برنامه¬ریزی راهبردی توسعه گردشگری روستایی براساس هویت رقابت پذیر (مطالعه موردی:روستاهای خراسان شمالی)
محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری
1 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری دانشگاه کوثر بجنورد، بجنورد، ایران
کلید واژه: گردشگری روستایی, متا سوات, برنامه¬ریزی راهبردی, خراسان شمالی.,
چکیده مقاله :
هدف تحقیق حاضر؛ برنامه¬ریزی راهبردی توسعه گردشگری روستاهای خراسان شمالی بر اساس هویت رقابت‌پذیر است. داده¬ها و اطلاعات مورد نیاز به دو روش کتابخانه¬ای و پیمایشی (نظرخواهی) جمع¬آوری گردیده است. افراد نمونه انتخاب‌شده تعداد 40 نفر از متخصصان آشنا به موضوع بوده است که به روش گلوله برفی انتخاب گردیده است. از ابزار Meta-SWOT برای تحلیل دادها و ارائه نقشه رقابتی و راهبردی استفاده‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد؛ در نقشه رقابتی منطقه¬ای؛ در محور x یعنی توسعه اقتصادی، گردشگری روستایی خراسان رضوی با امتیاز 5 دارای بیشترین امتیاز ممکن و اصلی‌ترین رقیب گردشگری روستایی خراسان شمالی محسوب می‌شود؛ و گردشگری روستایی خراسان شمالی دارای امتیاز تقریبی 3.5 است. در محور y و بعد اجتماعی فرهنگی گردشگری روستایی خراسان شمالی و رضوی فاصله نزدیکی به هم دارد و در این بعد هم گردشگری روستایی خراسان رضوی و گلستان مهم‌ترین رقبا هستند. در نقشه راهبردی؛ ظرفیت گردشگری تاریخی و اکو توریسمی روستایی خراسان شمالی، بازارچه‌ها و گذرگاه‌های مرزی، هم‌جواری با قطب گردشگری خراسان رضوی با توجه به امتیاز بالای 4 در محور x دارای بالاترین سازگاری راهبردی برای برنامه¬ریزی استراتژیک هستند.
The purpose of this study is to conduct strategic planning for the development of tourism in North Khorasan villages based on competitive identity. The required data and information were collected using both library and survey methods. The sample consists of 40 experts familiar with the subject, selected using the snowball method. The Meta-SWOT tool was used to analyze the data and provide a competitive and strategic map. The results show that, in the regional competition map, Khorasan Razavi’s rural tourism, with a score of 5 on the x-axis (economic development), has the highest possible score and is considered the main competitor of North Khorasan’s rural tourism, which has an approximate score of 3.5. On the y-axis, which represents the socio-cultural dimension, the rural tourism of North Khorasan and Razavi are close to each other indicating that Razavi Khorasan and Golestan being the most important competitors in this dimension. On the strategic map, the historical tourism and rural eco-tourism capacity of North Khorasan, along with its bazaars, border crossings, and adjacency to the Razavi Khorasan tourist hub, have the highest strategic compatibility for strategic planning, with scores above 4 on the x-axis.
1. اجزاء شکوهی، م، شاکرمی، ن. علی‌محمد.م. (1397). برنامه‌ریزی راهبردی گردشگری کردستان بر پایه هویت رقابت‌پذیری منطقه‌ای با استفاده از تکنیک Meta-SWOT. مطالعات شهری، 7.#
2. اسدی کرم، ر. (1398). تدوین برنامه راهبردی توسعه گردشگری در مناطق نمونه گردشگری روستایی (مطالعه موردی: روستای نمونه گردشگری میمند در شهرستان شهربابک). راهبردهای توسعه روستایی، 6(3)، 279-297.#
3. ایمانی، ا. (1397). تدوین راهبردهای توسعه گردشگری روستایی (مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان آذربایجان شرقی). اندیشه جغرافیا، 9(18)، 68-90.#
4. بساک، دین پرست، س.(1399). بررسی نقش گردشگری روستایی در توسعه اقتصادی روستاهای هدف گردشگران (مطالعه موردی: روستاهای دهستان مدرس، شهرستان شوشتر). جغرافیا و روابط انسانی، 3(1)، 269-286.#
5. بهرامی، ر ، حبیبی، ک و قادری، ر. (2012). برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه گردشگری روستایی (مطالعه موردی: مناطق روستایی استان کردستان). فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 2(3)، 61-74.#
6. بیات، ا، عندلیب، ع.(1398). سنجش قابلیت گردشگری روستای انجدان اراک با استفاده از مدل متاسوآت. اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 8(1398)، 125-144.#
7. جانی(1390). تبيين و تحليل رقابت‌پذیری در كشورهاي حوزه موردنظرسندچشم اندازواولويت هاي ايران در ارتقاى رقابتپذيري. فصلنامه علمی-پژوهشی برنامه ریزی و توسعه.سال شانزدهم شماره 2.#
8. حاجی نژاد، پ،باقری ،ا.(1393). تدوین برنامه راهبردی توسعه گردشگری روستایی ایران. سیاست‌های راهبردی و کلان، 2(8)، 111-135.
9. خاکپور، ب، عباسی، ح، شاکرمی، ن (2018). ارزیابی و تحلیل جایگاه برند گردشگری استان فارس بر پایه هویت رقابت‌پذیری ملی. مطالعات مدیریت گردشگری، 13(44)، 109-141.#
10. خانی، ف، خسروی مهر، ح، طورانی، ع. (2014). سنجش پتانسیل‌های گردشگری روستایی با رویکرد رفع چالش‌های اقتصادی مطالعه موردی: دهستان قلعه‌قافه-شهرستان مینودشت. پژوهش‌های روستایی، 5(1)، 191-212.#
11. رومیانی، ا، شایان، ح، سجاسی قیداری، ح، رضوانی،م. (1400). برنامه‌ریزی راهبردی فضایی توسعه پایدار مقاصد گردشگری روستایی با استفاده از مدل استراتژیک SOAR. پژوهش‌های روستایی، 11.#
12. سجادی، ا و احمدی، ف. (1392). ارزیابی اثرات گردشگری روستایی شهرستان فومن از دیدگاه جامعه روستایی. مطالعات مدیریت گردشگری، 8(23)، 155-175.#
13. شاکرمی، ک، رهنما، م، چهارراهی، م، حیدری نثا،م. (2019). تحلیلی بر جایگاه شهر مشهد در زمینه توسعه اقتصادی–اجتماعی براساس برند رقابت¬پذیر ملی در افق1404. مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 6(18)، 87-108.#
14. شاکرمی، ک، رهنما، م، زمانی پور، م. (1402). برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه استان لرستان بر پایه هویت رقابت‌پذیر منطقه‌ای. جغرافیاوتوسعه ناحیه‌ای. دوره21، شماره 2.#
15. صفرآبادی، ا،حکیمه،م. زنگی‌آبادی، ع و شاه زیدی،س. (1395). توسعه گردشگری شهری با تاکید بر نقش بازارچه مرزی(مطالعه موردی شهر پاوه)، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری،سال پنجم،شماره16، بهار1395.#
16. فرزین، م، شکاری، ف. عزیزی، ف. (2018). رقابت‌پذیری مقصد گردشگری: تحلیل اهمیت-عملکرد (مورد مطالعه: شهر یزد و شهر شیراز). مطالعات مدیریت گردشگری، 13(44)، 219-247.#
17. فرهادی خواه، ح، زیاری .ک، آروین. م. ظفری. م. (1397). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: باغات سنتی شهر قزوین). فصلنامه گردشگری شهری، دورۀ 5 ،شمارۀ 4 ،زمستان 1397 صص. 170ـ153.#
18. مصالیی، م. (1386 ). برنامه¬ریزی اسـتراتژیک رهیافتی به‌سوی تعالی سازمانی، نشریه مـدیریت، شماره39 ،صص.13- 1#
Barney, j. b., “firm resources and sustained competitive advantage”, journal of. management, vol. 17, no. 1, pp. 99-120, #1991.
Campón-Cerro, A. M., Hernández-Mogollón, J. M., & Alves, H. (2017). Sustainable improvement of competitiveness in rural tourism destinations: The quest for tourist loyalty in Spain. Journal of Destination Marketing & Management, 6(3), 252-#266.
CampónCerroa, AM., Hernández-Mogollóna, JM., Alvesb, H. (2016). Sustainable improvement of competitiveness in rural #tourism destinations: The quest for tourist loyalty in Spain. Journal of Destination Marketing & Management, 29(1), 1-15.
Chen, X., & Ling, X. (2024). The influence mechanism of resource sharing on tourism industry innovation. Heliyon.
Crouch, G. I., & Brent Ritchie, J. R. (1999). “Tourism, Competitiveness and Societal Prosperity”. Journal of Business Research, 44(3), 52-137.
Dyer, P., Gursoy, D., Sharma, B. & Carter, J. (2007). Structural modeling of resident perceptions of tourism and associated development on the Sunshine Coast, Australia. Tourism Management, 28: 409-422
Gartner, W. C. (2006). Planning and Management of Lake Destination Development: Lake Gateways in Minnesota, In: Colin Michael Hall and Tuija Härkönen, Rural Tourism and Sustainable Business, Channel View Publications.
Kostas E. Sillignakis,(2010), Rural Tourism Development for the Prefecture of Lassithi in Crete.
Lee, C.C., & Chang, C.P. (2008). Tourism development and economic growth: a closer look at panels. Journal of Tourism Management, 29(1), 180-192.
Lepp, A. (2007). Residents’ attitudes towards tourism in Bigodi village, Uganda. Tourism Management, 28: 876-885.
M. M., Wall, G., & Xu, K. (2016). Heritage tourism and livelihood sustainability of a resettled rural community: Mount Sanqingshan World Heritage Site, China. Journal of Sustainable Tourism, 24(5), 735–757. https://doi.org/10.1080/ 09669582.2015.1085868.
Mahato, S. S., Phi, G. T., & Prats, L. (2021). Design thinking for social innovation: Secrets to success for tourism social entrepreneurs. Journal of Hospitality and Tourism Management, 49, 396-406.
Miller, d., r. eisenstat & n. foote, “strategy from the inside out”, california management review, no. 44(3), pp. 37-54, 2002.
Mwesiumo, D., Halfdanarson, J., & Shlopak, M. (2022). Navigating the early stages of a large sustainability-oriented rural tourism development project: Lessons from Træna, Norway. Tourism Management, 89, 104456.
Paasi, A. (2013). Regional planning and the mobilization of ‘regional identity’: from bounded spaces to relational complexity. Regional Studies, 47(8), 1-14
Stoffelen, A. (2024). A REVIEW OF TOURISM AND BORDERING PROCESSES: Launching the Annals of Tourism Research Curated Collection on tourism and territorial borders. Annals of Tourism Research, 105, 103728.
Su, B. (2013). Rural Tourism in China. Journal of Tourism Management, 32(6), 1438-1441.
Tolkach, D., & King, B. (2015). Strengthening Community-Based Tourism in a new resource-based island nation: Why and how? Tourism Management, 48, 386–398. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2014.12.013.
Vaishar, A., & ˇSˇtastn´a, M. (2020). Impact of the COVID-19 pandemic on rural tourism in Czechia Preliminary considerations. Current Issues in Tourism, 1–5. https://doi.org/ 10.1080/13683500.2020.1839027.
Wang, L. (2021). Causal analysis of conflict in tourism in rural China: The peasant perspective. Tourism Management Perspectives, , 39, 100863.
Weyland, F., Colacci, P., Cardoni, A., & Estavillo, C. (2021). Can rural tourism stimulate biodiversity conservation and influence farmer's management decisions?. Journal for Nature Conservation, 64, 126071.
Zhou, L., Wall, G., Zhang, D., & Cheng, X. (2021). Tourism and the (re) making of rural places: The cases of two Chinese villages. Tourism Management Perspectives, 40, 100910.
.Zhu, W., & Shang, F. (2021). Rural smart tourism under the background of internet plus. Ecological Informatics, 65, 101424.
