مطالعه تنوع ژنتیکی موجود در ژنوتیپ‌های گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) از لحاظ برخی صفات مورفولوژیکی و زراعی

محورهای موضوعی : زراعت و اصلاح نباتات

علی خماری ¹ (دانشجوی دکترا تخصصی دانشگاه آزاد کرج)
سعید عمرانی ² (دانشگاه شاهد- تهران)
علی عمرانی ³ (دانشجوی دوره دکتری اصلاح نباتات، گروه به‌نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران)
خداداد مصطفوی ⁴ (مدیر گروه علوم و تکنولوژی بذر)

تاریخ دریافت : 1396/09/10 تاریخ پذیرش : 1396/11/10 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: تجزیه علیت, تجزیه رگرسیون گام به گام, ضرایب همبستگی, لرنگ,

چکیده مقاله :

مطالعه حاضر با هدف تعیین روابط میان عملکرد بوته، اجزاء عملکرد و صفات مورفولوژیک و نیز شناخت دقیق صفات مؤثر بر عملکرد در 32 ژنوتیپ‌ گلرنگ، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا گردید. صفات عملکرد بوته، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، زمان گلدهی، زمان رسیدگی، ارتفاع بوته و زمان گلدهی تا رسیدگی اندازه‌گیری و یادداشت برداری شدند. نتایج تجزیه واریانس مؤید وجود تنوع از نظر کلیه صفات مورد بررسی میان تمامی ژنوتیپ‌های مورد مطالعه بود. ضرایب همبستگی ساده موجود میان صفات نشان داد که صفات وزن غوزه و تعداد غوزه در بوته به ترتیب با ضرایب همبستگی 85/0 و 61/0، در سطح احتمال 1 درصد رابطه مثبت و معنی‌داری با عملکرد بوته داشتند. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام، صفات وزن غوزه و تعداد غوزه در بوته مجموعاً 60/75 درصد از تغییرات عملکرد بوته را تبیین کردند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که بیش‌ترین اثر مستقیم و مثبت مربوط به صفت وزن غوزه (104/1r=) می‌باشد. تعداد غوزه در بوته بیش‌ترین اثر غیر مستقیم (916/0r=) را بر عملکرد بوته از طریق وزن غوزه داشت. بر مبنای نتایج حاصل از مطالعه حاضر می‌توان اظهار نمود که با اصلاح صفات وزن غوزه و تعداد غوزه در بوته امکان دست‌یابی به عملکرد دانه مطلوب و قابل توجه در ژنوتیپ‌های گلرنگ میسر خواهد شد.

چکیده انگلیسی:

In this study, 32 safflower genotypes in a randomized complete block design with three replications at the Research Farm of Islamic Azad University, Karaj Branch. Plant yield, 1000-seed weight, number of branches, number of bolls per plant, boll weight, flowering time, seedling time, plant height and flowering time were measured and recorded. Results and Discussion: The results of variance analysis confirmed the diversity of all studied traits among all genotypes studied. The simple correlation coefficients among the traits showed that the weight of the boll and the number of bolls per plant had a positive and significant correlation with plant yield with correlation coefficients of 0.85 and 0.61 respectively at 1% probability level. Based on the results of stepwise regression analysis, the weight of the boll weight and the number of bolls per plant were 75.60% of the variation in plant yield. The results of causal analysis indicated that the most direct and positive effects were related to the weight of the boll weight (1.104). The number of boll/bush had the most indirect effect (0.916) on plant yield through boll weights.