نقد و بررسی محتوایی طنزهای ابوتراب جلّی
محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخنحبیب حاجی پور 1 , پروین دخت مشهور 2
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.
کلید واژه: سیاست, اجتماع, طنز, ابوتراب جلّی, فرهنگ و اخلاق,
چکیده مقاله :
چکیده طنزپردازی در گسترۀ ادبیّات فارسی پیشینه ای دور و دراز دارد و در دوران معاصر نیز، از سوی برخی شخصیّت ها دنبال شده است. در این میان، ابوتراب جلّی در اشعار خود به طرزی هنرمندانه طنّازی کرده و از مشکلات اجتماعی سخن گفته است. همچنین، انتقادهای سیاسی، فرهنگی- اخلاقی و حتّی ادبی خود را در قالب طنز عرضه داشته است. طنز جلّی با توجّه به بسامد بالای مفاهیم انسانی و اجتماعی، در شمار آثار متعّهد قرار می گیرد. به این دلیل، در مقالۀ حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، محور طنزهای جلّی بررسی و تحلیل شده است. مهم ّترین نتایج تحقیق نشان می دهد که رویکردهای شاعر عبارت است از: نقد سیاسی، فرهنگی- اخلاقی، اجتماعی، و ادبی. شاعر با استفاده از داستان های تاریخی و دینی سعی کرده است مشکلات متعدّد مردم ایران را در زمان حکومت وقت با نگرشی انتقادی نشان دهد. این نقدها در غالب موارد تند و نیش دار به نظر می رسد.
Abstract Satire in the Persian literature has a long history and, in contemporary times, has been followed by some characters. Meanwhile, Abutorab Jalli has been artistically coquetting in his poems and talking about social problems. He also presented his political, cultural, moral, and even literary criticisms in the form of humor. Jalli's satire is one of the compelling works given high frequency of human and social concepts. For this reason, in the present article, through the descriptive-analytical method, the axis of joyous humor has been studied and analyzed. The most important results of the research show that the poet's approaches are : political, cultural, moral social and literary criticism. The poet, using historical and religious stories, has tried to demonstrate the plight of many people in Iran during the time of the government with a critical attitude. These reviews appear to be caustic in most cases.
فهرست منابع و مآخذ
1- آرینپور، یحیی، (1372)، از صبا تا نیما، ج2، چاپ پنجم، تهران: زوّار.
2- اصلانی، محمّدرضا، (1385)، فرهنگ اصطلاحات و واژگان طنز، تهران: کارون.
3- انوشه، حسن، (1376)، فرهنگنامۀ ادب فارسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
4- پُلارد، آرتور، (1391)، طنز، ترجمۀ سعید سعیدپور، چاپ پنجم، تهران: مرکز.
5- جوادی، حسن، (1384)، تاریخ طنز در ادبیّات فارسی، چاپ اوّل، تهران: کاروان.
6- خلفی، زهرا، (1386)، شرنگ شیرین؛ یادمان ابوتراب جلّی، با مقدّمۀ محمّدرضا سنگری، چاپ اوّل، قم: مرتضی.
7- زرویی نصرآباد، ابوالفضل، (1390)، «مصاحبه با استاد ابوتراب جلّی»، ارائهشده در: محبوب دیرآشنا؛ یادنامۀ ابوتراب جلّی، چاپ اوّل، تهران: دفتر طنز حوزۀ هنری، ازص 80 تا ص 88.
8- زرّینکوب، عبدالحسین، (1346)، شعر بیدروغ، شعر بینقاب، تهران: انتشارات علمی.
9- شمیسا، سیروس، (1373)، انواع ادبی، تهران: فردوس.
10- قرشی، عمادالدّین، (1390)، محبوب دیرآشنا؛ یادنامۀ ابوتراب جلّی، چاپ اوّل، تهران: دفتر طنز حوزۀ هنری.
11- موریل، جان، (1393)، فلسفۀ طنز، ترجمۀ محمود فرجامی و دانیال فرجامی، چاپ دوّم، تهران: نشر نی.
12- همایی، جلالالدّین، (1389)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ اوّل، تهران: اهورا.
_||_