طراحی الگوی رهبری توزیعی مبتنی بر تعالی سازمانی در مدیران مدارس
محورهای موضوعی : آموزش و پرورشمریم اسماعیلی 1 , علیرضا محمدی نژاد گنجی 2 , مژگان عبدالهی 3 , پریسا ایران نژاد 4 , رمضان جهانیان 5
1 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران.
2 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
3 - استادیار گروه علوم تربیتی،واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی کرج،ایران.
4 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران
5 - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، البرز، ایران
کلید واژه: رهبری توزیعی, تعالی سازمانی, مدیران مدارس.,
چکیده مقاله :
هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی رهبری توزیعی مبتنی بر تعالی سازمانی در مدیران مدارس میباشد.
روش: روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا، تحلیل محتوا بود. جامعه هدف شامل رؤسا اداره کل آموزش و پرورش شهرستانهای استان تهران بوده و فرایند نمونه گیری در حین تحلیل داده ها ادامه یافت تا زمانی که تئوری به مرحله اشباع نظری رسید و تعداد نمونه پژوهش با 14 نفر خاتمه یافت. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. در این پژوهش برای تحلیل اطلاعات در سه مرحله کدگذاری انجام شد.
یافته ها: یافته ها نشان داد طبق روش تحلیل محتوا که هر مدل شامل 6 جز اصلی است، مقوله های علی عبارتند از: عامل مشارکتی و تعامل محور، عامل سازمان محور؛ شرایط مداخله گر شامل: شرایط درون-برون سازمانی، عدم پذیرش و برنامه ریزی جهت رهبری توزیعی؛ مقوله محوری عبارتند از:تفویض اختیار، تسهیم معلمان در تصمیمات، تقویت مشارکت گروهی، وجود اعتماد سازمانی، توسعه مسائل حرفه ای؛ بسترهای مدل عبارتند از: بسترهای سازمانی، بسترهای دانشمحور، بسترهای مشارکتی، بسترهای حمایتی؛ و همچنین راهبردها: راهبردهای تعامل ساز، راهبردهای ارتقادهنده سازمان، راهبردهای دانش محور و توانمندساز؛ و پیامدها عبارتند از: پیامدهای دانش محور، پیامدهای انگیزشی و پیامدهای رابطه محور.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، به منظور اثربخش بودن و تعالی نظام آموزش و پرورش اقدام نمودن بر اساس این مدل توصیه میگردد چرا که این مدل از جامعیت مطلوبی برخوردار است و یکی از عوامل در ارتباط با تعالی سازمانی مدارس سبک رهبری توزیعی می باشد که روش مؤثر و مناسبی برای بهبود و سرآمدی مدارس می باشد.
Purpose: The purpose of the current research is to design a distributed leadership model based on organizational excellence in school administrators.
Method: The current research method was grounded theory in terms of practical purpose and implementation method. The target population included the heads of the General Department of Education of the cities of Tehran province, and the sampling process continued during the data analysis until the theory reached the theoretical saturation stage and the number of the research sample ended with 14 people. The data collection tool was a semi-structured interview.
Results: The findings showed that according to the grounded theory method, each model contains 6 main components, the causal categories are: participatory and interaction-oriented factor, organization-oriented factor; Intervening conditions include: internal and external organizational conditions, lack of acceptance and planning for distributed leadership; The main categories are: delegating authority, sharing teachers in decisions, strengthening group participation, existence of organizational trust, development of professional issues; Model platforms include: organizational platforms, knowledge-based platforms, collaborative platforms, support platforms; as well as strategies: interactive strategies, organizational promotion strategies, empowering knowledge-oriented strategies; And the consequences include: knowledge-oriented consequences, motivational consequences and relationship-oriented consequences.
Conclusion: According to the results of this research, it is recommended to act based on this model in order to be effective in the education and training system, because this model is of desirable comprehensiveness and one of the factors related to the organization of schools is the leadership style of management.
خالدی، هیوا. تسلیمیان، ناصر. (1401). تأثیر سبک رهبری توزیعی مدیران بر اثربخشی مدارس از طریق انگیزش معلمان و خوش بینی تحصیلی آنان در مدارس متوسطه اول، پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش عالی میعاد.
ضیامجیدی، آرزو. خالوندی، فاطمه. جعفرپورمنفرد، سعید. (1398). بررسی رابطه سبک رهبری مدیران با عملکرد شغلی معلمان مقطع ابتدایی شهرستان ملارد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
علیزاده صدردانش پور، عفت. عباسی، بدری. (1399). رابطه سبک رهبری تحولی و تعالی سازمانی در مدارس ابتدایی استان گیلان با تاکید بر نقش بهزیستی سازمانی، پایان نامه کارشناسي ارشد، دانشگاه آزاد اسلامي واحد بندرانزلي.
معجونی، حسین. اردلان، محمدرضا. قنبری، سیروس. افضلی، افشین. (1401). رابطه ی رهبری توزیعی با تعالی سازمانی مدارس با نقش میانجی توانمندسازی ساختاری و روان-شناختی در معلّمان، جامعه شناسی آموزش و پرورش، 15(1)، 41-56.
ناطقیان، حامد. بحرینی، سیدصادق. متفکر، حسین.(1400). بررسی رابطه رهبری توزیعی بر رضایت شغلی با نقش میانجی جوسازمانی و همکاری حرفه ای در بین کارکنان مدارس غیرانتفاعی منطقه یک تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران غرب.
Abdullahzade S. (2017). Investigating the relationship between the components of distributive leadership with employee creativity, organizational silence and organizational capability (Buchan County Education Department), M.Sc. Thesis, Urmia University, Faculty of Literature and Humanities.
AL-Abrrow H, Abdullah H, Atshan N. (2019). Effect of organisational integrity and leadership behaviour on organisational excellence: Mediator role of work engagement, International Journal of Organizational Analysis, 27(4): 972-985.
Al-Dhaafri H S, Alosani M S. (2020). Impact of total quality management, organisational excellence and entrepreneurial orientation on organisational performance: empirical evidence from the public sector in UAE. Benchmarking: An International Journal, 23(2): 1463-5771.
Alhefiti S, Ameen A, Bhaumik A. (2019). The impact of the leadership and strategy management on organizational excellence: moderating role of organizational culture. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 11(06): 748-759.
Brown C, MacGregor S, Flood J. (2020). Can models of distributed leadership be used to mobilise networked generated innovation in schools? A case study from England. Teaching and Teacher Education, 94: 103101
Burks K. (2021). International School Leaders: Finding Success Through Distributed Leadership Practices. Kappa Delta Pi Record, 56(2): 52-54.
Bush T, Ng A Y. M. (2019). Distributed leadership and the Malaysia education blueprint. Journal of Educational Administration. 57(3): 279-295.
Christine. A, & Lorentzen. R, 2022, Digital transformation as distributed leadership: Firing the change agent, Procedia Computer Science, Volume 196, 2022, Pages 245-254.
Davison, A., Brown, P., Pharo, E., Warr, K., McGregor, H., Terkes, S., Boyd, D., & Abuodha, P. (2013). Distributed leadership: Building capacity for interdisciplinary climate change teaching at four universities. International Journal of Sustainability in Higher Education, 15(1), 98–110.
Fu L, Liu Z, Liao S. (2018). Is distributed leadership a driving factor of innovation ambidexterity? An empirical study with mediating and moderating effects. Leadership & Organization Development Journal. 39(3): 388-405.
González, E C. (2020). A Comparison of Demographic Profiles and Academic Outcomes of Charter Schools and Traditional Public Schools in Fresno, Kings, Madera, and Tulare Counties, Doctoral dissertation, California State University, Fresno.
Lasrado, F., & Kassem, R. (2021). Let's get everyone involved! The effects of transformational leadership and organizational culture on organizational excellence. International Journal of Quality & Reliability Management, 38(1), 169-194.
Leithwood, K., Mascall, B., Stauss, T., Sacks, R., Memon, N., & Yashkina, A. (2007). Distributing leadership to make schools smarter: Taking the ego out of the system. Leadership and Policy in Schools, 6(1), 37–67.
Nasiri Valik Bani F, Ghanbari E. (2016). Analysis of the Relationship between Distributed Leadership Style and Organizational Effectiveness of High Schools in Hamadan. Journal of Educational Research. 2(31): 110-132.
Nawab A, Asad M M. (2020). Leadership practices of school principal through a distributed leadership lens: a case study of a secondary school in urban Pakistan. International Journal of Public Leadership.16(4): 411-422.
Neeleman, A. (2019). The scope of school autonomy in practice: An empirically based classification of school interventions. Journal of Educational Change, 20(1), 31–55. 10.
Ni, Y, Yan, R, Pounder, D, et al. (2018). Collective leadership: Principals’ decision influence and the supportive or inhibiting decision influence of other stakeholders. Educational Administration Quarterly, 54(2), 216–248.
O’Shea. C, 2021. Distributed leadership and innovative teaching practices, International Journal of Educational Research Open, 2 (2021), 100088.
Rikkerink, M, Verbeeten, H, Simons, R, Ritzen, H, et al. (2016). A new model of educational innovation: Exploring the nexus of organizational learning, distributed leadership, and digital technologies. Journal of Educational Change, 17(2), 223–249.
Sebastian, J., Huang, H., & Allensworth, E. (2017). Examining integrated leadership systems in high schools: Connecting principal and teacher leadership to organizational processes and student outcomes. School Effectiveness and School Improvement, 28(3), 463–488.
Sun, A., & Xia, J. (2018). Teacher-perceived distributed leadership, teacher self-efficacy and job satisfaction: A multilevel SEM approach using the 2013 TALIS data. International Journal of Educational Research, 92, 86-97.
Witziers, B., Bosker, R. J., & Krüger, M. L. (2003). Educational leadership and student achievement: The elusive search for an association. Educational Administration Quarterly, 39(3), 398–425.
