روش شناسی تطبیقی تفاسیر کشف الاسرار میبدی و المیزان علاّمه طباطبایی

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

ابراهیم نخعی ¹ , سید محمدعلی ایازی ²

1 - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
2 - استاد گروه علوم قرآن و حدیث واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1394/10/23 تاریخ پذیرش : 1395/04/04 تاریخ انتشار : 1397/06/30

کلید واژه: تفسیر المیزان, تفسیرعرفانی, کلید واژه‌ها: کشف الاسرار, علاّمه طباطبایی, رشیدالدّین میبدی,

چکیده مقاله :

چکیده نظر به اینکه تفسیر قرآن یکی از مهم‌ّترین شاخه های علوم اسلامی است و از طرف دیگر بعضاً با متون ادبی و فارسی پیوند خورده است که این امر به نوبه خود موجب غنای این متون ادبی شده است. لذا بر آن شدیم که در این مقاله، تفاسیر کشف الاسرار میبدی و المیزان طباطبایی را بصورت تطبیقی روش شناسی کرده و سیر اجمالی در این دو تفسیر داشته باشیم و در نهایت تفاوت دیدگاه دو مفسّر و عارف ایرانی را در فهم و دریافت از متون دینی مقایسه کرده و نقاط قوّت و ضعف این دو تفسیر را شناسایی کنیم. در این مقاله جایگاه و امتیاز و بعضاً نقاط ضعف این تفاسیر مورد واکاوی قرار خواهد گرفت. آنچه که در خلال متن تفسیری کشف‌الاسرار دیده می شود صبغة عرفانی و تأویلات ذوقی است در حالی که المیزان صبغة علمی و فنّی داشته و عرفان مفسّر، تأثیر کمتری در نگارش وی داشته است.

چکیده انگلیسی:

Abstract         Considering that interpretation of The Qur'an is one of the most important branches of Islamic sciences, and sometimes it is connected to the Persian Literature which in turn has led to the richness of this literature, we decided to distinguish the methodology of the Kashfol Asrar interpretation and Tabatabaee's Almizan and survey these two works. We are going to compare the differences between the two interpreters' point of view in understanding the religious texts and compare them to identify the strengths and weaknesses of these two interpretations. They will be analyzed in this position. Mysticism  can be seen throughout the text of Kashfol Asrar, while the Almizan has scientific and technical nature and author's mystic ideas has been less effective in it.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع و مآخذ

• قرآن کریم


• ابن مغازلى شافعى، (1424ق)، مناقب الإمام علی بن أبی طالب علیه السّلام، بیروت، دارالأضواء، سوم.

3-  استادی، رضا، (1375)، ابوالفضل میبدی و تفسیر کشف الاسرار، کیهان اندیشه، دورة 11، شماره65.

• اسعدی فیروزآبادی، مریم السادات، (1392)، بررسی دیدگاه‌های عرفانی رشیدالدّین میبدی در آیات مربوط به «زن» در کشف‌الاسرار ، نشریّه ادب فارسی،دوره 3، صفحات(197، 216).


• اسفراینى، ابوالمظفر شاهفور بن طاهر،(1375)، تاج التّراجم فى تفسیر القرآن للاعاجم،تهران،‏ انتشارات علمى و فرهنگى‏‏، چاپ اوّل‏.


• الاوسی، علی، (1381)، روش علاّمه طباطبایى در تفسیر المیزان،‏ تهران‏، چاپ و نشر بین‌الملل‏، اوّل.


• انزابی‌نژاد، رضا، (1374)، در بارة کشف‌الاسرار و مؤلّف آن، جلالی پندری، مجموعه مقالات دربارة تفسیر کشف‌الاسرار، انتشارات یزد.


• ایازی، سیّد محمّدعلى، ‏(1373)، المفسّرون حیاتهم و منهجهم، تهران،وزارت ارشاد، چاپ اوّل.


• رادمنش، سیّد محمّد، (1374)، آشنایی با علوم قرآنی، تهران، علوم نوین، چاپ چهارم.


• رومى، سلیمان فهد، (1407ق)، اتّجاهات التفسیر فی القرآن الرابع عشر، وزارة الثقافة المملکة العربیة السعودیه، چاپ اوّل.


• شاهرودی، عبدالوهّاب، (1383)، ارغنون آسمانى، جستارى در قرآن، عرفان و تفاسیر عرفانى‏، رشت، کتاب مبین، چاپ اوّل.

12- شیخ صدوق، (1378ق)، عیون أخبارالرّضا علیه السّلام، تهران، نشر جهان، چاپ اوّل.

13- فیروزآبادی، سیّدمرتضی، (1392ق)، فضائل الخمسة من الصّحاح السّتة، تهران، انتشارات‌ اسلامیه، چاپ دوم.

14- میبدی، رشیدالدّین، (1371)، کشف الاسرار و عدّة الابرار، تهران، انتشارات امیر کبیر، پنجم.