر اداره کل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری اهواز.#
7- ترازنامه هیدروکربوری کشور سال1396. (1398). گروه ترازنامه هیدروکربوری موسسه مطالعات بین المللی انرژی، وزارت نفت ، معاونت برنامه ریزی، چاپ اول 1398، 374ص.#
8- تیموری، ایرج، سالاروندیان، فاطمه، زیاری، کرامت الله. (1393): ردپای اکولوژیک گاز دی اکسید کربن سوخت های فسیلی شهر شیراز، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، دوره 29 شماره اول( پیاپی112)، صص193-204.#
9- جاهدی، فائزه، جعفرزاده حقیقی فرد، نعمت اله. (1401): ارزیابی برآورد و تخمین ردپای کربن در خدمات حمل و نقل درون شهری اهواز با استفاده از روش پیشنهادی IPCC، دهمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا، 8صفحه. #
11- خدادادی، احسان، تیموری، ایرج، اصغری زمانی، اکبر. (1402): کنترل و پایش ردپای کربن در راستای توسعه پایدار شهری ( نمونه مورد مطالعه: شهر تبریز)، نشریه جغرافیا و پایداری محیط، 13 (1) صفحات 105-91.#
13- راهنمای محاسبه گزارش دهی میزان انتشار گازهای گلخانه¬ای، MOP- HSED-GL (1397)، اداره کل بهداشت، ایمنی، محیط زیست و پدافند عامل جمهوری اسلامی ایران وزارت نفت، 79 صفحه.#
15- سازمان حفاظت محیط. (1387): معاونت آموزش و پرورش دفتر مشارکت و آموزش همگانی، تغییرات آب و هوا، طرح مدیران سبزاندیش، شماره 4، سال 1387، 15ص.#
17- عابدی، زهرا، سلطانی خمسه، پریسا. (1396): کاهش رد پای کربن ابزاری موثر جهت مقابله با اثرات غیرمعمول تغییرات اقلیم (با بررسی صنعت کشاورزی و ساخت و ساز به تفکیک)، چهارمین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست 2 و 3 خردادماه.#
19- فلاحی، فیروز، حکمتی فرید، صمد. (1392): بررسی عوامل موثر بر میزان انتشار گاز دی اکسید کربن در استان های کشور(رهیافت داده های تابلویی)، فصلنامه اقتصاد محیط زیست و انرژی، سال دوم، شماره 6، بهار1392، صفحات، 150-129.#
20- لطفی، صدیقه، شهابی شهمیری، شهاب، ابراهیم پور، فرزانه، (1398): ارزیابی ردپای کربن ناشی از خودروهای شخصی و سفرهای بین شهری (مورد مطالعه مازندران مرکزی)، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، سال نهم، شماره 33، زمستان 1398، صص 22-1.#
21- محمدی، حسین، ثانی حیدری, علیرضا، امینی زاده، میلاد، آقاصفری، حنانه، خانزاده شادلوسفلی، الناز. (1400): بررسی مولفه های موثر بر انتشار دی اکسید کربن باتاکید بر نقش مصرف انرژی مطالعه موردی کشورهای منطقه منا، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران ، دوره، 2-52، شماره 4،صفحات، 835-819.#
22- محمدی ده چشمه، مصطفی، قائدی، سهراب، پیوند، ندا. (1399): امکان سنجی راهبرد زیست محیطی شهر کربن صفر در شهر کرد، مجله علمی جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 31، پیاپی 79، شماره 3، پاییز 1399، صص 60-41. #
24- معاونت پژوهش های زیربنایی و امور تولیدی دفتر مطالعات زیربنایی. (1397): بررسی طرح رد پای کربن در کاهش انتشارگازهای گلخانه ای در راستای توافقنامه پاریس، کد موضوعی: 250، شماره مسلسل:15896، خردادماه 1397، 24صفحه.#
25- موسوی سروینه باغی، الهه سادات، رنجبر، احسان. (1399): به سوی طراحی شهری کم کربن مبتنی بر روش تحلیل یکپارچه منابع تولید کربن (مورد مطالعه شهر کرمان)، نشریه علمی پژوهش های محیط زیست، سال 11، شماره 21، بهار و تابستان 1399، صفحات، 156-143.#
26- موسویان، سید فرحان، حاجی نژاد، احمد، هاشمی زنوزی، سهیل، برزوئی، داریوش. (1401): ارزیابی ردپای کربن در نیروگاه های بخار و سیکل ترکیبی و مقایسه آن با نیروگاه زغال سنگ سوز، فصلنامه سیستم های انرژی پایدار دوره 1، شماره 2، بهار 1401، صفحات 110- 97. https://ses.ut.ac.ir. #
27- مومنی، فرشاد، کمال، الهام، محمدخان پور اردبیل، رقیه. (1396): بررسی وضعیت توسعه پایدار در ایران با استفاده از شاخص ردپای کربن، دو فصلنامه اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی، سال اول، شماره، 1، پاییز و زمستان، 1396، صفحات، 94- 65.#
28- ولایت زاده، محمد. (1397): برآورد انتشار کربن حاصل از مصرف سوخت های فسیلی در بازه زمانی،94- 1306 در ایران، فصلنامه پژوهش در بهداشت محیط، دوره چهارم، شماره سوم، پاییز 1397، صفحات، 246- 237.#
29- ولایت زاده، محمد، دوازده امامی، سینا. (1398): ارزیابی انتشار ردپای کربن و ارتباط آن با مصرف انرژی در میدان نفتی یادآوران استان خوزستان، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، بهار 1398، دوره 17، شماره اول، صفحات 60-47.#
31-Fan,Y, lan-cui, Liu, Gangowu, and Yi- Ming Wei. (2006): Analyzing impact factors of co2 Emissions using the stirpat model environmental impact assessment review, 26:377-395.#
33-Garcia, A, Mosalve-serrano, J, Lago Sari, R, Tripathi, Sh. (2022): Life Cycle Co2 Foot Print reduction Comparison of hybrid and electric buses for bus transit net works, Applied Energ, Volume 308, 15 February 2022, 118354.#
34-Goldstein, Benjamin, Gounardidis, Dimitrios and Newell, Joshua P. (2020): Thecarbon footprint of househole energy use in the united states.Proc Natl Acad Sci USA. 2020 Aug 11; 117 (32): 19122 -19130.#
35-IPCC.(2001): In: Watson, R.T. , zinyowera, M.C. , Moss, R.H. ,Dokken, D.J. (Eds), special report on the regional impacts of climate chang: An Assessment of Vuinerability. Cambridge university press, Uk. 517p.#
36-Lazarevic, David and Martin, Michael. (2016): Life cycle carbon footprints and carbon visions: Analysing. Environmental systems analyses of frans portation biofuelsin Sweden, J. clean prod, vol. 137, pp. 249-257.#
37-Li, x.m, xiao, R.B, yuan.S.H, chen.J.An, zhou, J.X. (2010): Total ecological footprint fore casing by using radial basis function neural network: Acase study of wuhan city, china, ecological indicators, N.10,pp,241-248.#
38-Martyins, Tailon, Castro Barreto, Alisson, Mendonca souza, Francisca and Mendonca souza
,Adriano. (2021): Fossil fuels Consumption and Carboon dioxid emissions in G7 Countries: Empirical evidence from ARDL bounds testing approach, Environmental Pollution Volume291, 15 December 2021, 118093. #
39-Mustapa, Siti indati, Bekhet, Hussain Ali. (2015): Investigating Factors Affecting Co2 Emissions in Malaysian Road Transport Sector. International Journal Of Energy Economics and Policy, Vol,5, Issue 4, p.p, 1073-1083.#
-Qi, Zhaoqian, Gao, Chengkang, Na, Hongming,Ye, Zhou. (2018): Using forest area for carbon footprint analysis of typical steel enter prises in china, Journal: Resources, Conservation and Recycling- Volume 132, May 2018, pages 352-360.#
42-Steen-olsen, Kjartan. Weinzettel, Jan, Cranston, Gemma, Ercin, A, Ertug and Hertwich, Edgar. (2012): carbon, land, and water footprint Accounts for the Europea union: consumption,production, and Displacements through international Trade Environmental science and Technology, No 46pp, 10883-10891. #
43-Roos, Elin, Sundberg, Cecilia and Hansson, Per-Anders. (2014): Footprint of Food products,, Assessment of carbon footprint in Different industrial sectors, Volume 1, 85-112 pp. #
