تحلیل دیدگاه ادبی شهریار در« منظومه بلند در ذکر مفاخر ادب و هنر ایران»
محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن
معصومه بوستانی
1
(
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
)
حمید رضا فرضی
2
(
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تبریز،دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
)
ابراهیم پوردرگاهی
3
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
)
کلید واژه: رمانتیسم, شهریار, وزن, قالب, دیدگاه ادبی, تجدّد ادبی,
چکیده مقاله :
یکی از منظرهای دیدگاه ادبی، مطالعة متن از منظر دیدگاه ادبی خود شاعر یا نویسنده است، یکی از شاعرانی که به بیان دیدگاه‌هایش در شعر پرداخته شهریار می‌باشد؛ او در ضمن اشعار خود، مقدّمة خود نوشت دیوان، مصاحبه‌ها و گفتگوهایش دربارة موضوعات مختلف شعر اظهار نظر کرده است. در این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی و براساس منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته دیدگاه ادبی شهریار در منظومة بلند در ذکر مفاخر ادب و هنر ایران مورد بررسی قرار گرفته است؛ دسته‌بندی و تحلیل دیدگاه ادبی شهریار در این منظومه به شرح زیر می‌باشد. سبک‌های تازة شعر فارسی، تجدّد ادبی، رمانتیسم، اهمّیّت وزن و موسیقی در شعر، جایگاه قالب و فرم در شعر، نقد شعر برخی شاعران، ویژگی‌های شعری و القاب و صفات برخی شعرا، اصطلاحات ادبی، مقایسه برخی شاعران معاصر با شاعران گذشته، برخی نکات سبک شناسانه، زنان و پادشاهان و وزیران شاعر و دیدگاه شهریار دربارة آنها. نتایج این بحث، بیانگر دقّت نظر او دربارة مسائل ادبی و مطالعات عمیق و آگاهی او در این زمینه می‌باشد؛ به گونه‌ای که دیدگاه‌های ادبی او در موضوعات مختلف قابل مقایسه با دیدگاه‌های منتقدان معروف ادبی است. در مواردی هم دیدگاه ادبی تازگی‌هایی دارد؛ از جمله تقسیم‌بندی سبک عراقی به سه شاخه عراقی آذربایجان، عراقی اصفهان و عراقی شیراز و نیز در مورد تأثیرپذیری نیما از سیّد جعفر خامنه‌ای در تخیّل زیبا و فانتزی می‌باشد.
