تحلیل محتوای میزان توجه به مولفه‌های تربیت شهروندی در کتب تعلیمات اجتماعی دوره های ابتدایی

محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی

پریوش محمدی قشلاق ¹ , عبدالسلام رحمت الله ²

1 - هیات علمی
2 -

تاریخ دریافت : 1397/10/19 تاریخ پذیرش : 1397/10/20 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: تربیت شهروندی, تربیت اجتماعی, تربیت سیاسی, تربیت فرهنگی, تربیت مدنی,

چکیده مقاله :

اهداف: هدف کلی این تحقیق، بررسی و شناسایی میزان توزیع مؤلّفه‌های تربیت شهروندی در کتب تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی سال تحصیلی 96-97 است. روش: برای نیل به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج: نتایج تحقیق نشان داده است که در کُتب تعلیمات اجتماعی پایه‌های سوّم، چهارم، پنجم و ششم دبستانی جمعاً 78 مورد به مؤلّفه‌های تربیت شهروندی اشاره شده است که از این تعداد، 25 مورد(05/32 %) به تربیت اجتماعی، 20 مورد (64/25 %) به تربیت سیاسی، 7 مورد(97/8 %) به تربیت فرهنگی و 26 مورد به تربیت مدنی(3/33 %) پرداخته‌ شده است. علاوه بر این، در سطح پایه تحصیلی، بیشترین توجه به ابعاد تربیت شهروندی در پایه پنجم با20 مورد(26 %) و کمترین توجه در پایة چهارم دوره ابتدایی با 14 مورد (18 %) مشاهده گردیده است.تفسیر: با تأمّل در باب این یافته‌ها می‌توان گفت که مؤلّفه‌های بسیاری در همه ابعاد تربیت شهروندی مورد کم‌توجهی برنامه‌ریزی درسی قرار‌گرفته‌ شده است. از این رو، با توجّه به فاصله آشکار و عدم هم‌خوانی برنامه درسی پیشنهادی با برنامه درسی موجود، ضرورت بازنگری و بازاندیشی تمامی ابعاد تربیت شهروندی در برنامه درسی پیشنهاد می‌شود. در میان ابعاد تربیت شهروندی، تربیت فرهنگی جزء ابعادی است که در کُتب درسی تعلیمات اجتماعی پایه‌های سوّم، چهارم، پنجم و ششم دوره ابتدایی کمترین توجّه به آن شده است. بنابراین، بیش از همه، برنامه‌ریزان درسی در محتوای کتب درسی باید بُعد فرهنگی تربیت شهروندی را در محور سیاست-گذاری خود قرار دهند.

چکیده انگلیسی:

The overall aim of this research is to investigate and determine the distribution of the components of citizenship education in social science books in the elementary period of the academic year of 96-97. Content analysis method is used to achieve this goal. Also, for analyzing information, descriptive statistics such as abundance and percentages have been used, and for the purpose of providing data, graphs and tables have been used. The results of the research showed that in the social education books of the third, fourth, fifth and sixth grades of primary school, 78 items were referred to the components of citizenship education. Interpretation: By reflecting on these findings, it can be said that many components in all aspects of citizenship education have been underestimated with regard to curriculum design. Therefore, given the apparent distance and the lack of coordination of the proposed curriculum with the existing curriculum, the need to review and rethink all aspects of citizenship education in the curriculum is suggested. Among the dimensions of citizenship education, cultural education is one of the dimensions that has been given the least attention in social textbooks of the third, fourth, fifth and sixth forms of primary education. So, most of all, curriculum designers in the content of textbooks should place the cultural dimension of citizenship education on their policy axis.