بررسی مکانیزم های تعرفه در راه آهن ایران و سوئد و ارائه راهکارها و مدل مناسب برای راه آهن ج.ا.ا

محورهای موضوعی : مطالعات اقتصادی

محمد لشکری ¹ ( )
راضیه احمدی ² ( )

تاریخ دریافت : 1391/07/20 تاریخ پذیرش : 1392/08/21 تاریخ انتشار : 1390/06/01

کلید واژه: هزینه نهایی, واژه‌های کلیدی: تعرفه, هزینه‌های تعمیر و نگهداری, منافع راه آهن,

چکیده مقاله :

چکیده راه آهن پس از این که از سال 1825 در جهان متداول شد به سرعت گسترش پیدا کرد و در زندگی بشر از هر لحاظ بخصوص از جهات پیشرفت امور اقتصادی و اجتماعی و بین المللی تحولی عمیق ایجاد نمود. از آنجایی که حمل ونقل ریلی به دلیل تأسیسات ایمنی که در آن وجود دارد - یعنی در مقابل تغییرات جوی مانند برف و باران و بادهای شدید کمتر از سایر شیوه های حمل ونقل آسیب پذر بوده و احتمال بروز تصادفات در آن کمتر است – دارای مزیت های رقابتی بیشتری نسبت به سایر روش های حمل ونقل است بنابراین با توجه به خصوصیات و مزایایی که راه آهن دارد حمل ونقل بوسیله راه آهن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و تعرفه‌ای که در مقابل بار توسط راه آهن گرفته می شود باید شامل تمام هزینه ها شود. هزینه های زیر ساختی که برای بخش ریلی تشخیص داده شده است شامل هزینه عملیات و نگهداری، سرمایه گذاری مجدد، هزینه های سرمایه ای، و هزینه حکومت می شود. به علت این که هزینه های ذکر شده برای احداث شبکه حمل ونقل ریلی و تهیه لوکوموتیو و تهیه ایستگاه و واحدهای نظارت و هدایت و تأمین نیروی انسانی بسیار زیاد است تعرفه ها در راه آهن نسبتا بالاست. بنابراین متصدیان سیستم حمل و نقل ریلی باید در جستجوی روش هایی برای کاهش هزینه ها و بهبود مکانیزم های تعرفه ای باشند که بتوانند مزایای بیشتری را برای مشتریان خود ایجاد کنند تا ضعف بالا بودن تعرفه را جبران کند و صاحبان بار را به سمت استفاده بیشتر از این سیستم جذب نماید. کشور سوئد پیشرفت چشمگیری در صنعت حمل و نقل ریلی خود داشته که باعث توجه بیشتر کشورهای صنعتی به این کشور شده است. تاکنون پژوهش های مختلفی در حوزه تعرفه در سیستم حمل و نقل ریلی انجام گرفته است اما در پژوهش حاضر تلاش شده مکانیزم های تعرفه در راه آهن سوئد و ایران بررسی گردد و سپس مدل و راهکارهای مناسب برای راه آهن ایران ارائه می گردد.

چکیده انگلیسی:

چکیده       راه آهن پس از این­که از سال 1825 در جهان متداول شد به سرعت گسترش پیدا کرد و در زندگی بشر از هر لحاظ بخصوص از جهات پیشرفت امور اقتصادی و اجتماعی و بین­المللی تحولی عمیق ایجاد نمود.   از آنجایی که حمل ونقل ریلی به دلیل تأسیسات ایمنی که در آن وجود دارد - یعنی در مقابل تغییرات جوی مانند برف و باران و بادهای شدید کمتر از سایر شیوه های حمل ونقل آسیب پذر بوده و احتمال بروز تصادفات در آن کمتر است – دارای مزیت های رقابتی بیشتری نسبت به سایر روش­های حمل ونقل است بنابراین با توجه به خصوصیات و مزایایی که راه آهن دارد حمل ونقل بوسیله راه آهن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و تعرفه‌ای که در مقابل بار توسط راه آهن گرفته می شود باید شامل تمام هزینه ها شود. هزینه های زیر ساختی که برای بخش ریلی تشخیص داده شده است شامل هزینه عملیات و نگهداری، سرمایه گذاری مجدد، هزینه های سرمایه ای، و هزینه حکومت می شود.    به علت این­که هزینه­های ذکر شده برای احداث  شبکه حمل ونقل ریلی و تهیه لوکوموتیو و تهیه ایستگاه و واحدهای نظارت و هدایت و تأمین نیروی انسانی بسیار زیاد است تعرفه ها در راه آهن نسبتا بالاست. بنابراین متصدیان سیستم حمل و نقل ریلی باید در جستجوی روش­هایی برای کاهش هزینه­ها و بهبود مکانیزم­های تعرفه ای باشند که بتوانند مزایای بیشتری را برای مشتریان خود ایجاد کنند تا ضعف بالا بودن تعرفه را جبران کند و صاحبان بار را به سمت استفاده بیشتر از این سیستم جذب نماید.    کشور سوئد پیشرفت چشمگیری در صنعت حمل و نقل ریلی خود داشته که باعث توجه بیشتر کشورهای صنعتی به این کشور شده است.  تاکنون پژوهش های مختلفی در حوزه تعرفه در سیستم حمل و نقل ریلی انجام گرفته است اما در پژوهش حاضر تلاش شده  مکانیزم های تعرفه در راه آهن سوئد و ایران بررسی گردد و سپس مدل و راهکارهای  مناسب برای راه آهن ایران  ارائه می گردد.

منابع و مأخذ:

منابع

1- ابریشمی، حمید، (1378)، "اثر نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی برخی کشورهای OECD" ، مجله دانش و توسعه، شماره .22

2- اقبالی، علیرضا ؛ حمیدرضا حلافی،(1384)، تحلیل اثر شوک نفتی بر اقتصاد ایران ، مجله اقتصاد سیاسی،  شماره 7.

3- اندرس، والتر، (1386)، اقتصادسنجی سری­های زمانی با رویکرد کاربردی، ترجمه مهدی صادقی، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، تهران.

4- پیکارجو، کامبیز،(1380)، مقدمه­ای بر مفاهیم اقتصاد نفت، انتشارات نگاه دانش، تهران.

5- حاجی میرزایی،سید محمد علی(1386)،آسیب شناسی برنامه های صرفه جوئی انرژی در ایران، مجله اقتصاد انرژی » فروردین و اردیبهشت 6 - شماره 90 و 91

6- خلعت بری، فیروزه(1373)، مبانی اقتصادی نفت، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران .

7- فاردار، احمد،(1382). بررسی اثر نامتقارن تکانه های پولی بر بخش واقعی اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، پایان نامه کارشناسی ارشد .

8- نجاری، زهره(1385)، بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبایی،  پایان نامه کارشناسی ارشد.

9- نوفرستی، محمد،(1378)، ریشه واحد و همجمعی در اقتصاد سنجی، انتشارات رسا.

10-     Alotaibi,B, (2006) "Oil price fluctuations and the Gulf Cooperation Council ",department  of  economics in the graduate school, southern Illinois University

11-     Bernanke, Ben S; Gertler, M; Watson, M. (1997), “Systematic Monetary Policy and the Effects of Oil Price Shocks,” Brookings Papers on Economic Activity, 1-1997, pp.91-124.

12-      Bohi, Douglas R. (1991), “On the Macroeconomic Effects of Energy Price Shocks,” Resources and Energy, 13, pp. 145-162

13-     Burbidge, J; Harrison. A (1984), “Testing for the Effects of Oil-Price Rises Using Vector Autoregressions,” International Economic Review, 25, pp. 459-484.

14-     Cuñado, J., Garcia de, F.P, (2005), “Oil prices, economic activity and inflation: evidence for some Asian countries” The Quarterly Review of Economics and Finance 45, pp.65–83.

15-     Cuñado, J; Fernando Pérez de Gracia (2003), “Do Oil Price Shocks Matter? Evidence from Some European Countries,” Energy Economics, 25, pp. 137-154

16-     Darby, M.R. (1982) "The price of oil and world inflation and recession." American Economic Review,72, 738–751.

17-     Eltony N; Al-Awadi M (2001).” Oil Price Fluctuations and their Impact on the Macroeconomic Variables of Kuwait: a case study using a VAR model”, International Journal of Energy research, Vol. 25, pp. 939-959.

18-     Federer, J. Peter)1996(. “Oil Price Volatility and the Macro economy.” Journal of Macroeconomics,

19-     Winter, 18(1), pp. 1-26.

20-     Hamilton, James D. )1983( “Oil and the Macro economy  since World War II.” Journal of Political Economy,

21-     January, 91(2), pp. 228-48.

22-     Hamilton, James D.) 1988( “A Neoclassical Model of Unemployment and the Business Cycle.” Journal

23-     of Political Economy, , 96(3), pp. 593-617.

24-     Jimenez-Rodriguez, R; Sanchez. M. (2005), “Oil Price Shocks and Real GDP Growth: Empirical Evidence for Some OECD Countries”, Applied Economics, 37 (2), pp. 201-228.

25-     Lee, K., S. Ni; Ratti. R. A. (1995), “Oil Shocks and the Macroeconomy: The Role of Price Variability”, Energy Journal 16:pp. 39-56.

26-     Lee, Kiseok; Shawn .Ni (2002), “On the Dynamic Effects of Oil Price Shocks: A Study Using Industry Level Data,” Journal of Monetary Economics, 49, pp. 823-852.

27- Mork, Knut A. (1989), ”Oil and the Macroeconomy when Prices Go Up and Down: An Extension of Hamilton’s Results,” Journal of Political Economy, 97 (3), 740-744.

 

28-     Mory Javier F. (1993),” Oil Prices and Economic Activity: Is the Relationship Symmetric?” Energy Journal, Vol. 14(4), pp.151-161.