پیش بینی مراحل رشد ونمو ارقام و لاین های سویا با استفاده از پارامترهای اقلیمی طول روز و دما درمنطقه کرج
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزیشراره نصراصفهانی 1 , جهانفر دانشیان 2 , ابراهیم پذیرا 3 , امیر حسین شیرانی راد 4
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد هواشناسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات تهران
2 - دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تهران، ایران
4 - دانشیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
کلید واژه: سویا, زمان کاشت(طول روز و دما), رقم و لاین, پیش بینی مراحل رشد و نمو,
چکیده مقاله :
به منظورپیش بینی مراحل رشد ونمو ارقام سویا با استفاده از پارامترهای اقلیمی طول روز ودما درمنطقه کرج، چهارزمان کاشت به فاصله 15روزشامل اول خرداد، 16خرداد، 31 خرداد و 15 تیر درچهار آزمایش جداگانه در منطقه کرج درسال 1387 اجراگردیدند. تیمارهای طول روز و دما از طریق زمان های کاشت فوق اعمال شدند . هرآزمایش شامل15رقم و لاین به نام های Miandoab، Elf، Tns95، Clark، Grangelb،Union، L17، A3237، A3935، S.R.F ، M12، M4، Zane، Williams و Calland درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی باسه تکرار بود. در این تحقیق، رقم Williams در زمان کاشت اول خرداد به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و تیمارهای طول روز و دما از طریق زمان های کاشت فوق اعمال گردیدند. زمان گل دهی و طول دوره نمو زایشی براساس واحد های درجه روز رشد ، فتوپریود و فتوترمال ، برازش رگرسیونی شدند . نتایج حاصل نشان داد که اثر فتوپریود در کلیه ارقام و لاین های مورد بررسی موثر بود و افزایش دورة فتوپریود سبب تأخیر در زمان رسیدن کلیه ارقام و لاین های مورد بررسی گردید . در بین ارقام مورد بررسی تنها در رقمWilliams اثر فتوترمال مثبت بوده است ، بنابراین با افزایش فتوترمال دریافتی در هر زمان ، رسیدن گیاه به تأخیر افتاد .با توجه به این که واحد فتوترمال از حاصل ضرب درجه روز رشد و فتوپریود روزانه محاسبه می گردد ، بنابراین تأثیر فتوپریود بر زمان رسیدگی مؤثرتر بوده و با توجه به این که ضریب فتوپریود مثبت می باشد ، درجه روز رشد به صورت غیر مستقیم و از طریق واحد فتوترمال توانسته است سبب تسریع در زمان رسیدگی گیاه گردد. همچنین در میان ارقام و لاین های مورد آزمون در طول دوره نمو زایشی ، تنها رقم Elf تحت تأثیر درجه روز رشد قرار گرفت ، بنابراین به نظر می رسد درجه روز رشد تأثیر قابل توجهی در رسیدن این رقم داشته باشد.
Soybean development Reproductive stage werepredicted by climatic parameters as daylength and temperature . Therefore ,fifteen soybean lines and cultivars as name as Williams, Zane, M4, M12, S.R.F, Miandoab,A3935, A3237, L17, Union, Grangelb, Clark, Tns95,Elf, Calland were studied in four planting dates. Soybean genotipes were usedin a RCBD in each planting dates . Daylength and temperature effect wereevaluated by planting dates levels. Flowering occurance and developmentReproductive stage duration were fitted growth degree days, photoperiod andphotothermal units in a Multiple Regression Method. The results indicated thatphotoperiod had significant effect on Maturity in all of lines and cultivars.But photothermal had positive significant effect in Williams. Therefore Itcaused to delay in Maturity if It was increased. Photothermal was calculatedfrom growth degree days by photoperiod in each days. But the photoperiod wasmore effective than gdd in time of Maturity. Growth degree days affected ontime of Maturity by photothermal and caused to promote it. Reproductivedevelopment duration of Elf was affected by gdd
1- دانشیان، ج. اکولوژی. 1382. انتشارات دیباگران. 300 صفحه.
2- طیفی، ن. 1372. زراعت سویا، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
3- مؤدب شبستری، م. و مجتهدی، م. 1369. فیزیولوژی گیاهان زراعی، مرکز نشر دانشگاهی.
4-Ablett, G. R., Schleihauf, C. and Mclaren, A. D. 1984. Effects of row width and population onsoybean yield in soutwestern ontario.Can. J. plant Sci. 64:9-15.
5- Board, J. E. 1985.Yield components associated with soybean yield reduction at nonoptimal planting dates. Agron. J. 77:135-140.
6- Board, J. E. and Hall, W. 1984. Premature flowering in soybean yield reduction at nonoptimal planting dates as influenced by temperature and photoperiod. Agron. J. 76:700-704.
7- Boquet, D. J., Koonce, K. L. and Walker, D. M. 1982. Slected determinate soybean cultivar yield responses to row spacing and planting dates. Agron. J. 74:136-138.
8- Brim, C. A. and Burton, J. W. 1979. Recurrent selection in soybeans. II. Selection for in creased percent protein in seeds. Crop Sci. 19:494-498.
9- Carter, T. E. and Borma, H. R. 1979.Impelications of genotype * planting date and row spacing interaction in double cropped soybean cultivar development.Crop Sci. 19:607-610.
10- Hodges, T. and Frech, V. 1985. Soybean growth stages modeled from temperature, day length and water availability. Agron. J. 77:500-505.
11- Johnson, D. R. and Major. 1979. Harvest index of soybeans affected by planting date and maturity rating. Agron. J. 71:538-541.
12- Major, D. J., Johnson, D. R., Tanner, J. W. and Anderson, I. C. 1975. Effects of day length and temperature on soybean development. Crop Sci. 15:174-179.
13- Nissly,C. R., Bernnard. R. L. and Hittle, C. N. 1981. Variation in photoperiod sensivity for time of flowering and maturity of soybean strain of maturity group III. Crop Sci. 21:833-836.
14- Sing, T. P. and Khehra, A. S. 1988 . Evaluation of soybean genotypes for photo and thermo – sensitivity . Crop Improvement . 15:2, 192 –195.
15- Summerfield, R. J. and Wien, H. C. 1980. Effects of photoperiod and air temperature on growth and yield of economic legumes, pp. 17-36. In Advanses in Legume Science, ed. R.J. Summerfield and A.H. Bunting . HMSO, London.
16- Vanschaid, P. H. and probst, A. H.1958. Effects of some environmental factors on flower production and reproductive efficiency in soybean. Agron. J. 50:192-197.
17-Wilcox, J. R. and Frankenberger, E. M. 1987. Indeterminate and determinate soybeans response to planting date. Agron. J. 79:1074-1078
