دراسة وتحلیل مقارنة لتعاليم "مكافحة الظلم" و"طلب العدالة" في أشعار قاسم حدّاد وأحمد شاملو
محورهای موضوعی : Contemporary Literature Studies
رضا کوچری
1
,
اردشیر صدرالدینی
2
,
مصطفی یگانی
3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران،
2 - استادیار زبان و ادبیّات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران،
3 - استادیار زبان و ادبیّات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران،
کلید واژه: الكلمات الرئيسية: مكافحة الظلم, الأدب المقارن, الشعر, قاسم حدّاد, أحمد شاملو,
چکیده مقاله :
بررسی و تحلیل تطبیقی آموزه¬های «ظلم¬ستیزی» و «عدالت¬خواهی» در اشعار قاسم حدّاد و احمد شاملو چکیده ظلم¬ستیزی و عدالت¬خواهی به عنوان فضیلتی برجسته همواره در هر عصر و دوره¬ای مورد توجّه بشر قرار گرفته است و اجرای عدالت و دوری از ظلم، از آرمان¬های غایی وی بوده است. شاعران مردمی در اشعارشان توجّه ویژه¬ای به مفهوم ظلم¬ستیزی و عدالت داشته و در زمان¬ها و موقعیت¬های مختلف در جهت تحقّق آن تلاش کرده¬اند. تلاش شاعران -از هر نژاد و ملّتی و در هر دوره¬ای- برای برجسته¬سازی «ظلم¬ستیزی» و «عدالت¬خواهی» این موضوع را جزء بایسته¬های شعر مردمی و از موضوعات اجتماعی شعر شاعران قرار داده است. قاسم حدّاد و احمد شاملو؛ دو شاعر بحرینی و ایرانی هستند که با توجّه به مسائل جامعه و مشکلات مردم، بخشی از اشعارشان را به این موضوع اختصاص داده¬اند. در این تحقیق که به روش کتابخانه¬ای و توصیفی-تحلیلی تدوین شده¬ است، ظلم¬ستیزی در اشعار هر دوشاعر با نگاه تطبیقی بررسی شده است. در پایان این بررسی با وجود تفاوت¬های زبانی و مکانی، به این نکته اساسی پی می¬بریم که حدّاد و شاملو به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جوامع آن¬ها، اشعارشان دارای مشترکات فراوانی در این زمینه می¬باشد؛ ظلم¬ستیزی و عدالت¬خواهی از موتیف¬های مشترک این دو ¬شاعر است که با بافت روایت¬گرانه و داستان¬گونه، گزیدن واژگان مناسب و استفاده از موسیقی درونی مطرح شده¬اند. واژگان کلیدی: ظلم¬ستیزی، ادبیّات تطبیقی، شعر، قاسم حدّاد، احمد شاملو
Comparative study and analysis of "anti-oppression" and "seeking justice" doctrines in the poems of Qasim Haddad and Ahmad Shamlou. Abstract "Anti-tyranny" and "justice-seeking" have always attracted the attention of mankind as a prominent virtue in every age and period, and the implementation of justice and avoiding oppression is considered as a part of ultimate ideals. Popular poets have paid special attention to the concept of anti-tyranny and justice in their poems and have tried to achieve it in different times and situations. The effort of poets (belonging to any race and nationality and in any era) has made this issue one of the essentials of popular poetry and social issues of poets' poetry to highlight "Anti-tyranny" and "justice-seeking". Qasim Haddad and Ahmad Shamlou; are two Bahraini and Iranian poets who have dedicated a part of their poems to this issue, considering the issues of society and people's problems. This study has used the library method and is considered as a descriptive-analytical research, and has examined the anti-tyranny in the poems of both poets with a comparative view. At the end of this study, despite linguistic and spatial differences, we conclude that Haddad and Shamlou have many commonalities in this field due to the political and social conditions governing their societies, their poems; Anti-tyranny and seeking justice are among the common motifs of these two poets, which are presented by choosing appropriate words and using internal music with a narrative and story-like format. Key words: anti-tyranny, comparative literature, poetry, Qasim Haddad, Ahmad Shamlou
المراجع والمصادر
• القرآن الكريم
أ) العربية:
1. حدّاد، قاسم. (1976م). الدّم الثاني، ط2، البحرين: دار الغد للنشر والتوزيع.
2. حدّاد، قاسم. (2000م). الأعمال الشعرية، ط1، بيروت: المؤسسة العربية للدراسات والنشر.
3. حدّاد، قاسم. الأعمال الأدبية، 15/12/1395.
4. عبود، عبده. (1999م). الأدب المقارن، مشكلات وآفاق، دمشق: منشورات اتحاد الكتّاب العرب.
5. العراقي، فائز. (1998م). شعر الإنتفاضة في البعدين الفكري والفنيّ، دمشق: منشورات اتّحاد الكتب العربي.
6. الفرضاوي، محمّد يوسف. (1997م). الصحوة الإسلامية وهموم الوطن العربي والإسلامي، ط2، القاهرة: مكتبة وهبيّة.
ب) الفارسية:
7. أميردهي، علي. (1390ش). بحرين"سرزمين مرواريد"(البحرين"بلد اللؤلؤ")، مجلة أنديشه تقريب، رقم 28.
8. باقي نجاد، عباس. (1386ش). إنسان گرایی در شعر شاملو(الإنسانية في شعر شاملو)، أرومية: جامعة آزاد الإسلامية.
9. زرين كوب، عبدالحسين. (1374ش). آشنايي با نقد أدبي(الإلمام بالنقد الأدبي)، طهران: منشورات سخن.
10. شاملو، أحمد. (1350ش). برگزیده شعرهای أحمد شاملو(مختارات شعرية من أحمد شاملو)، ط2، طهران: منشورات بامداد.
11. شاملو، أحمد. (1374ش). مجموعه آثار"دفتر يكم: شعرها"(مجموعة الأعمال"الدفتر الأول: الأشعار)، ط5، طهران:منشورات نكاه.
12. شاملو، أحمد. (1390ش). هواي تازه(الهواء النقي)، ط14، طهران: منشورات نكاه.
13. غنيمي هلال، محمّد. (1373ش). ادبيات تطبيقي(الأدب المقارن)، ترجمة: الدكتور السيد مرتضي آيت الله¬زاده شيرازي، طهران: منشورات أميركبير.
