بررسی تاثیر کلسیم در بهبود اثرات سوء ناشی از شوری ورمی‌کمپوست در تولید نشاء خیار (Cucumis Sativus).

محورهای موضوعی : پژوهش نامه کشاورزی

کاظم علی خواجه ¹ , محمد خواجه حسینی ²

1 - کارشناس ارشد اگرواکولوژی و کارشناس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی
2 - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

تاریخ دریافت : 1396/06/09 تاریخ پذیرش : 1396/08/20 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: شوری, بستر کشت, نیترات کلسیم,

چکیده مقاله :

شوری، مخصوصاً در مناطق خشک و نیمه خشک یکی از مسائل عمده کشاورزی در سراسر دنیا محسوب می شود. ورمی کمپوست دارای مقادیر بالایی از پتاسیم، فسفر و سدیم است که منجر به افزایش شوری می شود. شوری زیاد عامل محدود کننده مصرف این ماده است. یون کلسیم اثرات قابل توجهی در فرایندهای فیزیولوژیک گیاهان داشته و پارامترهای مورفولوژیک و بیوشیمیایی گیاهانی که تحت تنش شوری (NaCl) قرار گرفته اند را بهبود می بخشد .به منظور بررسی تاثیر کلسیم بر بهبود آسیب های ناشی از شوری ورمی کمپوست به عنوان محیط کشت در تولید نشاء خیار، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در پاییز 1393 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفت. در این آزمایش از نیترات کلسیم 99% به عنوان منبع کلسیم استفاده شد. تیمارهای آزمایش عبارت بود از تیمار شاهد ورمی کمپوست بدون کلسیم، تیمار 10 میلی مولار کلسیم به صورت محلول با بذر قبل از کاشت، تیمار 25 میلی مولار کلسیم و تیمار 75 میلی مولار کلسیم همراه با محیط کشت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که حضور کلسیم تاثیر معنی داری در بهبود اثرات شوری دارد و تیمار 10 میلی مولار کلسیم بیشترین اثرات مثبت را بر ویژگی های رشدی نشاء خیار در محیط کشت ورمی کمپوست داشت. کاربرد مناسب یون کلسیم حساسیت گیاهان به شوری را پایین آورده و پارامترهای مورد نظر را به خوبی بهبود می بخشد، بنابراین استفاده از گیاهان زراعی با کارایی کاربرد کلسیم بالا، می تواند به کاهش هزینه های اقتصادی در مقابل شوری کمک کند.

چکیده انگلیسی:

Salinity, especially in arid and semi-arid regions, is one of the major agricultural issues around the world. Vermicompost has high levels of potassium, phosphorus and sodium, which leads to increased salinity. High salinity is a limiting factor in the consumption of this substance. Calcium ions have significant effects on plant physiological processes and improves the morphological and biochemical parameters of plants subjected to salinity stress (NaCl). To investigate the effect of calcium on the improvement of damage caused by vermicompost salinity as the experiment was conducted as a completely randomized design in autumn 2014 in a research greenhouse of Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. In this experiment, calcium nitrate (99%) was used as a calcium source. The treatments consisted of calcium vermicompost control, 10mM calcium treated before seeding, 25mM calcium treatment and 75mM calcium treatment with culture medium. The results of this experiment showed that calcium presence had a significant effect on salinity effects and 10mM calcium had the most positive effects on the growth characteristics of cucumber in vermicompost culture medium. The proper application of calcium ion reduces the sensitivity of plants to salinity and improves the desired parameters, therefore, the use of crops with high calcium application efficiency can help reduce economic costs against salinity.