زمینههای عرفان در شعر معاصر (با تأکید بر اخوان ثالث و هوشنگ ابتهاج)
محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن
1 - گروه زبان و ادبیّات فارسی ، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز – ایران
کلید واژه: شعر معاصر, اخوان ثالث, هوشنگ ابتهاج, کلید واژهها: عرفان,
چکیده مقاله :
چکیده عرفان در ادب پارسی از مضمون های اصلی شعراست و در دورة معاصر و بویژه پس از انقلاب شاعران متعهّدی بدان توجه ژرف کردهاند و میزان باورمندی به عرفان و به دنبال آن بسامد ورود مفاهیم عرفانی، همچنین نوع نگاه عرفانی در شعر هر یک از شاعران معاصر متفاوت است و موضوع این مقاله بررسی عرفان در شعر معاصر فارسی است و اهمّیّت این پژوهش به این جهت است که عده ای معتقدند که شعر معاصر از معشوق حقیقی فاصله گرفته و بیانگر یأس و پوچی است ولی واقعیّت غیر از این است. برای این منظور اشعار شعرای برجسته شعر معاصر مورد ارزیابی قرار گرفته شده و مضامین عرفانی اشعار آنان ذکر شده است. در این بین میزان پرداختن به مسائل عرفانی در شعر مهدی اخوان ثالث از مقبولیت خوبی برخوردار است، امّا به شدت تحت تأثیر مسائل اجتماعی است. امیرهوشنگ ابتهاج نیز با مطالب عرفانی موجود در ادبیّات گذشته آشناست و آنها را در شعرش ورود میدهد، امّا عرفان در مرکز توجّه او نیست. در واقع شعر او از عرفانی ملایم برخوردار است. در نتیجه روشن شد که این شاعران اگر چه عارف نیستند ولی به مضامین آن دلبستگی دارند و آن را به شیوه های گوناگون در اشعار خودمنعکس ساخته اند.
Abstract Mysticism, in Persian literature, is of the main themes of poetry, and in the contemporary period and especially after the revolution, the committed poets have paid profound attention to it and the rate of belief in mysticism followed by the frequency of the entrance of mystical implications, and the type of mystics' outlook at it is different. The subject of this article is to study mysticism in Persian poetry. The importance of this research is that some say the contemporary poetry has diverted from real beloved and indicates the desperation and absurdity; but the fact is other than this. To this purpose, the poetry of well-known poets of the contemporary ones have been evaluated and their mystical themes have been mentioned here. Dealing with the mystical problems, in this case, has had much acceptability in Akhavan Sales' poetry, but it is under the influence of social matters. Amir Hooshang Ebtehaj is also familiar with mystical points in the previous literature and has brought them in his poetry. However, mysticism is not in the canon of his attention. In fact his poetry contains a mild trend of mysticism. Consequently, we can judge that though these poets are not mystics, they are interested in their themes and use them in various manners in their poetry.
فهرست منابع و مآخذ
الف: کتب
ب- نشریات و مجلاّت
_||_