هویت اجتماعی و اثرات آن در تهدید همبستگی اجتماعی محلات شهری (مطالعه موردی: بندر ماهشهر)
محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری
صدیقه آغاجری
1
,
دکتر محسن آقائی جوبنی
2
1 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ماهشهر،دانشگاه آزاد اسلامی،ماهشهر،ایران
2 - استادیارگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد ماهشهر،دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر،ایران
کلید واژه: همبستگی اجتماعی, قوم‌گرایی, تعلق مکانی, هویت, محله, بندر ماهشهر,
چکیده مقاله :
امروزه جنبه‌های اجتماعی شهرها مورد توجه برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در برنامه ریزی شهری باید از نگاه صرف کالبدی به نگاهی چند بعدی بود که کلیه ابعاد را در برمی گیرد. از طرف دیگر محله نیز به عنوان یکی از ابزارهای برنامه ریزی شهری است، در حقیقت محله ها بیشتر از آنکه واحدهای جغرافیایی و کالبدی باشند واحدهای اجتماعی و فرهنگی هستند. در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت ابعاد اجتماعی در برنامه‌ریزی شهری به بررسی عامل تنوع هویت‌های اجتماعی درشهر و عوامل تهدید کننده همبستگی اجتماعی درسطح محلات ماهشهر پرداخته شده است. براین اساس با استناد به روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای بررسی‌های میدانی، عامل‌همبستگی اجتماعی در محله ماهشهر بررسی شد. در ابتدا دو منطقه ماهشهر قدیم و جدید دو محله انتخاب شدند و سپس پرسش -نامه میان ساکنین محله به صورت تصادفی توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS، انجام شده است و با استفاده از آزمون تی و پیرسون به بررسی رابطه معنادار میان مولفه‌ها پرداخته شد. نتایج نشان می‌دهدکه متغیرهای اجتماعی با شدت همبستگی قوی وکاهش خطای بالا، ارتباط بیشتری با عامل همبستگی دارد و قوم‌گرایی مهم‌ترین عامل تهدید کنندۀ همبستگی اجتماعی در منطقه شناخته شد.
Nowadays, the social aspects of cities have become a focus of urban planners. In urban planning, we need to move from a purely physical perspective to a multidimensional one that encompasses all dimensions. On the other hand, the neighborhood is one of the tools of urban planning; in fact, neighborhoods are more social and cultural units than geographical and physical ones. In the present study, considering the importance of social dimensions in urban planning, the factor of diversity of social identities in the city and the threatening factors of social cohesion at the neighborhood level of Mahshahr have been investigated. Accordingly, based on the descriptive-analytical method and field studies, the factor of social cohesion in the Mahshahr neighborhood was examined. Initially, two areas of old and new Mahshahr were selected as two neighborhoods, and then the questionnaire was randomly distributed among the residents of the neighborhood. Data analysis was performed using SPSS software, and using t-test and Pearson, the significant relationship between the components was investigated. The results show that social variables have a stronger relationship with the cohesion factor with a high correlation strength and a decrease in high error, and tribalism is recognized as the most important factor threatening social cohesion in the region.
1.ابراهیم‌زاده، عیسی، وکماسی، حسین(1393). ارزيابي و تحليل كيفيت خدمات شهرداري بر اساس مدل سركوال (مطالعه موردي: شهرداري شهر سنقر). فصل‌نامه مطالعات برنامه‌ريزي شهري، 2(6)، 153-172.
2.توحیدیان، یاسمن، نوابخش، مهرداد وآقاجانی‌مرساء، حسین (1397). بررسی عوامل تهدید کننده‌ی همبستگی اجتماعی درسطح محلات تهران. فصل‌نامه مطالعات جامعه‌شناختی‌شهری. 8(28): 167-190.
3.چنگیزی، نگار، واحمدیان، رضا(1392). بررسی شاخص‌های هویت‌شهری دربافت تاریخی(نمونه موردی: بازار کرمان ). فصل‌نامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 3(11)، 53-63.
4.زمانی، فائزه، و اصغرپور، احمدرضا(1393). تأثیر ویژگی‌های اجتماعی و فیزیکی فضای شهرداری بر صحت اجتماعی مجتمع‌های مسکونی )مطالعه‌موردی: مجتمع آپارتمان‌های جدید شهری(. ششمین همایش ملی برنامه‌ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر شهر سازنده، آبان‌ماه، 13صفحه.
5.سایت شهرداری بندرماهشهر (1396).
6.سلجوقی، سارا، راستی، امید، و نارویی، پیمان (1399). بررسی تنوع هویت‌های اجتماعی در شهر وعوامل تهدید کننده همبستگی اجتماعی در سطحمحلات. دومین کنفرانس ملی علوم انسانی و توسعه، دانشگاه پیام نور فارس، اسفندماه، 9صفحه.
7.فردوسیان، فرشته)1393). اصول و مفاهیم طراحی شهری سنتی و مدرن در ایران . ترجمه کبریا صداقت رستمی، انتشارات مانی،چاپ اول، 304صفحه
8.محسنی، منوچهر، وجاراللهی، عذرا(1397). مشارکت اجتماعی در ایران. انتشارات یادداشت، چاپ سوم، 168صفحه.
9.محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضدروش مراحل و رویه های عملی در روش شناسی کیفی. نشر جامعه شناسان، چاپ دوم، 352 صفحه.
10.محمودی‌نژاد، هادی (1389). فضا و مکان در طراحی شهری. انتشارات طحان، چاپ دوم، 216 صفحه.
11.موسوی، یعقوب(1391). پدیده کاهش همبستگی اجتماعی در کلان‌شهرها. فصل‌نامه برنامه ریزی وآمایش فضا، 6(2)، 113-133.
12.نقی‌زاده، محمد، وطغیانی، شیرین(1390). ضرورت مدیریت بحران‌های هویتی در فضاهای شهری. فصل‌نامه هویت شهر، 5(9)، 73-82.
13.یزدانی، محمدحسن، علی‌پور، ابراهیم، و محمودی، ایوب(1398). بررسی و تحلیل هویت محلات شهری باتاکید بر حس تعلق به مکان در محلات سیزده گانه حاشیه شهر اردبیل. فصل نامه جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، 6(14): 9-39.
14.Adger, N., (2011). Social and Ecological Resilience: is They Related?. Progress in human geogra-phy, 24(3): 347-364.
15.Delanti, G., (2003). Urbanization in Developing Countries, England, Englewood Cliffs, Prentice Hall.
16.Ismail, I. S., Shamsuddin, S., & Sulaiman, A. B. (2008). An evaluation of resident’s perception of identity in Putrajaya new town. Jurnal Alam Bina, 13(4):37-51.
17.Ujang, N., Zakariya, K., (2015). The Notion of Place, Place Meaning and Identity in Urban Regeneration. Vol,170: 709-717.
منبع اینترنتی
18. https://www.google.com/maps/place/Bandar-e+Mahshahr,+
