بررسی اثر عناصر ریز مغذی (آهن، روی، منگنز) بر صفات کمی و کیفی گیاه استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)

محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

عارف رضایی ¹ ( گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران، ایران. )
محمد نصری ² ( مرکز تحقیقات فنآوری‌های نوین تولید غذای سالم، واحد ورامین- پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، ورامین، تهران، ایران )
فرشاد قوشچی ³ ( گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران، ایران )

تاریخ دریافت : 1395/02/02 تاریخ پذیرش : 1395/08/20 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: روی, آهن, محلول‌پاشی, استویا, صفات کمی و کیفی, منگنز,

چکیده مقاله :

به منظـور بررسـی اثـر عناصـر ریـز مغـذی (آهـن، روی و منگنـز) بـر صفـات کمـی و کیفـی گیـاه استـویـا (Stevia rebaudiana Bertoni) آزمایشی در گلخانه آموزشی– پژوهشی دانشکده کشـاورزی واحـد ورامیـن در سـال 1393 در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش اثر محلول پاشی تیمار های مختلف کودی آهـن و روی و منگنـز بر گیـاه و میزان قنـد اسـتویا بررسـی گـردید. تیمـار های آزمایش شامـل سطـوح ذیـل بـود: 1- شـاهد (بدون محلول پاشی). 2- محلول پاشی آهن (نه درصد آهن قابل حل در آب). 3- محلول پاشی (شش درصد آهن قابل حل در آب). 4- محلـول پاشـی آهـن (نـه درصـد آهـن قابـل حـل در آب) + محلـول پاشـی کـود روی. 5- محلول پاشی آهن (شش درصد آهن قابل حل در آب) + محلول پاشی کود روی. 6- محلول پاشی آهن (نه درصد آهـن قابل حـل در آب) + محلول پاشـی کـود منگنز. 7- محلول پاشی آهن (شش درصد آهن قابل حل در آب) + محلول پاشی کود منگنز. 8- محلول پاشـی آهن (نه درصـد آهن قابل حل در آب) + محلـول پاشی کود روی + محلول پاشی کود منگنز. 9- محلول پاشی آهن (شش درصد آهن قابل حل در آب) + محلول پاشی کود روی + محلول پاشی کود منگنز بودند. نتایج نشان داد که محلول پاشی کود های مختلف بر طول ساقه، وزن خشک ریشه، میزان استـویوزید، میزان گلیکـوزید، محتـوای آهن، روی و منگنز گیاه تأثیر معنی داری داشت. بیش ترین میزان گلیکوزید در تیمار آهن (نه درصـد قابل حل در آب) + روی+ منگنز و کم ترین آن در تیمار شاهد به ترتیب با میانگین 55/7 و 94/3 درصد ماده خشک برگ حاصل شد. بیش ترین طول ساقه در تیمار آهن (نه درصد قابل حل در آب) + روی + منگنز و کم ترین آن در تیمار شاهد به ترتیب با میانگین 81 و 58 سانتی متر حاصل شد. کم ترین میزان استویوزید نیز با میانگین 25/2 درصد ماده خشک برگ در تیمار شاهد به دست آمد و تیمار ترکیبی آهن + روی + منگنز نسبت به سایر تیمار ها سهم بیش تری در افزایش استویوزید در گیاه استویا داشتند. همچنین در بین تیمار های دو قسمتی بیش ترین محتـوای آهن گیاه در تیمار آهن (نه درصـد قابل حل در آب) + منگنز با 174 میلی گرم بر کیلو گرم حاصل شد. کم ترین محتوای آهن گیاه نیز در تیمار شاهد با 70 میلی گرم بر کیلو گرم به دست آمد. بنـا بر این می تـوان تیمار آهـن (نه درصد آهن قابل حـل در آب) + محلول پاشـی روی + محلـول پاشـی منگنز را به دلیل فرم نانو بودن و جذب بهتر آن توسط گیاه و بالا ترین میزان عملکرد در اکثریت صفـات انـدازه گیـری شده، به عنوان بهترین تیمار پیشنهاد کرد.

چکیده انگلیسی:

In order to evaluate the effect of micronutrients (Fe, Zn and Mn) on the quantity and quality of the Stevia, an experiment was conducted in during 2014 at Research Greenhouse of Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Varamin branch. A randomized complete block design with three replications was used. Treatments included: 1-Control, 2-Foliar application (9% Fe water-soluble), 3- Foliar application (6% Fe water-soluble), 4- Foliar application (9% Fe water-soluble)+ Zn, 5- Foliar application (6% Fe water-soluble)+ Zn, 6-Foliar application (9% Fe water-soluble)+ Mn, 7- Foliar application (6% Fe water-soluble)+ Mn, 8- Foliar application (9% Fe water-soluble)+ Zn+Mn, 9- Foliar application (6% Fe water-soluble)+ Zn+Mn. Results showed a significant effect of Foliar micronutrients on shoot length, Internode length, root dry weight, leaf dry weight, soot dry weight, Stevioside, Rebaudioside, Glycoside, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, chlorophyll b/a, Fe, Zn and Mn content, but the effect of Treatments on P and Ca content is not significant. The Best Results in Foliar application (9% Fe water-soluble) + Zn+Mn treatment was obtained. The impact on the amount of phosphorus and calcium treatments were not significant. Because the micro-nutrients applied as foliar application is sent, an increased impact on soil phosphorus and phosphorus absorption and thus no plant phosphorus content is also due to the lack of elemental calcium treatments and applications by spraying, can have no effect on the absorption of calcium soil. Most of the glycosides in the treatment of iron (nine percent soluble in water) + Zn + Mn and lowest in control 7.55 and 3.94 respectively with an average of dry matter was obtained. Most of the shoot in the treatment of iron (nine percent soluble in water) + Zn + Mn and lowest in control respectively 81 and 58 cm respectively. Fe + Zn + Mn combination treatment compared to other treatments bigger share of Stevia in the lengthening of internodes were at least internode length, with an average of 3.03 inches was in control. Lowest Steviosid with an average of 2.25% of dry matter in the Amdo control Fe + Zn + Mn combination treatment compared to other treatments had a bigger share in the increase in the Stevia plant Steviosid. The highest Rybvdyvzyd in the treatment of iron (nine percent soluble in water) + Zn + Mn and iron treatment (six percent soluble in water) + Zn + Mn with an average of 2.63 and 2.53 percent of the dry matter and least control it. In between treatments, foliar iron (not water-soluble iron content) + Zinc + foliar fertilizer spray six thousand four hundred manganese fertilizers more effective than other treatments the traits were measured.