واکاوی ابعاد و مؤلفههای حکمرانی دانشگاهی با رویکرد تحولگرا
محورهای موضوعی : مدیریت نوآوری های آموزشیسمیه جهانشیری 1 , محمد نوریان 2 , عباس معدن دار آرانی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزش عالی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه برنامه ریزی آموزشی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
کلید واژه: حکمرانی, مدلهای حکمرانی, رویکرد تحولگرا, سنتزپژوهی, نظام آموزش عالی,
چکیده مقاله :
کلیدی ترین عامل تحولات؛ تحولات فناورانه، تحولات اجتماعی و اقتصادی و تحولات جهانی شدن است که کلیه ساحتهای زندگی بشر از آن تاثیر پذیرفته و مبنای مناسبات زندگی خود را بر اساس آن تحولات طرحریزی کردهاند. از این رو، تحولات حکمرانی آموزش عالی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و بلکه تحت تاثیر آن قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی مؤلفهها و عناصر حکمرانی دانشگاهی است و از طریق شناخت رابطه و نقش هر یک از آنها، الگوی بومی دانشگاههای ایران طراحی گردد. در این پژوهش بر اساس سنتزپژوهی و روش فرامطالعه (فراترکیب)، 87 مؤلفه (شاخص) از 40 مقاله معتبر بدست آمد که با استفاده از تکنیک دلفی توسط 30 نفر از خبرگان مورد تایید قرار گرفت. پس از تحلیل شاخصهای حکمرانی در آموزش عالی، مشخص شد که این شاخصها در شش بعد کلانتر و در 2 بخش عوامل درونی (سیستم های مدیریتی و فرآیندهای آن، سیستم باز و پاسخگو و مسئولیت پذیر، مشارکت ذینفعان داخلی) و عوامل بیرونی (حاکمیت و استقلال نهادی، استقلال مالی،آزادی اکادمیک، مشارکت ذی نفعان خارجی) جای میگیرند. برای درک پدیده آموزش عالی توجه به ریشههای نهادی و تعادل قدرت در نظامهای آموزش عالی مدرن، مثلث کلارک است که میان الگوی کنترل دولتی، الگوی هومبولتی(حکمرانی دانشگاهیان) و الگوی بازار محور آمریکایی – انگلیسی تمایز قائل میشود. بر اساس نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت مدیریت و حکمرانی دانشگاه امری چندبعدی است که برنامه ریزان نظام آموزش عالی می توانند از نتایج این پزوهش در راستای تحول حمرانی در سطوح مختلف آن استفاده نمایند.
The most key factor of changes; Technological developments, social and economic developments, and globalization developments are the ones that all areas of human life have been affected by and have planned the basis of their life relationships based on those developments. Therefore, the developments of higher education governance are not exempted from this rule, but have been influenced by it. The purpose of this study is to investigate the components and elements of university governance and to design the native model of Iranian universities through understanding the relationship and role of each of them.In this research, based on synthesis research and meta-study (meta-composition), 87 components (indices) were obtained from 40 valid articles, which were confirmed by 30 experts using the Delphi technique. After analyzing the governance indicators in higher education, it was found that these indicators are in six larger dimensions and in 2 parts: internal factors (management systems and its processes, open and responsive and responsible system, participation of internal stakeholders) and external factors (governance and institutional independence, financial independence, academic freedom, participation of foreign stakeholders). To understand the phenomenon of higher education, paying attention to the institutional roots and balance of power in modern higher education systems is Clark's triangle, which distinguishes between the government control model, the Humboldt model (rule by academics) and the American-English market-oriented model. Based on the obtained results, it can be concluded that university management and governance is a multi-dimensional matter that the planners of the higher education system can use the results of this study in line with the transformation of Hamrani at its different levels.
