تقریر برهان صدیقین مبتنی بر آیات قرآن

محورهای موضوعی : اندیشه های فلسفی و کلامی

محمود ایگدر ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج)
محمد حسن برهانی فر ² (دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج)

تاریخ دریافت : 1401/11/18 تاریخ پذیرش : 1401/11/18 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: قرآن, ملاصدرا, علامه طباطبایی, حکمت متعالیه, برهان صدیقین,

چکیده مقاله :

یکی از براهین اقامه شده بر وجود خدا، برهان‌ صدیقین است.. برهان‌صدیقین، برهان حکمت متعالیه برای اثبات وجود واجب تعالی در راه تأمل در حقیقت وجود است.. امتیاز این برهان بر سایر برهان‌ها این است که در آن از هیچ یک از. مخلوقات برای اثبات وجود خدا استفاده نشده است. بی‌گمان یکی از امتیازهای فیلسوفان اسلامی از عصر فارابی تاکنون، در برابر دیگر اندیشمندان اسلامی در اثبات واجب تعالی برهان صدیقین آنان است. امّا در این برهان چه ویژگی‌ایی نهفته است و معیار آن چیست؟ که بر دیگر براهین ممتاز می‌شود. در این مقاله معلوم می‌شود فارابی، ابن سینا، ملاصدرا و علامه طباطبایی یک معیار برای برهان صدیقین معرفی کرده‌اند. یا اینکه هر یک از آنان طریق خاصی را در نظر گرفته‌اند و کدام طریق در اثبات برهان صدیقین برتر و کامل‌تر است. از نظر حکمت متعالیه برتری برهان صدیقین بر سایر براهین اثبات وجود خدا به جهت امتیازاتی همچون: عینیت طریق با مقصود، بی‌نیازی از ابطال دور و تسلسل و اثبات ویژگی‌های واجب متعال است و اینکه هر یک از حکمای الهی، برای اثبات برهان صدیقین از آیات قرآن کریم الهام گرفته‌اند.