اثر محلول‌پاشی بور (B) بر عملکرد دانه و صفات فیزیولوژیکی گندم تحت تنش کم آبی

محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

محمد‌رضا معینیان ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین- ایران.)
کاوه زرگری ² (استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا، ورامین- ایران.)
جواد حسن‌پور ³ (استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین. ورامین – ایران)

تاریخ دریافت : 1392/09/01 تاریخ پذیرش : 1393/03/12 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: پرولین, عملکرد دانه, گندم, کلروفیل, قطع آبیاری, محلول‌پاشی بور,

چکیده مقاله :

تحقیقی به منظور بررسی اثر محلول پاشی عنصر بور وقطع آبیاری بر روابط آبی گندم (لاین جدید امید بخش و متحمل به خشکی WS82- 9) به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با عامل اصلی شامل سه سطح آبیاری 1- آبیاری معمول (عرف منطقه) 2- قطع آبیاری در 50% ساقه دهی 3- قطع آبیاری در مرحله 50% گل دهی و عامل فرعی شامل تیمار محلول پاشی بور در سه سطح 1- محلول پاشی با آب خالص 2- محلول پاشی عنصر بور با غلظت 5/0 درصد 3- محلول پاشی عنصر بور با غلظت یک درصد در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیش ترین مقدار عملکرد دانه از تیمار آبیاری معمول و محلول پاشی عنصر بور با غلظت یک درصد با 5/5632 کیلو گرم در هکتار به دست آمد که نسبت به تیمار قطع آبیاری در مرحله گل دهی و محلول پاشی با آب خالص، با 4/2591 کیلو گرم در هکتار، 9/53 درصد برتری داشت. میزان پرولین نیز تحت تاثیر اثرات متقابل تیمار آبیاری و عنصر بور قرار گرفت. تیمار قطع آبیاری در مرحله گل دهی و محلول پاشی عنصر بور با غلظت یک درصد توانست بالا ترین میزان پرولین با 01/1 میکرو گرم بر گرم و تیمار آبیاری معمول و آب خالص با 803/0 میکرو گرم بر گرم را کم ترین میزان پرولین را به دست آورد. اثر آبیاری بر پایداری غشای سلولی و میزان کلروفیل برگ تأثیر گذار بود، ولی محلول پاشی بور تأثیر معنی داری نداشت. محتوی نسبی آب برگ نیز تحت تاثیر اثرات متقابل تیمار آبیاری و عنصر بور قرار گرفت بالا ترین میزان محتوی نسبی آب برگ از تیمار آبیاری معمول و محلول پاشی عنصر بور با غلظت یک درصد با 94 درصد و کم ترین مقدار را تیمار قطع آبیاری در مرحله ساقه دهی و محلول پاشی با آب خالص با 56 درصد به دست آورد.

چکیده انگلیسی:

An experiment was conducted in order to evaluate the effects of B spraying and drought stress on water relations of wheat, in varamin agricultural research center in 2009-10. A split-plot layout within randomized complete block design with three replications were used. Main plots were three irrigation treatments (normal irrigation , non-irrigation at 50% stem elongation stage and non-irrigation at 50% flowering stage ) and sub plots were three levels of B spraying ( spraying with pure water, B spraying with 0.5% concentration and B spraying with 1% concentration ). The result showed that, the highest amount of grain yield was belonged to normal irrigation + B spraying with 1% concentration treatment (5632.5 kg/hac). This treatment had 53.9%  yield increasing comparing with non-irrigation + spraying with pure water treatment (2591.4 kg/hac). Prolin percentage affected significantly with irrigation and B spraying treatments,. The highest and the lowest amount of Prolin was belong to non-irrigation at 50% flowering stage+ B spraying with 1% concentration treatment (1/01 Mg/g.fw) and normal irrigation + spraying with pure water (0/803 Mg/g.fw), respectively. Irrigation effects on cell membrane stability and chlorophyll content of leaves was affected but the effect was not affected B spraying, RWC affected significantly with irrigation and B spraying treatments, normal irrigation + B spraying with 1% concentration treatment had the highest amount of  RWC (94%) and the lowest amount of  RWC was belong to non-irrigation at 50% stem elongation stage + spraying with pure water treatment (56%)