اثر تاریخ کاشت بر برخی خصوصیات مرفولوژیکی، مراحل فنولوژیکی و عملکرد دانه ارقام پاییزه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

حامد جوادی ¹ , غلامرضا زمانی ²

1 - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور
2 - عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند

تاریخ دریافت : 1393/12/28 تاریخ پذیرش : 1394/04/14 تاریخ انتشار : 1395/09/11

کلید واژه: "گلرنگ" زرقان", "LRV, " "درجه -روزرشد",

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر برخی خصوصیات مرفولوژیک، مراحل فنولوژیک و عملکرد دانه ارقام پاییزه گلرنگ، آزمایشی در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند انجام گرفت. آزمایش به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تاریخ کاشت 25 مهر، 10 آبان، 25 آبان و 10 آذر به عنوان کرت اصلی و سه رقم محلی اصفهان، زرقان و LRV به عنوان کرت فرعی در سه تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر صفاتی مرفولوژیک ارتفاع بوته، ارتفاع اولین شاخه رویشی از سطح زمین و تعداد شاخه فرعی معنی‌دار بود و تاخیر در کاشت باعث کاهش این صفات گردید. همچنین تاریخ کاشت بر تمامی مراحل فنولوژیک شامل سبز شدن، ساقه‌دهی، غنچه‌دهی، گل‌دهی و رسیدگی معنی‌دار بود و تاخیر در کاشت، تمامی مراحل فوق را تسریع نمود. بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت 25 مهر به میزان 1209 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد و به تعویق انداختن کاشت تا تاریخ 10 آذر باعث شد عملکرد دانه به میزان 5/56 درصد کاهش یابد. اثر رقم بر ارتفاع بوته، ارتفاع اولین شاخه رویشی از سطح زمین، تعداد شاخه فرعی و عملکرد دانه معنی‌دار بود. از مراحل فنولوژی مورد مطالعه فقط زمان کاشت تا سبز‌ شدن تحت تاثیر رقم قرار گرفت و سایر مراحل تفاوت معنی‌داری نداشتند. بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش حداکثر عملکرد دانه از رقم LRV در تاریخ کاشت 25 مهر بدست آمد.

چکیده انگلیسی:

In order to study the effects of sowing dates on some morphological and phenological characteristics and yield of safflower (Carthamus tinctorious L.) cultivars, a field experiment was conducted in Azad University of Birjand Research Farm during growing season of 2006-2007. The experiment was done as split plot based on completely randomized block design with three replications. In this study four sowing dates (15 Oct, 30 Oct, 15 Nov, 30 Nov) were used as main plots and three varieties (local Isfahan, Zarghan and LRV) were as sub plot. Results showed that, plant height, number of branches per plant and height of first flowering branch from ground level, were affected significantly by sowing date. Also, effect of sowing dates on duration of seed emergence, stem elongation, blooming, flowering and ripening was significant. With delay in sowing date, duration of all phenological period decreased. Maximum grain yield (1209kg/ha) was obtained in the first sowing date and when delay to 30 Nov, grian yield decreased about 56.5 percentage. Effect of cultivar on some traits such as plant height, number of branches, height of first flowering branch from ground level and grain yield was significant. Duration of seed emergence was affected significantly by cultivar. Interaction effects between sowing date and cultivar were significant for all traits, except duration of plant height, number of branches per plant, seed emergence, blooming and ripening. According to these results, maximum grain yield obtained from 15 Oct sowing date and LRV cultivar.