مقایسه تاثیر آموزش مبحث اختلالات آب و الکترولیت و اسید و باز به روش مباحثه گروهی (حل مسأله) با روش سخنرانی بر روی استدلال بالینی در کارورزان بخش اطفال

محورهای موضوعی : علوم پزشکی

محمود رضا خزاعی ¹ , محمود آریامنش ²

1 - استادیار، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران
2 - دانشجوی رشته پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران

تاریخ دریافت : 1396/03/15 تاریخ پذیرش : 1396/03/15 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: سخنرانی-یادگیری با حل مساله(مباحثه گروهی)- استدلال بالینی,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف: در اکثر دانشگاههای دنیا یادگیری براساس حل مسأله جایگزین تدریس سنتی شده است ولی هنوز چالش های زیادی در جایگزینی این روش نوین یادگیری با روش های رایج سنتی وجود دارد. در این مطالعه،تاثیرآموزش مبحث اختلالات آب والکترولیت واسید و باز به روش مباحثه گروهی (حل مسأله)با روش سخنرانی بر روی استدلال بالینی در کارورزان بخش اطفال مورد مقایسه واقع شد. روش ها:41نفر از کارورزان دانشکده پزشکی دانشگاه آزاداسلامی مشهددربخش اطفال به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند.همسانسازی گروه ها از نظر نمره آزمونهای پره انترنی و علوم پایه انجام شد. سپس مبحث اختلالات آب والکترولیت واسید و باز در طول بخش سه ماهه اطفال در کنار برنامه رایج تدریس تئوری کودکان برای یک گروه به روش سنتی و برای گروه دیگر به صورت یادگیری براساس حل مساله در گروه های6-7 نفره انجام شد.سرفصل دروس برای هر دو گروه یکسان بود. ارزیابی دانشجویان از طریق آزمون تطابق متن ویژه ارزیابی استدلال بالینی که روایی و پایایی آن اثبات گردیده است وآزمونی استاندارد می باشد، انجام شد. داده ها بااستفاده از نرم افزارآماریSPSS وآزمون های t مستقل و زوج تحلیل شد. یافته ها: 41 انترن (21 نفر در گروه تدریس به روش سخنرانی و 20 نفر در گروه PBL) اغلب خانم (17 نفر و 13 نفر به ترتیب) وارد مطالعه شدند. میانگین سنی دانشجویان در هر گروه به ترتیب 1/1 ± 4/25 و 4/2 ± 4/26 بود. هیچگونه تفاوت معنی داری بین دو گروه از نظر سن، جنس، سال ورودی و نمره پره انترنی وجود نداشت.اگر چه نمرات استدلال بالینی در گروه PBL بالاتر بود اما تفاوت از نظر آماری معنی دار نبود (05/0 > P)، اما مردان (017/0 = P) و دانشجویان با نمرات پره انترنی بالاتر (03/0 = P) به نمرات استدلال بالینی بالاتری دست یافتند که از لحاظ آماری معنی دار بود. نتیجه گیری:در روش یادگیری بر اساس حل مساله،دانشجویان بیش تر به سمت تفکر هدایت میشوند و از حفظ کردن مطالب پرهیز می کنند. هم چنین این روش با ایجاد حس مشارکت گروهی موجب ایجاد انگیزش برای مطالعه بیش تر میشود.

چکیده انگلیسی:

Introductin:  Problem-based learning has replaced traditional teaching in most universities around the world but still there are many challenges in replacing traditional methods by this new method of learning . Two methods of lecture and problem–based learning (PBL) for teaching electrolyte and acid-base disorders’ subject to pediatric ward’s interns are compared in this study. Methods: forty one students of medical school of Mashhad Islamic Azad University at pediatric ward were divided into two groups randomly. Then electrolyte and acid-base disorders’ subject was taught to both groups during their three months ward. One group was taught through traditional method and the second group was taught through problem-based learning method in 6-7 member group parts. The headings of the lesson were the same for the two groups. Students were evaluated through the Script concordance test which is a standard test for measuring clinical reasoning . Demographic data of students was registered in special forms . Data was analyzed by SPSS software using independent T-test and paired T-test. Resaults: 41 Interns (21 in lecturing and 20 in PBL group ) mostly female (17 and 13 respectively ) were enrolled . mean age of students in each group were 25.4 ± 1.1 and 26.4 ± 2.4 respectively .There was no significant difference between two groups considering age , sex , year of interance and pre-internal test score. Although clinical reasoning scores were higher in PBL group but the difference was not statistically significant (p>0.05), except men (p=0.017) and those students with higher pre-internal test scores (p=0.03) that achieved significantly higher clinical reasoning scores. Conclusion: Students are encouraged to reflect more. And avoid memorizing the material in PBL method,more over, this method motivates students to study more by encouraging them into more group interactions.    

منابع و مأخذ:

 

1. گرجی حسن ابولقاسم. پزشک موفق. چاپ اول. تهران: وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی؛ 1384: 123.

2. عزیزی فریدون. آموزش علوم پزشکی، چالشها و چشم اندازها. چاپ اول. تهران: معاونت آموزشی و امور دانشجویی وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی؛ 1382: 84.

3. Joyce B, Weil M, Calhoun E. Models of teaching. 6th ed. Boston: Allyn and Bacon; 2001.p.127.

4. Distler JW. Critical thinking and clinical competence: Result of the implementation of student-centered teaching strategies in an advanced practice nurse curriculum. Nurs Educ Prac. 2007; 7 (1): 53-9.

5. Worrell JA, Profetto-McGrath J. Critical thinking as an outcome of context-based learning among post RN students: A literature review. Nurs Educ Today. 2007; 27 (5): 420-6.

6. Ozturk C, Muslu GK, Dicle A. A comparison of problem-based and traditional education on nursing students’ critical thinking disposition. Nurs Educ Today. 2008; 28 (5): 627-32.

7. Srinivasan M, WilkesM, Stevenson F, Nguyen T, Slavin S. Comparing problem-based learning with case-based learning: Effects of a major curricular shift at two institutions. Acad Med. 2007; 82 (1): 74-82.

8.   Sadr Lahijani MS, Raoof Kateb HR. The effect of PBL and film showing, frequent quizzes and lecture-based method on short-term performance of dentistry students. Journal of Medical Education. 2004; 4 (2): 77-80.

9. Neville AJ, Norman GR. PBL in the undergrate MD program at McMaster University: Three iterations in three decades. Academic Medicine. 2007;82(4):370–74.

10. Schmidt HG, Rikers RM. How expertise develops in medicine: Knowledge encapsulation and illness script formation. Medical Education. 2007;41(9):1133–39.

11.  Li J, Li QL, Li J, Chen ML, Xie HF, Li YP, Chen X. Comparison of three problem-based learning conditions (real patients, digital and paper) with lecture-based learning in a dermatology course: a prospective randomized study from China. Med Teach. 2013;35(2):e963-70.

12.  Johnston JM, Schooling CM, Leung GM. A randomised-controlled trial of two educational modes for undergraduate evidence-based medicine learning in Asia. BMC Med Educ. 2009 Sep 29;9(1):63.

13.    نیک فر رویا،  ولوی احسان، امین زاده مجید،  طاهری مهری ،  ضیایی طاهره ،  مرتضوی مازیار، شمسی زاده  احمد، حسین زاده محسن،  آل طیب محمدحسن، احمدزاده علی. مقایسه نظرات دانشجویان پزشکی در مورد آموزش بر اساس سخنرانی و آموزش بر اساس حل مسئله در گروه های بزرگ. مجله پزشکی هرمزگان. مرداد و شهریور 1392؛3 (پیاپی 69):257-263.

14. سلطانی نپتون,نادری نادره,زارع شهرام. مقایسه تدریس درس فیزیولوژی تنفس به دو روش سنتی (سخنرانی) و تدریس در گروههای کوچک در دانشجویان رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در سال 1389. مجله پزشکی هرمزگان. مهر و آبان 1391; 16(4):317-324.

15. مدانلو معصومه (مهناز),خدام حمیرا,کلاگری شهره,باستانی فریده,پرویزی سرور,عبدالهی حبیب. تاثیر آموزش به شیوه مبتنی بر حل مساله بر سطوح یادگیری دانشجویان پرستاری. گام های توسعه در آموزش پزشکی. بهار و تابستان 1389; 7(1):17-25.

16. باغچقی نیره,کوهستانی حمیدرضا,رضایی کوروش. مقایسه تاثیر تدریس به روش سخنرانی و بحث گروهی بر مهارت های ارتباط با بیمار در دانشجویان پرستاری. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. پاییز 1389; 10(3 (پیاپی 27)):211-218.

17.  فشارکی محمد,اسلامی وقار محمد,مقیمیان مریم,آذربرین مهرداد. تاثیر تدریس به روش سخنرانی و سخنرانی همراه با یادگیری مبتنی بر مساله بر خودکارآمدی دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد نجف آباد سال 88-87. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. پاییز 1389; 10(3 (پیاپی 27)):262-268.

18.  آزادبخت لیلا,حقیقت دوست فهیمه,اسماعیل زاده احمد. مقایسه تدریس به روش آموزش بر مبنای حل مساله و سخنرانی به منظور آموزش درس رژیم درمانی 1 به دانشجویان رشته تغذیه. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. زمستان 1389; 10(5 (پیاپی 29) (ویژه نامه توسعه آموزش)):1-10.

19.  جعفری احمد,خامی محمدرضا,یزدانی رضا,محمدی منصوره. ارایه درس دندان پزشکی جامعه نگر به صورت کارگاهی و بر اساس روش آموزشی مبتنی بر حل مساله و مقایسه آن با آموزش به شیوه سخنرانی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. پاییز 1388; 9(3 (پیاپی 23)):216-224.

20.  مهرام منوچهر,مهرام بهروز,موسوی نسب سیدنورالدین. مقایسه تأثیر تدریس به شیوه بحث گروهی دانشجو- محور با شیوه سخنرانی بر یادگیری دانشجویان پزشکی. گام های توسعه در آموزش پزشکی. پاییز و زمستان 1387; 5(2):71-79.

21.  فتاحی بافقی علی,کریمی حسین,انوری محمدحسین,برزگر کاظم. مقایسه تاثیر روش های آموزش سخنرانی و بحث گروهی بر میزان یادگیری دانشجویان کارشناسی علوم آزمایشگاهی . گام های توسعه در آموزش پزشکی. بهار و تابستان 1386; 4(1):51-56.

22.  کرمانیان فاطمه، مهدی زاده مهدی، ایروانی شاهرخ، مرکزی مقدم نادر، شایان شهرام. مقایسه دو روش سخنرانی و یادگیری بر اساس حل مسأله در آموزش آناتومی اندام به دانشجویان پزشکی سال اول. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 1386; 7 (2) :379-388

23. صفری میترا,یزدان پناه بهروز,غفاریان شیرازی حمیدرضا,یزدان پناه شهرزاد. مقایسه تاثیر تدریس به روش سخنرانی و مباحثه بر میزان یادگیری و رضایت دانشجویان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. بهار و تابستان 1385; 6(1 (پیاپی 15)):59-64.

24. حسن پوردهکردی علی,خیری سلیمان,شهرانی مهرداد. بررسی تاثیر آموزش به روش یادگیری بر اساس حل مشکل و سخنرانی بر یادگیری، نگرش و عملکرد دانشجویان کارشناسی پرستاری. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد. پاییز 1385; 8(3):76-82.

25. لک دیزجی سیما,رضوی نصرت,داوودی عارفه,ولی زاده سوسن. بررسی مقایسه ای تاثیر روشهای آموزش سخنرانی و بحثی بر میزان یادگیری دانشجویان پرستاری در نیمسال دوم 83- 84. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 1384; 5(پیوست 14(ویژه نامه هفتمین همایش کشوری آموزش پزشکی)):14-15.

26. لیاقت دار محمد‌جواد,عابدی محمد,جعفری سیدابراهیم,بهرامی فاطمه. مقایسه میزان تاثیر روش تدریس بحث گروهی با روش تدریس سخنرانی بر پیشرفت تحصیلی و مهارتهای ارتباطی دانشجویان. پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی. پاییز 1383; 10(3 (33)):29-56.

27. هروی کریموی مجید,جدیدمیلانی مریم,رژه ناهید. تاثیر روش های آموزش سخنرانی و تفحص گروهی بر میزان یادگیری دانشجویان پرستاری در درس بهداشت جامعه (1). مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. بهار 1383; 4(1 (پیاپی 11)):55-60.

28. پازارگادی مهرنوش,پورخوشبخت یوسف,در میترا. بررسی مقایسه‌ای دو روش آموزش بر اساس مشکل‌گشایی و سخنرانی بر میزان یادگیری دانشجویان. علوم پیراپزشکی. بهار 1382; 1(1):17-21.

29.  کلینی نوید,فرشیدفر فرناز,شمس بهزاد,صالحی منصور. آموزش بر پایه حل مساله یا سخنرانی: تجربه یک شیوه جدید آموزش بیولوژی به دانشجویان سال اول پزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. پاییز 1382; 3(2 (پیاپی 10)):47-55.

30.  بقایی لاکه مژگان,عطرکارروشن زهرا. مقایسه تاثیر آموزش به روش سخنرانی با یادگیری بر مبنای مساله بر میزان یارگیری و یادداری دانشجویان پرستاری. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان. پاییز 1382; 12(47):86-94.

31.  تسلیمی طالقانی محبوبه,جزایری سیدابوالقاسم,کشاورز سیدعلی,صدرزاده یگانه هاله,رحیمی عباس. مقایسه تاثیر دو روش آموزش تغذیه (جزوه و بحث گروهی) بر آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان دختر سال اول راهنمایی شهر تهران. مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی. زمستان1382; 2(4 (پیاپی 8)):69-78.

32.  Haj-Ali R, Al Quran F. Team-based learning in a preclinical removable denture prosthesis module in a United Arab Emirates dental school. J Dent Educ. 2013 Mar;77(3):351-7.

33.  Pogge E. A team-based learning course on nutrition and lifestyle modification. Am J Pharm Educ. 2013 Jun 12;77(5):103.

34.  Mody SK, Kiley J, Gawron L, Garcia P, Hammond C. Team-based learning: a novel approach to medical student education in family planning. Contraception. 2013 Aug;88(2):239-42.