مقایسه انرژی ورودی، خروجی و پتانسیل گرمایش جهانی مزارع کلزا و جو دیم در استان گلستان (شهرستان آق قلا)

محورهای موضوعی : پژوهش های به زراعی

محمدتقی فیض بخش ¹ , عفت پروار ²

1 - دانشیار
2 - کارشناس تحقیقات

تاریخ دریافت : 1401/03/04 تاریخ پذیرش : 1401/05/13 تاریخ انتشار : 1401/06/10

کلید واژه: انرژی ویژه, سوخت, عملیات زراعی, انرژی غیرمستقیم,

چکیده مقاله :

مقایسة انرژی گیاهان زراعی یکی از روش هایی است که می تواند در اولویت بندی کشت گیاهان مختلف زراعی در هر منطقه به کار گرفته شود. به منظور مقایسه انرژی ورودی، خروجی و پتانسیل گرمایش جهانی مزارع کلزا و جو دیم در استان گلستان (شهرستان آق قلا) آزمایشی در پاییز 1398 انجام پذیرفت. به این منظور از طریق مصاحبه با کشاورزان مختلف (برای جو دیم و کلزای دیم به ‫ترتیب 37 و 21 کشاورز از طریق تکمیل پرسشنامه در محدوده شهرستان آق قلا) جمع آوری داده های مورد نیاز نظیر ماشین آلات و نهاده های مصرفی شامل بذر، کود، سوخت و سموم در دو محصول صورت گرفت. پس از آن داده های موردنیاز در سه بخش مصرف سوخت، سوخت مصرفی و پتانسیل گرمایش جهانی ناشی از انتشار گازهای گلخانه ای بر مبنای معادل دی اکسید کربن محاسبه گردید. بیشترین درصد انرژی ورودی مستقیم در مزارع کلزا و جو دیم ترتیب با 3/39 و 8/46 درصد مربوط به مصرف سوخت بود. بیشترین و کمترین پتانسیل گرمایش جهانی به ترتیب از مزارع کلزا و جو دیم (به ترتیب1492و 1/739 کیلوگرم CO2 در هکتار) به دست آمد. همـچنین در هـر دو محـصول کمتـرین میـزان تولـید گازهـای گلخانه ای مربوط به کود پتاسیم به میزان 3/26 کیلوگرم معادل CO2 برای کلزای دیم و 1/13 برای جو دیم بود. در هر دو محصول مصرف سوخت و کود بالاترین انرژی مصرفی و تولید گازهای گلخانه ای را تشکیل می دهد. استفاده از ادواتی که باعث کاهش مصرف سوخت شوند توصیه می گردد و همچنین لزوم بررسی و تحقیق جهت کشت های تناوبی و استفاده از گیاهانی که قادر به تثبیت نیتروژن هستند آشکار می گردد.

چکیده انگلیسی:

Comparing the energy of agricultural plants is one of the methods that can be used in prioritizing the cultivation of different agricultural plants in each region. In order to compare the energy input, output and global warming potential of rapeseed and rainfed barley fields in Golestan province (Aqqla city), an experiment was conducted in the fall of 2019. For this purpose, through interviews with different farmers (37 and 21 farmers for rainfed barley and rainfed rapeseed, respectively, by filling out questionnaires in Aqqala city) to collect the required data of machines and consumables including Seeds, fertilizers, fuel and pesticides were used in two crops. After that, the required data were calculated in three sections: fuel consumption, fuel consumption and global warming potential due to the emission of greenhouse gases based on CO2. The highest percentage of direct input energy in rapeseed and rainfed barley fields was related to fuel consumption with 39.3 and 46.8 percent, respectively. The highest and lowest global warming potential was obtained from rapeseed and rainfed barley fields (1492 and 1.739 kg CO2 per hec, respectively). Also, in both products, the lowest amount of greenhouse gas production related to potassium fertilizer was 26.3 kg CO2 equivalent for rainfed rapeseed and 1.13 for rainfed barley. In both products, fuel consumption and fertilizer constitute the highest energy consumption and greenhouse gas production. The use of tools that reduce fuel consumption is recommended, and the necessity of investigating and researching rotation crops and using plants capable of fixing nitrogen is revealed.